TCDN - Tại Tọa đàm “Ứng phó thuế đối ứng của Mỹ” sáng 8/4, Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn khẳng định, ngay khi ông Trump nhậm chức, cơ quan thuế và ngành tài chính đã có sự chủ động ngay từ đầu năm. Ngành thuế đã lường trước được sự tác động của Mỹ có thể tác động đến thị trường xuất khẩu.

Tác động tới doanh nghiệp, ngân sách, người lao động, nhập khẩu nguyên liệu

Chia sẻ về tác động trực tiếp khi Mỹ thông bố áp thuế 46% đối với hàng hóa của Việt Nam, theo ông Sơn, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt hơn 119 tỷ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực chiếm trị giá tổng trị giá là hơn 98 tỷ USD và chiếm hơn 82%.

Các doanh nghiệp trực tiếp xuất khẩu sang Mỹ trong 10 nhóm hàng, các nhóm hàng chủ lực thu về khoảng 77.200 tỷ đồng, chiếm khoảng 3,8% tổng thu ngân sách.

“Khi có thông tin công bố áp thuế, chúng tôi có đánh giá tác động từ các doanh nghiệp trực tiếp xuất khẩu và nhiều bên liên quan. Chúng tôi nhận định ảnh hưởng rất lớn đến các địa phương”, lãnh đạo Cục Thuế chia sẻ.

Theo đó, kinh doanh thủy hải sản ảnh hưởng lớn đến khu vực Tây Nam Bộ. Sản xuất điện tử thì ảnh hưởng đến các địa phương Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng. Sản xuất máy móc, thiết bị ảnh hưởng đến các địa phương lớn như Hà Nội, Tp.HCM, Đồng Nai và Bình Dương. Nông sản bị ảnh hưởng đến các tỉnh Tây Nguyên, Tây Bắc. Dệt may bị ảnh hưởng các địa phương như Nam Định, Hưng Yên, Bình Dương, Đồng Nai.

Bên cạnh tác động đến các địa phương, theo ông Sơn, doanh nghiệp FDI chịu tác động lớn hơn doanh nghiệp trong nước. Có doanh nghiệp đã đưa ra cảng để xuất khẩu mà phải hủy vì chính sách mới.

Ngoài ra, Cục Thuế đánh giá có 3 tác động khác là người lao động, ngân sách nhà nước, nhập khẩu nguyên vật liệu.

Chính sách thuế mới của Mỹ sẽ khiến tỷ giá VNĐ, USD chịu áp lực cao, có khả năng mất giá. Điều này làm gia tăng chi phí đầu vào, ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm, khiến các sản phẩm khó cạnh tranh hơn, làm ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước.

Về đánh giá sự ảnh hưởng gián tiếp, lãnh đạo Cục Thuế cho rằng căng thẳng thương mại sẽ ảnh hưởng gián tiếp đến thu ngân sách.

Chính sách hỗ trợ, tạo sức bật cho nền kinh tế

Về các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp, dưới góc độ cơ quan thuế, Bộ Tài chính, Phó cục trưởng Mai Sơn nêu rõ, ngành thuế chủ động từ lúc chính quyền Mỹ thay đổi nhiệm kỳ. Trên cơ sở điều hành vĩ mô của Chính phủ, thời gian vừa qua cơ quan thuế chủ động đề xuất chính sách, tạo ra sức bật cho nền kinh tế nói chung và doanh nghiệp trong nước.

“Với tác động này, chia sẻ được phần nào doanh nghiệp hiện nay có thể ảnh hưởng khi ít tiếng nữa về việc áp dụng thuế quan của Mỹ. Chính sách hiện nay, chúng tôi đang triển khai áp dụng đối với các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp xuất khẩu nói riêng”, ông Mai Sơn cho hay.

