Thanh Hóa trên hành trình trở thành cực tăng trưởng mới

Năm 2021 vừa đi qua với nhiều thời cơ, vận hội đan xen không ít khó khăn, thách thức. Song với những thành quả đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh... đã khẳng định quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt và hiệu quả của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân Thanh Hoá nhằm đưa tỉnh trở thành cực tăng trưởng mới của đất nước.

Thực hiện thành công “mục tiêu kép”, đưa tốc độ tăng trưởng GRDP đứng thứ 5 cả nước

Thanh Hóa triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 trong bối cảnh làn sóng dịch COVID-19 thứ tư ảnh hưởng nghiêm trọng, sâu rộng tới mọi lĩnh vực của nền kinh tế và đời sống xã hội. Trước tình hình đó, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã đoàn kết một lòng, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, thực hiện thành công “mục tiêu kép”, vừa kiểm soát, khống chế dịch COVID-19, vừa duy trì các hoạt động sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Thanh Hóa đã tập trung cao nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19. Ngay sau khi phát hiện các ca nhiễm COVID-19 trong cộng đồng, các cấp, các ngành đã thực hiện truy vết, xét nghiệm, nhanh chóng bóc tách F0; thực hiện giãn cách, cách ly, phong tỏa phù hợp với từng địa bàn dân cư, dựa trên mức độ nguy cơ lây lan dịch bệnh. Để bảo đảm nguồn lực phòng, chống dịch COVID-19, cùng với việc chủ động cắt giảm các nhiệm vụ, đề án không thực sự cần thiết và tiết kiệm chi thường xuyên; tỉnh đã đẩy mạnh việc kêu gọi, huy động nguồn lực từ các tổ chức, doanh nghiệp và Nhân dân trong tỉnh.

Đồng thời, thực hiện “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” theo Nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ. Với việc triển khai nghiêm túc, quyết liệt, đồng bộ, linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả các giải pháp phòng, chống dịch COVID-19, nên mặc dù là tỉnh có nguy cơ cao do dân số đông, lưu lượng người qua lại lớn qua trục giao thông Bắc - Nam, số lượng người dân từ các tỉnh, thành phía Nam trở về nhiều... song Thanh Hóa đã đạt được kết quả phòng, chống dịch COVID-19 rất tích cực.

Nỗ lực vượt qua những tác động tiêu cực của dịch COVID-19, với sự chỉ đạo quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo, từ sớm, từ xa, có trọng tâm, trọng điểm, năm 2021 Thanh Hóa vẫn giữ được mức tăng trưởng kinh tế cao, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước đạt 8,85%, thuộc nhóm các tỉnh, thành phố có tốc độ tăng trưởng cao nhất cả nước; trong đó: nông, lâm nghiệp, thủy sản tăng 3,58%; công nghiệp - xây dựng tăng 15,66%; dịch vụ tăng 3,59%; thuế sản phẩm tăng 2,32%.

Có 20/25 chỉ tiêu chủ yếu được HĐND tỉnh quyết nghị đã hoàn thành và hoàn thành vượt kế hoạch đề ra; trong đó nhiều chỉ tiêu kinh tế quan trọng vượt xa so với kế hoạch và đạt cao nhất từ trước đến nay, như: Thu ngân sách Nhà nước ước đạt 36.500 tỷ đồng, vượt 37,4% so với dự toán; xuất khẩu ước đạt 5,3 tỷ USD, vượt 33,5% kế hoạch; giải ngân vốn đầu tư công đạt 8.368,8 tỷ đồng bằng 91% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ nhiều năm gần đây, trong nhóm các tỉnh, thành phố có tỷ lệ giải ngân cao của cả nước; thành lập mới hơn 3.600 doanh nghiệp, vượt 20% kế hoạch, đứng thứ 4 cả nước...

Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục có bước phát triển và khá toàn diện, giữ vai trò quan trọng cho sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tiếp tục được quan tâm.

