TCDN - Chủ tịch Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho rằng, việc doanh nghiệp này chuyển về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước là không phù hợp bởi có những lĩnh vực, đơn vị liên quan đến hoạt động vận tải đường sắt vẫn đang do Bộ GTVT quản lý.

“Khi chuyển về Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp thì chúng tôi vẫn được giao nhiệm vụ vận hành, khai thác toàn bộ hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt hiện hữu. Nhưng, kết cấu hạ tầng đường sắt lại thuộc sự quản lý của Bộ GTVT. Việc này dẫn đến tình trạng “đầu đi chân ở lại” dẫn đến nhiều khó khăn”.

Đó là chia sẻ của Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) Vũ Anh Minh với báo chí trước thông tin doanh nghiệp này đang kiến nghị Chính phủ được quay trở lại trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải sau hơn 1 năm chuyển sang Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Theo ông Vũ Anh Minh, thời điểm trước khi Tổng Công ty ĐSVN chưa chuyển về Uỷ ban QLVNNTDN, việc giao dự toán ngân sách hàng năm được Bộ GTVT giao về trước tháng 12. Sau khi được giao dự toán, Tổng Công ty ĐSVN sẽ thực hiện đặt hàng dịch vụ công ích với 20 công ty trực thuộc để thực hiện đảm bảo an toàn chạy tàu (gồm: tuần đường, gác chắn, duy tu, bảo trì, sửa chữa nhỏ…).

Tuy nhiên, sau khi Tổng Công ty ĐSVN chuyển về Uỷ ban QLVNN, Bộ GTVT không thể thực hiện việc giao dự toán ngân sách theo cơ chế như trên do vướng Điều 49, Luật Ngân sách Nhà nước về phân bổ và giao dự toán ngân sách nhà nước: Sau khi được Chính phủ, Uỷ ban nhân dân giao dự toán ngân sách, các đơn vị dự toán cấp I ở trung ương và địa phương thực hiện phân bổ và giao dự toán ngân sách cho các đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc và đơn vị thuộc ngân sách cấp dưới.

Cũng theo lãnh đạo Tổng công ty ĐSVN, từ ngày 1/1/2020, 20 doanh nghiệp công ích thuộc Tổng Công ty ĐSVN đang thực hiện dịch vụ công ích mà không được ký kết hợp đồng. Việc này tiềm ẩn rủi ro an toàn chạy tàu rất lớn.

Do đó, mặc dù không đúng, nhưng Tổng công ty vẫn phải chỉ đạo 20 doanh nghiệp này tiếp tục thực hiện các dịch vụ công ích đang làm để đảm bảo an toàn chạy tàu dù hiểu rằng việc này không thể kéo dài lâu. Vì hiện nay các đơn vị đều báo cáo lên là không có nguồn để chi trả tiền lương cho công nhân, có những đoạn ray hỏng không có tiền mua vật tư.

Nếu như trong quý 1/2020, Tổng Công ty ĐSVN tiếp tục không được giao dự toán ngân sách, chúng tôi buộc phải báo cáo lên Chính phủ dừng chạy tàu vì không đảm bảo an toàn. Đây là việc hết sức cấp bách.

Ông Minh cho biết, trung bình mỗi tháng các doanh nghiệp công ích đang phải bỏ ra khoảng 200 tỷ đồng cho việc đảm bảo an toàn chạy tàu. Tuy nhiên, nguồn lực này là có hạn.

“Cần phải khẳng định rằng, việc thành lập Ủy ban QLVNNTDN là chủ trương hoàn toàn phù hợp của Đảng và Nhà nước nhằm mục tiêu tách bạch việc quản lý Nhà nước ra khỏi chức năng chủ sở hữu vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp. Tuy nhiên, có thể thấy trong việc chọn 19 doanh nghiệp đưa về thì có những doanh nghiệp hoạt động công ích không đưa về Uỷ ban QLVNN như: Tổng Công ty bảo đảm hàng hải miền Bắc, Tổng Công ty bảo đảm hàng hải miền Nam, Tổng Công ty quản lý bay…”, ông Minh nói.

Bên cạnh đó, Tổng công ty ĐSVN là doanh nghiệp thực hiện một phần sản phẩm công ích vì nhận nhiệm vụ quản lý và khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt của Nhà nước (không tính vốn doanh nghiệp), chạy tàu dân sinh phục vụ xã hội.

Khi chuyển về Uỷ ban QLVNN thì Tổng công ty vẫn được giao nhiệm vụ vận hành, khai thác toàn bộ hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt hiện hữu. Nhưng, kết cấu hạ tầng đường sắt lại thuộc sự quản lý của Bộ GTVT. Việc này dẫn đến tình trạng “đầu đi chân ở lại” dẫn đến nhiều khó khăn.

Tình trạng Bộ GTVT vướng luật Ngân sách dẫn đến không thể giao dự toán ngân sách năm 2020 cho Tổng Công ty ĐSVN thực hiện dịch vụ công ích hàng năm là một trong những khó khăn chúng tôi đang gặp phải. Nghị định số 131/2018/NĐ-CP của Chính phủ Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chưa “phủ” được hết những khó khăn này.

Tổng Công ty ĐSVN đã báo cáo lên Uỷ ban QLVNN, Chính phủ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội để tháo gỡ vấn đề cấp bách liên quan đến an toàn chạy tàu hiện nay.

Trước đó, ngày 17/2, Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (UB QLVNN) đánh giá toàn diện đề xuất điều chuyển Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (TCT ĐSVN) từ Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp về trực thuộc Bộ Giao thông vận tải.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giao thông vận tải và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đánh giá toàn diện những ưu điểm và nhược điểm của đề xuất này, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án sắp xếp vào đầu tháng 3/2020.