 Cụ thể, Chính phủ ban hành Nghị định 73 đã giảm thuế suất nhập khẩu nhiều mặt hàng của đối tác thương mại lớn, trong đó có Mỹ, trong đó có nhiều dòng thuế về 0%. Theo đó, có 16 nhóm mặt hàng nhập về Việt Nam được giảm thuế như ô tô, sản phẩm nông nghiệp, than, gỗ… Đây là bước thiện chí lớn ngay từ đầu của chính phủ Việt Nam nỗ lực cân bằng cán cân thương mại 2 nước, giúp người tiêu dùng Việt Nam tăng cường sử dụng hàng hoá nhập khẩu từ Mỹ.

Việt Nam sẵn sàng chia sẻ lợi ích, một số chính sách nữa liệt kê thấy rằng chủ động ứng phó đảm bảo hài hoà lợi ích nhưng vẫn đảm bảo chia sẻ đúng quy định hàng hoá trong nước.

Cùng với đó, chúng ta có nhiều chính sách giúp các doanh nghiệp. Nghị định 81 được Chính phủ ban hành mới đây, ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt của kỳ tính thuế từ tháng 2 đến tháng 6 năm nay. Doanh nghiệp phải nộp số thuế này chậm nhất ngày 20/11. Tiền thuế này được gia hạn năm nay ước tính khoảng 14.100 tỷ đồng.

Chính phủ cũng ban hành Nghị định số 82 gia hạn thời hạn nộp thuế VAT, thuế TNDN, thuế TNCN và tiền thuê đất trong năm 2025.

Ông Sơn chỉ rõ, đối tượng được gia hạn thuế gồm: Doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân hoạt động sản xuất trong các ngành kinh tế: Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản; sản xuất, chế biến thực phẩm; dệt; sản xuất trang phục; sản xuất da và các sản phẩm có liên quan; chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, tre, nứa (trừ giường, tủ, bàn, ghế); sản xuất sản phẩm từ rơm, rạ và vật liệu tết bện; sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy; sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic. Tổng số thuế gia hạn 102.000 tỷ đồng.

Từ năm 2021 đến nay, tính trong cả năm 2025, cơ quan thuế ước tính khoảng 900.000 tỷ đồng Chính phủ, Quốc hội thông qua hỗ trợ doanh nghiệp, miễn giảm các sắc thuế. Riêng trong 2025, chúng tôi ước 199.000 tỷ đồng tiền thuế hỗ trợ bao gồm cả miễn và gia hạn.

Để ứng phó với quyết định từ phía Mỹ và thúc đẩy tăng trưởng GDP 2 con số như mục tiêu đề ra trong năm nay, lãnh đạo Cục Thuế cho rằng cần có giải pháp cụ thể hơn.

Theo đó, tăng cường kiểm soát hoàn thuế của các doanh nghiệp gia công lăp ráp đơn giản sau đó xuất khấu. Đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế, xây dựng cơ sở dữ liệu về các giao dịch thương mại quốc tế và có cơ chế chia sẻ thông tin với cơ quan thuế Mỹ. Điều này sẽ giúp tăng cường minh bạch trong hoạt động thương mại song phương, đồng thời tạo cơ sở để hai bên có thể phối hợp hiệu quả trong việc ngăn chặn các hành vi gian lận thuế xuyên quốc gia.

Đẩy nhanh giải quyết vướng mắc trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng cho các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ theo chỉ định của thương nhân nước ngoài đã có hiện diện tại Việt Nam đề khơi thông dòng vốn lưu động của các doanh nghiệp, khuyến khích mở rộng đầu tư và sản xuất khẩu.

Ngoài ra, ông Sơn cũng nhấn mạnh chế tài xử lý nghiêm vi phạm. Bộ Tài chính được Trung ương giao cho đề tài về phát triển kinh tế tư nhân, cơ quan thuế là đơn vị trong đề tài này. Bộ Tài chính nghiên cứu thúc đẩy, đẩy mạnh khu vực kinh tế tư nhân, tập trung vào 2 mảng lớn thể chế chính sách và thủ tục hành chính.