Năm 2021, dự kiến có thêm 3 đơn vị cấp huyện, 19 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 26 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, bình quân toàn tỉnh đạt 17,7 tiêu chí/xã, tăng 0,2 tiêu chí so với năm 2020. Có thêm 89 sản phẩm OCOP được đánh giá xếp hạng. Hoạt động sản xuất công nghiệp cơ bản thích ứng an toàn, linh hoạt với diễn biến dịch COVID-19, là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế của tỉnh trong năm 2021; chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) năm 2021 ước tăng 16,93% so với cùng kỳ.

Các ngành dịch vụ bị ảnh hưởng nặng nề, song hoạt động thương mại vẫn duy trì ổn định, tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tăng 11,7%, doanh thu vận tải tăng 14,6%.

Cùng với phát triển kinh tế, các hoạt động văn hóa - xã hội, nhất là chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục mũi nhọn, thể thao thành tích cao tiếp tục đạt kết quả tích cực; công tác y tế được quan tâm đầu tư, nhiều kỹ thuật cao trong khám, điều trị bệnh được đưa vào áp dụng tại bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến huyện; các chính sách an sinh xã hội, chính sách hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 được thực hiện kịp thời.

Quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo được quan tâm.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả quan trọng đạt được, tình hình kinh tế - xã hội năm 2021 của tỉnh vẫn còn những hạn chế, khó khăn trên một số lĩnh vực: Có 5/25 chỉ tiêu kinh tế - xã hội dự kiến không đạt kế hoạch; tiến độ thực hiện một số dự án đầu tư, nhất là công tác bồi thường giải phóng mặt bằng còn chậm; công tác chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 có lúc, có nơi còn lúng túng, bị động; một bộ phận người dân mất hoặc thiếu việc làm, đời sống gặp nhiều khó khăn... Đó là những thách thức rất lớn phải vượt qua để bảo đảm cho thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và Nghị quyết 58-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Hoàn thiện thể chế, tạo đòn bẩy cho Thanh Hóa đột phá, phát triển

Năm 2021 được UBND tỉnh xác định là “Năm thể chế hóa, cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh”, với phương châm “Kỷ cương, sáng tạo, hành động, trách nhiệm, hiệu quả”.

Trong năm 2021, UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo xây dựng tham mưu trình cấp có thẩm quyền ban hành 6 chương trình trọng tâm, 3 khâu đột phá thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025; xây dựng các đề án, chương trình, kế hoạch hành động thực hiện Chương trình hành động của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và Nghị quyết số 58-NQ/TW ngày 5-8-2020 của Bộ Chính trị; chỉ đạo xây dựng chính sách khuyến khích phát triển khoa học - công nghệ trở thành khâu đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2021-2025, chính sách khuyến khích phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2022-2026; chính sách khuyến khích phát triển giao thông nông thôn giai đoạn 2022-2025; chính sách thu hút nguồn nhân lực y tế trình độ cao làm việc tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021-2025...

UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo các ngành, địa phương hoàn thiện hồ sơ Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045; trình HĐND tỉnh ban hành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025. Ngay sau khi Chính phủ, Tỉnh ủy và HĐND tỉnh ban hành các nghị quyết về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2021, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành kế hoạch hành động thực hiện nghị quyết của Chính phủ, nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, trong đó xác định 10 trọng tâm cần tập trung chỉ đạo, điều hành, 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp và giao 16 chỉ tiêu cụ thể cho từng ngành, địa phương, đơn vị tổ chức thực hiện; đồng thời, ban hành Chương trình công tác của UBND, Chủ tịch UBND tỉnh năm 2021 và giao nhiệm vụ cụ thể, xác định rõ thời hạn báo cáo để các ngành, các cấp chuẩn bị các chương trình, đề án.

Đặc biệt, dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương tham mưu cho Chính phủ xây dựng dự thảo nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa trình Quốc hội xem xét, thông qua. Ngày 13-11-2021, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 37/2021/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa, đây là sự thể chế hóa cao nhất, sinh động nhất Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị, nhằm tạo ra xung lực mới để tỉnh Thanh Hóa thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Thanh Hóa thành một cực tăng trưởng mới cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc.

