TCDN - Thực tế hiện nay nhiều người dân đang phải đối mặt với tình trạng bị lấy cắp thông tin cá nhân để đăng ký làm đại diện pháp luật của doanh nghiệp. Và doanh nghiệp do cá nhân này làm giám đốc đã có hành vi vi phạm quy định pháp luật về tội làm giả và bán hóa đơn, chứng từ.

Thông tin cá nhân bị đánh cắp để lập "doanh nghiệp ma"

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó cục trưởng Cục Thuế Tp.HCM, cho biết hiện nay có nhiều đối tượng lấy cắp thông tin cá nhân, căn cước công dân (CCCD) của người dân để đăng ký doanh nghiệp, thành lập công ty mua bán hóa đơn, sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký kinh doanh.

Sở dĩ, hiện nay, pháp luật Việt Nam quy định về trình tự, thủ tục đăng ký kinh doanh khá thông thoáng, điều này tạo sự thuận lợi cho những người có nhu cầu thành lập doanh nghiệp, nhưng cũng là kẽ hở để tội phạm lợi dụng, thực hiện hành vi trái pháp luật.

Do vậy, thực tế hiện nay nhiều người dân đang phải đối mặt với tình trạng bị lấy cắp thông tin cá nhân để đăng ký làm đại diện pháp luật của doanh nghiệp. Và doanh nghiệp do cá nhân này làm giám đốc đã có hành vi vi phạm quy định pháp luật về tội làm giả và bán hóa đơn, chứng từ.

Từ đó, người dân đó có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước theo quy định tại Điều 164a Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2009. Điều này quy định: Người nào in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước với số lượng lớn hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Phạm tội có tình tiết tăng nặng quy định tại Khoản 2 còn có thể bị phạt tù từ m01 năm đến 05 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến150 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 - 05 năm.

Tổng cục Thuế cũng cho biết, thời gian qua, cơ quan thuế các cấp luôn tăng cường công tác phòng chống gian lận hoá đơn, đặc biệt là công tác phối hợp với cơ quan Công an.

Theo Tổng cục Thuế, chỉ tính riêng năm 2023, công tác phối hợp với cơ quan Công an trong đấu tranh chống gian lận hoá đơn, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an kiến nghị điều tra, khởi tố 88 hồ sơ. Đồng thời, cơ quan thuế cũng nhận được 4.416 yêu cầu cung cấp hồ sơ của cơ quan Công an đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến lĩnh vực thuế của người nộp thuế phục vụ công tác quản lý, trấn áp tội phạm kinh tế của cơ quan Công an.

Theo đó, nhiều vụ án gian lận hoá đơn đã bị xử lý, điển hình như: Vụ án mua bán hóa đơn giá trị gia tăng không hợp pháp do Nguyễn Minh Tú cầm đầu; Vụ án mua bán hóa đơn của đối tượng Trương Xuân Đước; Vụ án Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang và đồng phạm can tội “in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn” và “trốn thuế”...

Tuy nhiên, thời gian gần đây, tội phạm về thuế vẫn có chiều hướng gia tăng, hành vi mua bán hoá đơn ngày một tinh vi, gây khó khăn cho cơ quan chức năng. Các đối tượng lợi dụng quy định trong đăng ký kinh doanh để thành lập một hoặc chuỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh thông qua việc sử dụng giấy chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân của một số người thiếu hiểu biết, hám lợi, bị mất cắp hoặc giả mạo, hoạt động trong một chu kỳ ngắn rồi bỏ trốn, mất tích.

Sử dụng thông tin sinh trắc học với người đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử

Trước thực trạng đó, Cục Thuế Tp.HCM vừa thông tin về việc từ chối cấp mã hóa đơn điện tử của người nộp thuế trên địa bàn thành phố năm 2024.

Cục Thuế Tp.HCM cho biết, sắp tới Chính phủ sẽ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, trong đó có bổ sung nội dung khi tổ chức, cá nhân đăng ký sử dụng hóa đơn Hệ thống hóa đơn điện tử sẽ đối chiếu thông tin sinh trắc học theo quy định về định danh và xác thực điện tử của người đại diện theo pháp luật, đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, chủ doanh nghiệp tư nhân đăng ký sử dụng hóa đơn; xác minh địa chỉ đăng ký của người nộp thuế nếu người nộp thuế đã từng có trạng thái mã số thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký, người nộp thuế thuộc trường hợp rủi ro cao về thuế để phòng ngừa gian lận ngay từ khi người nộp thuế đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử.

Nhằm tăng cường công tác quản lý rủi ro, cảnh báo đến tổ chức, cá nhân, hộ kinh doanh nắm rõ quy định để phòng tránh rủi ro, Cục Thuế Tp.HCM sẽ mời người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro đến làm việc trực tiếp tại cơ quan thuế để hướng dẫn chính sách pháp luật thuế, hướng dẫn về cách nhận diện hành vi mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp và chế tài xử lý đối với từng hành vi để người nộp thuế biết nhằm tránh tham gia vào các giao dịch mua bán hóa đơn,

Cùng với đó, thông tin đến người nộp thuế biết cơ quan thuế có công cụ quản lý rủi ro về hóa đơn có chức năng gửi email cảnh báo rủi ro cho người bán và người mua; đồng thời để xác nhận thông tin người đại diện pháp luật, địa điểm kinh doanh để hạn chế trường hợp đối tượng lấy cắp thông tin căn cước công dân của người dân để đăng ký doanh nghiệp, thành lập công ty để mua bán hóa đơn.

Cũng theo Cục Thuế Tp.HCM, để phòng chống gian lận và ngăn chặn sử dụng hóa đơn điện tử không hợp pháp, cơ quan thuế đã có nhiều giải pháp như: Triển khai “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử”, với chức năng phân tích dữ liệu (đối chiếu dữ liệu hóa đơn điện tử với tờ khai thuế, so sánh đánh giá dữ liệu hóa đơn mua vào bán ra...), phục vụ cho công tác quản lý rủi ro về hóa đơn điện tử trong toàn ngành Thuế, giúp cơ quan thuế đẩy mạnh áp dụng phân tích dữ liệu lớn (big data) và trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý thuế, quản lý hóa đơn góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh người nộp thuế gian lận về hóa đơn.

Từ đó, đã phối hợp hiệu quả với các cơ quan chức năng liên quan để xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn nhằm hợp thức hóa chi phí để giảm số thuế phải nộp, hợp thức hóa cho hàng hóa mua trôi nổi trên thị trường... để trốn thuế.

Cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung thực hiện rà soát, phân tích để kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro trong việc sử dụng hóa đơn điện tử, giúp ngăn ngừa, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ nói riêng và về thuế nói chung, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế cũng như tạo sự minh bạch, bình đẳng, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.