TCDN - VietABank tiếp tục lao vào cuộc đua huy động vốn qua kênh trái phiếu, công bố đợt phát hành ra công chúng lần thứ ba trong năm 2025. Động thái này cho thấy áp lực lớn về vốn cấp 2 và tỷ lệ an toàn vốn (CAR) khi nợ xấu tăng mạnh trở lại, đe dọa chất lượng tài sản của ngân hàng.

Phát hành thêm hơn 400 tỷ đồng trái phiếu – dấu hiệu cần tiền gấp?

Theo giấy phép của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ngày 3/7/2025, Ngân hàng TMCP Việt Á (VietABank, HOSE: VAB) được phép chào bán tối đa 10 triệu trái phiếu trong 3 đợt. Sau hai đợt đầu, ngân hàng mới chỉ huy động được gần 300 tỷ đồng – con số khá khiêm tốn so với kế hoạch.

Trong đợt 3, VietABank dự kiến phát hành hơn 4 triệu trái phiếu mã TPVAB253203, bao gồm 5.930 trái phiếu còn sót lại của đợt 2. Mỗi trái phiếu có mệnh giá 100.000 đồng, kỳ hạn 7 năm, lãi suất năm đầu 7,7%/năm, và các năm tiếp theo thả nổi theo lãi suất tham chiếu + 2,8%/năm — mức lãi khá cao so với mặt bằng thị trường, phản ánh áp lực huy động vốn của ngân hàng.

Nguồn tiền thu về sẽ được bổ sung vào vốn cấp 2, chủ yếu để duy trì hoạt động và đáp ứng yêu cầu vốn tối thiểu theo quy định mới. Thời gian đăng ký mua kéo dài từ 14/11 đến 12/12/2025, cho thấy ngân hàng phải kéo dài thời hạn chào bán để thu hút nhà đầu tư.

Đáng chú ý, các trái phiếu phát hành không có tài sản bảo đảm, không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, nhưng lại được tính vào vốn cấp 2 — điều này khiến giới đầu tư lo ngại về mức độ rủi ro và khả năng hấp thụ vốn trong bối cảnh thị trường trái phiếu ngân hàng đang nguội lạnh.

Nợ xấu tăng 42%, cấu trúc rủi ro xấu đi rõ rệt

Trong khi đẩy mạnh huy động vốn, chất lượng tín dụng của VietABank lại đang xấu đi nhanh chóng. Báo cáo tài chính quý 3/2025 cho thấy tổng nợ xấu đạt 1.556 tỷ đồng, tăng 42,6% so với cuối năm 2024. Tỷ lệ nợ xấu vọt lên 1,79%, vượt xa mức 1,37% hồi đầu năm.

Cơ cấu nợ xấu cũng chuyển biến tiêu cực:

Nợ dưới tiêu chuẩn tăng gần 89%, lên 26,5 tỷ đồng;

Nợ nghi ngờ tăng tới 88%, đạt hơn 1.052 tỷ đồng;

Trong khi nợ có khả năng mất vốn chỉ giảm nhẹ 8%, còn 477 tỷ đồng.

Sự bùng phát của nhóm nợ nghi ngờ báo hiệu khả năng chuyển thành nợ xấu cao hơn trong các quý tới. Để đối phó, VietABank phải đẩy mạnh trích lập dự phòng rủi ro, làm hao hụt lợi nhuận đáng kể: riêng quý 3/2025, ngân hàng đã trích lập 162 tỷ đồng, tăng tới 2.500% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng, chi phí dự phòng tăng từ 177 tỷ lên 254 tỷ đồng – cho thấy rủi ro tín dụng đang ăn mòn kết quả kinh doanh.

Fitch vừa nâng hạng, nợ xấu đã tăng – tín hiệu bất ổn

Điều trớ trêu là chỉ vài tuần trước, Fitch Ratings vừa nâng xếp hạng tín nhiệm dài hạn của VietABank lên B+, với triển vọng ổn định nhờ “nợ xấu giảm xuống 1,1% cuối tháng 6/2025”. Tuy nhiên, chỉ sau một quý, tỷ lệ nợ xấu tăng vọt lên 1,79%, cho thấy đánh giá này có thể không còn phản ánh đúng tình hình thực tế.

Sự biến động nhanh chóng của chất lượng tài sản khiến nhiều nhà phân tích lo ngại VietABank đang phải chịu sức ép lớn từ danh mục cho vay rủi ro, đặc biệt trong nhóm khách hàng doanh nghiệp nhỏ và trung bình.

Dù lợi nhuận sau thuế quý 3/2025 tăng 42,2%, đạt 268 tỷ đồng, và lũy kế 9 tháng lên 840 tỷ đồng (gần 80% kế hoạch năm), nhưng phần lớn đến từ hoạt động tín dụng ngắn hạn và giảm chi phí hoạt động, trong khi rủi ro dự phòng vẫn tăng mạnh.

Đáng chú ý, VietABank cũng vừa được Ngân hàng Nhà nước cho phép tăng vốn điều lệ thêm 3.332 tỷ đồng, nâng tổng vốn lên 11.496 tỷ đồng. Việc tăng vốn dồn dập này cho thấy áp lực duy trì hệ số CAR đang rất lớn, đặc biệt khi ngân hàng phải tuân thủ Thông tư 14/2025/TT-NHNN về an toàn vốn.

Tuy nhiên, việc phụ thuộc mạnh vào phát hành trái phiếu và gia tăng trích lập dự phòng có thể khiến hiệu quả sinh lời của VietABank bị bào mòn trong các quý tới. Dù vẫn giữ được mức tăng trưởng lợi nhuận trên sổ sách, nhưng rủi ro tín dụng và áp lực vốn đang phủ bóng lên triển vọng tài chính của ngân hàng này.