TCDN - Đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) dẫn số liệu từ Hội đồng Vàng thế giới cho thấy, người dân Việt Nam đang nắm giữ 400.000 - 500.000 tấn vàng, khoảng 35 - 40 tỷ USD, tương đương 8% GDP.

Chiều 30/10, thảo luận về ngân sách nhà nước, đầu tư công, đại biểu Thạch Phước Bình đề cập đến vấn đề huy động nguồn lực vàng trong dân.

Ông Bình cho hay, theo Hội đồng Vàng Thế giới, người dân Việt Nam hiện nắm giữ khoảng 400 - 500 tấn vàng, tương đương 35 - 40 tỷ USD, chiếm gần 8% GDP quốc gia. Mỗi năm, Việt Nam tiêu thụ trung bình khoảng 55 tấn vàng, thuộc nhóm quốc gia tiêu thụ vàng cao nhất khu vực. Tuy nhiên, phần lớn lượng vàng này vẫn đang “nằm yên trong két”, nguồn lực khổng lồ chưa được chuyển hóa thành nguồn vốn phục vụ phát triển kinh tế.

“Đây là một nguồn lực khổng lồ nếu được huy động hợp lý, có thể bổ sung đáng kể cho thị trường tài chính, giảm phụ thuộc vào vốn vay và tạo động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế”, ông Bình nói.

Cũng theo đại biểu Bình, năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, có thời điểm chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới vượt hơn 14 triệu đồng/lượng, thậm chí đến 20 triệu đồng thể hiện sự bất ổn của thị trường và tâm lý đầu cơ, găm giữ.

Đại biểu cho rằng, dù Ngân hàng Nhà nước đã can thiệp đấu thầu vàng miếng nhưng đây mới là giải pháp ngắn hạn. Nguyên nhân gốc rễ vẫn do chúng ta thiếu một cơ chế thị trường minh bạch, hiện đại và an toàn cho người dân.

Trước thực tế đó, đại biểu kiến nghị cần ổn định thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới xuống dưới 5 triệu đồng mỗi lượng trong vòng 6 đến 12 tháng tới. Đồng thời, kiểm soát hoạt động đầu cơ, tăng nguồn cung thông qua nhập khẩu vàng có kiểm soát.

Thứ hai, sớm thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia. Đây là bước đột phá thể chế, cho phép người dân gửi vàng vật chất vào kho lưu ký chuẩn hóa, nhận chứng chỉ điện tử để giao dịch, cầm cố hoặc quy đổi. Nhà nước có thể quản lý được dòng vàng thật, trong khi quyền sở hữu của người dân vẫn được bảo đảm.

Thứ ba, cần phát triển các sản phẩm “tài chính hóa vàng” như phát hành chứng chỉ vàng lưu ký, quỹ đầu tư vàng, trái phiếu vàng được bảo chứng bằng vàng vật chất trong kho. Người dân có thể góp vàng hoặc đầu tư bằng tiền đồng để hưởng lợi nhuận theo giá vàng, biến vốn tĩnh thành vốn động.

Thứ tư, cần khuyến khích chuyển hóa vàng thành VNĐ thông qua các chính sách miễn phí lưu ký, ưu đãi lãi suất, hoặc phát hành trái phiếu Chính phủ bằng vàng dành riêng cho người bán vàng vật chất.

Thứ năm, đảm bảo an toàn hệ thống và minh bạch thông tin. Nghiêm cấm ngân hàng huy động hoặc cho vay bằng vàng. Công bố bản tin vàng quốc gia định kỳ để người dân tiếp cận thông tin đầy đủ, minh bạch, qua đó củng cố niềm tin vào thị trường.

Đại biểu khẳng định: “Nếu chỉ 10 đến 15% lượng vàng trong dân được đưa vào hệ thống tài chính, tương đương 5 đến 7 tỷ USD, thì đó sẽ là nguồn vốn quý giá cho phát triển hạ tầng, chuyển đổi số và đổi mới công nghệ mà không cần tăng nợ công”.

Khẳng định nguồn lực trong dân hiện vẫn còn rất lớn, gồm ngoại tệ, vàng và bất động sản, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Hưng Yên) cho rằng việc huy động các nguồn lực này thời gian qua chưa thực sự hiệu quả.

Ông phân tích, nếu nhà nước muốn thu hút nguồn tiền gửi bằng ngoại tệ, thì cần có chính sách lãi suất hấp dẫn, tối thiểu khoảng 6%, tương đương lãi suất vay nước ngoài hoặc thậm chí cao hơn. “Dân cho vay, nếu mình trả lãi cao thì dân được hưởng lợi, nhà nước cũng có thêm nguồn lực thay vì phải đi vay hoặc xin viện trợ từ bên ngoài”, ông Thân nêu quan điểm.

Theo đại biểu, điều ai cũng biết là nguồn vốn trong dân rất dồi dào, nhưng cách thức huy động hiện nay chưa phù hợp. Nhà nước mới chủ yếu huy động bằng đồng nội tệ, trong khi người dân lại tin tưởng và nắm giữ nhiều hơn ngoại tệ hoặc vàng vì giá trị ổn định hơn.

“Tôi đề nghị cần nghiên cứu cơ chế cho phép huy động vốn trong dân bằng ngoại tệ, với lãi suất tương đương hoặc cao hơn mức 6% đang áp dụng cho vốn vay nước ngoài. Làm được điều này, người dân được hưởng lợi, còn nhà nước có thêm nguồn lực trong nước, giảm phụ thuộc vào vay nợ bên ngoài. Đây là việc rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay”, ông Thân nhấn mạnh.