Để tiếp tục thể chế hóa quan điểm, chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước về hoàn thiện chính sách tài chính về Thuế bảo vệ môi trường (BVMT) hướng tới phát triển bền vững, khắc phục những vướng mắc của Luật thuế BVMT hiện hành, thực hiện các mục tiêu cải cách thuế BVMT, góp phần hoàn thiện thể chế, cơ chế tài chính và cơ cấu lại nguồn thu ngân sách nhà nước (NSNN) cho giai đoạn tới thì thuế BVMT cần tuyên truyền sâu rộng và nâng cao nhận thức về mục tiêu triển khai thuế BVMT hướng đến việc thực thi nguyên tắc “người gây ô nhiễm phải trả”, đó là những chia sẻ của TS. Dương Đức Minh - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch với Tạp chí Tài chính Doanh nghiệp.

Theo tôi, Thuế bảo vệ môi trường đã có những đóng góp tích cực vào công tác bảo vệ môi trường trong thời gian vừa qua, cụ thể:

Thuế BVMT đã góp phần nâng cao nhận thức, chuyển hóa hành vi, định hình những thói quen tiêu dùng thân thiện với môi trường, khuyến khích người tiêu dùng có trách nhiệm hơn trong việc lựa chọn các sản phẩm có lợi cho môi trường, từ đó tác động đến việc giảm thiểu các nguy hại đến đời sống môi trường.

Đồng thời, Thuế BVMT đã phần nào điều chỉnh các hành vi sản xuất của các nhà cung ứng hàng hóa, sản phẩm đặc biệt là khuyến khích các doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo sử dụng các công nghệ, chất liệu và quy trình chế biến, sản xuất theo hướng có lợi cho môi trường

Nhìn chung từ góc nhìn cung ứng và tiêu cùng (cầu), thuế BVMT đã tạo chuyển hóa tích cực nhằm hướng đến xây dựng một nền kinh tế bền vững và có trách nhiệm trong việc cải tạo điều kiện tự nhiên và tôn trọng các quy luật tự nhiên để ổn định và phát triển lâu dài.

Trong quá trình triển khai thực thi thuế BVMT, những vấn đề còn tồn tại khiến cho thuế BVMT chưa phát huy hết chức năng có thể thấy rằng: Đầu tiên là danh mục các hàng hóa, sản phẩm chịu thuế BVMT cần được rà soát lại một cách chặt chẽ nhằm không bỏ sót các hàng hóa phải cần được đánh thuế BVMT.

Theo đó, cần có những nghiên cứu từ lý luận đến thực tiễn nhằm áp dụng mức thuế BVMT đối với các hàng hóa và sản phẩm với hình thức “chế tài” đủ mạnh để tác động sâu sắc đến hành vi sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm/ hàng hóa có nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường.

Mặt khác, cần tuyên truyền sâu rộng trong đời sống sản xuất và sinh hoạt để thuế BVMT cần được hiểu và tuân thủ một cách triệt để, hiệu quả và thuyết phục.

Giải pháp để thuế BVMT phát huy được hiệu quả giúp phát triển kinh tế bền vững thì trước tiên cần tuyên truyền sâu rộng và nâng cao nhận thức về mục tiêu triển khai thuế BVMT hướng đến việc thực thi nguyên tắc “người gây ô nhiễm phải trả”.

Đồng thời, nên bổ sung quy định miễn, giảm thuế BVMT đối với các doanh nghiệp sản xuất có tinh thần và các biện pháp tích cực trong việc cải thiện công nghệ, quy trình, sử dụng các nguyên liệu thân thiện và bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, cần triển khai các giải pháp đồng bộ bên cạnh việc thực thi thuế BVMT vì để chung tay bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế bền vững cần giải quyết các vấn đề phát thải, các thói quen gây ô nhiễm môi trường một cách tận gốc.

Xin cảm ơn ông về những chia sẻ!

Thanh Quang