Nghị quyết số 37/2021/QH15 của Quốc hội gồm 8 cơ chế, chính sách đặc thù, trong đó có những chính sách Trung ương bổ sung, hỗ trợ nguồn lực cho địa phương, đồng thời các chính sách về phân cấp quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực đất đai, quy hoạch, lâm nghiệp sẽ tạo sự chủ động, tăng tính trách nhiệm của địa phương, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục đầu tư các dự án lớn.

Để hiện thực hóa khát vọng thịnh vượng, đưa Thanh Hóa trở thành cực tăng trưởng mới theo Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025, trong thời gian tới, Thanh Hóa sẽ phát huy tối đa hiệu quả tiềm năng, lợi thế, vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng của tỉnh để phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững với công nghiệp nặng, nông nghiệp quy mô lớn, giá trị gia tăng cao là nền tảng, các ngành công nghiệp năng lượng, công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ logistics là đột phá, du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn.

Tiếp tục tạo mọi điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án công nghiệp, hạ tầng du lịch, chăn nuôi quy mô lớn đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư để sớm hoàn thành, đưa vào vận hành thương mại, tạo thêm năng lực sản xuất mới cho tỉnh.

Phát huy hiệu quả các chính sách phân cấp về đất đai, quy hoạch xây dựng, lâm nghiệp trong Nghị quyết số 37/2021/QH15 để tập trung đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các hạt nhân kinh tế của tỉnh là 4 trung tâm kinh tế động lực, 5 trụ cột tăng trưởng và 6 hành lang kinh tế nhằm huy động nguồn lực cho phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, hạ tầng đô thị, các công trình kết nối liên vùng, kết nối các cực tăng trưởng, các hành lang kinh tế, tạo mạng lưới giao thông thuận lợi cho phát triển kinh tế; tiếp tục thu hút đầu tư các dự án có quy mô lớn, công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của tỉnh, trọng tâm là các dự án thuộc các lĩnh vực hóa dầu và sau lọc hóa dầu, các dự án sản xuất thiết bị, linh kiện điện tử, dược phẩm, năng lượng trong Khu Kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp, các dự án sản xuất hàng xuất khẩu, các dự án hạ tầng du lịch bảo đảm khai thác được 4 mùa, các dự án logistics quy mô cấp vùng và liên vùng tại Khu Kinh tế Nghi Sơn, Khu Công nghiệp Lam Sơn - Sao Vàng và TP Thanh Hóa, các dự án nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, tạo ra các sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu, đủ sức cạnh tranh trên thị trường, từng bước hình thành xa lộ nông nghiệp theo trục đường Hồ Chí Minh...

Quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt và hiệu quả, đưa Thanh Hóa trở thành cực tăng trưởng mới

Năm 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu của kế hoạch 5 năm 2021-2025, trong bối cảnh có nhiều thời cơ, thuận lợi, đan xen không ít khó khăn, thách thức. Để thực hiện thắng lợi 25 chỉ tiêu chủ yếu năm 2022 về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, đặc biệt là chỉ tiêu về tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) đạt 11,5% trở lên; đòi hỏi các cấp, các ngành trong tỉnh cần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt và hiệu quả hơn nữa trong thực hiện nhiệm vụ, trong đó cần tập trung triển khai thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm túc, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả các chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương về công tác phòng, chống dịch COVID-19; xây dựng và triển khai các biện pháp “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” với lộ trình chặt chẽ, khả thi, vừa phòng, chống dịch, vừa phát triển kinh tế - xã hội.

Thường xuyên tuyên truyền, quán triệt, nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm của chính quyền các cấp, doanh nghiệp và người dân trong phòng, chống dịch COVID-19. Xây dựng kế hoạch phục hồi và phát triển kinh tế phù hợp với lộ trình kiểm soát dịch COVID-19, trọng tâm là khuyến khích phát triển các ngành, lĩnh vực mới thích ứng tốt với dịch bệnh; đồng thời khẩn trương phục hồi ngành du lịch, dịch vụ và các ngành sản xuất chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh, chăm lo tốt nhất đời sống của Nhân dân.

Hai là, tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án, cơ chế, chính sách đã được ban hành để sớm cụ thể hóa, đưa Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020-2025 vào cuộc sống.

Đặc biệt, khẩn trương phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương để được hướng dẫn triển khai tổ chức thực hiện Nghị quyết số 37/2021/QH15 ngày 13-11-2021 của Quốc hội để sớm phát huy hiệu quả của các chính sách trong thời gian nhanh nhất, tạo xung lực mới cho phát triển của tỉnh. Rà soát, điều chỉnh, bổ sung và xây dựng mới quy hoạch theo hướng đồng bộ, đảm bảo mối liên kết trong nội bộ vùng, giữa các vùng trong tỉnh và với các tỉnh lân cận.

Ba là, tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong lĩnh vực công nghiệp, tiếp tục đẩy mạnh phát triển công nghiệp theo hướng kết hợp hài hòa cả chiều rộng và chiều sâu, lấy phát triển theo chiều sâu làm định hướng cơ bản với các ngành công nghiệp năng lượng, công nghiệp chế biến, chế tạo, các ngành sử dụng công nghệ cao làm đột phá cho phát triển. Trong lĩnh vực nông nghiệp, tập trung thu hút, hình thành các khu nông nghiệp công nghệ cao, để sản xuất hàng hóa quy mô lớn, giá trị gia tăng cao, tạo thương hiệu lớn trên thị trường sản phẩm nông nghiệp Việt Nam. Tập trung đẩy mạnh phát triển các ngành dịch vụ, trọng điểm là các ngành dịch vụ có giá trị gia tăng cao, ứng dụng hiệu quả công nghệ số và chuyển đổi số trong sản xuất, kinh doanh.

Bốn là, nâng cao chất lượng cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư thông thoáng, công khai, minh bạch, trọng tâm là tập trung rà soát, đơn giản hóa quy trình, thủ tục, mẫu hóa các thành phần hồ sơ, rút ngắn tối đa thời gian giải quyết thủ tục hành chính, đảm bảo thuận lợi nhất cho tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận các nguồn lực đất đai, tài chính, nhân lực. Đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động xúc tiến đầu tư; ưu tiên dành các vị trí thuận lợi về hạ tầng kết nối, lợi thế thương mại, bố trí đủ nguồn lực thực hiện giải phóng mặt bằng và các điều kiện cần thiết để thu hút các dự án quy mô lớn, có giá trị gia tăng cao, công nghệ hiện đại, có tác động lan tỏa, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học và công nghệ, phát triển các ngành kinh tế số, xã hội số và chính quyền số, tạo nền tảng số vững chắc cho tỉnh phát triển. Tiếp tục rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy; siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính; tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ, xử lý kỷ luật nghiêm minh đối với những tập thể, cá nhân thiếu trách nhiệm, để ngành, địa phương, đơn vị trì trệ, thực hiện nhiệm vụ kém hiệu quả; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; quan tâm công tác tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo.

Năm là, huy động tối đa và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để tạo đột phá trong xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng đồng bộ, hiện đại, tập trung vào các lĩnh vực như: hạ tầng giao thông, hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp, hạ tầng đô thị, hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông và một số công trình hạ tầng quan trọng khác... Tập trung giải quyết các nút thắt trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư có sử dụng đất; rà soát, hoàn thiện các quy định, cơ chế, chính sách về đất đai, bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước và doanh nghiệp thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án, bảo đảm khách quan, công bằng, minh bạch, hài hòa giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Sáu là, nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa - xã hội, giáo dục, y tế, an sinh xã hội, đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân. Tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, giữ vững và nâng cao thành tích giáo dục mũi nhọn. Huy động các nguồn lực để hiện đại hóa hệ thống y tế; nhất là củng cố, hoàn thiện và nâng cao năng lực, đầu tư cơ sở vật chất mạng lưới y tế dự phòng, y tế cơ sở, bảo đảm khả năng phòng, chống dịch bệnh. Thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19. Tiếp tục xây dựng và củng cố nền quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh Nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc; tăng cường công tác dự báo, chủ động ứng phó với các tình huống an ninh phi truyền thống.

Thiên Anh