TCDN - Hôm nay (26/10), 12 bị cáo trong đại án BIDV thất thoát gần 1.700 tỷ đồng hầu toà do có những sai phạm trong cho vay, vay vốn của ngân hàng này.

Sáng nay (26/10), TAND TP Hà Nội mở phiên toà xét xử vụ án "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty Cổ phần chăn nuôi Bình Hà và Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Trung Dũng. Phiên tòa dự kiến sẽ diễn ra trong 10 ngày.

Triệu tập gần 120 cá nhân, tổ chức

Theo quyết định đưa vụ án "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" và "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Ngân hàng thương mại CP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - BIDV, và Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (Công ty Bình Hà), Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Trung Dũng (Công ty Trung Dũng) xét xử, có gần 30 luật sư tham gia bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 12 bị cáo, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

HĐXX cũng triệu tập gần 120 cá nhân, tổ chức liên quan. Ông Trần Bắc Hà - cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV có vai trò quan trọng, xuyên suốt vụ án, song chết tại trại tạm giam do bệnh lý, nên được đình chỉ điều tra.

Trong số 12 bị cáo, có nhiều người là cựu lãnh đạo Ngân hàng BIDV. Trong đó, 8 bị cáo bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng", gồm: Trần Lục Lang (SN 1967, nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Quản lý rủi ro, thành viên Phân Ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư), Đoàn Ánh Sáng (SN 1961, nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Khách hàng doanh nghiệp, thành viên Phân Ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư), Kiều Đình Hòa (SN 1961, nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh), Lê Thị Vân Anh (SN 1984, nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV chi nhánh Hà Tĩnh), Ngô Duy Chính (SN 1963, nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (SN 1974, nguyên Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), Phạm Hồng Quang (SN 1979, nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp I BIDV chi nhánh Hà Thành), Đặng Thành Nam (SN 1981, nguyên cán bộ quản lý khách hàng BIDV chi nhánh Hà Thành).

Bốn bị cáo còn lại bị truy tố về tội "Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản" gồm: Đoàn Hồng Dũng (SN 1961, nguyên Giám đốc Công ty Trung Dũng), Trần Anh Quang (SN 1982, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Đinh Văn Dũng (SN 1965, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Nguyễn Thị Thanh Sơn (SN 1963, nguyên Giám đốc Công ty Hà Nam).

Theo cáo trạng, trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến 2016, ông Trần Bắc Hà giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng BIDV, đại diện 40% vốn nhà nước tại ngân hàng. 

Lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV chi nhánh Hà Tĩnh cho Công ty Bình Hà (là công ty "sân sau" của Trần Bắc Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn là 1.664 tỷ đồng.

Công ty Bình Hà mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV; vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV; hồ sơ pháp lý của dự án chưa đầy đủ, chưa đánh giá hết phương án kinh doanh và phương án trả nợ khi dự án không hiệu quả.

Mặc dù đã đánh giá và thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, BIDV đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn.

Trong quá trình giải ngân, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV... Tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỷ đồng.

Mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV... nhưng tháng 8/2011, các bị cáo: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho Công ty Trung Dũng.

Quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị cáo: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản đảm bảo khoản giải ngân cho vay để đảo nợ.

Đối với tất cả 26 khoản vay trên, các bị cáo đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của Công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép, dẫn đến dư nợ lớn.

Viện Kiểm sát xác định, hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng của các bị cáo trong việc cho Công ty Trung Dũng vay đã gây thiệt hại cho BIDV 865 tỷ đồng.

Ông Trần Bắc Hà được xác định là chủ mưu, cầm đầu về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng". Tuy nhiên, tháng 7/2019, ông Trần Bắc Hà chết trong trại giam vì bệnh hiểm nghèo nên cơ quan điều tra đã đình chỉ xử lý.

BIDV thất thoát gần 1.700 tỷ

Theo cáo trạng, trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến 2016, ông Trần Bắc Hà giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng BIDV, đại diện 40% vốn nhà nước tại ngân hàng. 

Lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV chi nhánh Hà Tĩnh cho Công ty Bình Hà (là công ty "sân sau" của Trần Bắc Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn là 1.664 tỷ đồng.

Công ty Bình Hà mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV; vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV; hồ sơ pháp lý của dự án chưa đầy đủ, chưa đánh giá hết phương án kinh doanh và phương án trả nợ khi dự án không hiệu quả.

Mặc dù đã đánh giá và thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, BIDV đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn.

Trong quá trình giải ngân, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV... Tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỷ đồng.

Mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV... nhưng tháng 8/2011, các bị cáo: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho Công ty Trung Dũng.

Quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị cáo: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản đảm bảo khoản giải ngân cho vay để đảo nợ.

Đối với tất cả 26 khoản vay trên, các bị cáo đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của Công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép, dẫn đến dư nợ lớn.

Viện Kiểm sát xác định, hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng của các bị cáo trong việc cho Công ty Trung Dũng vay đã gây thiệt hại cho BIDV 865 tỷ đồng.

Ông Trần Bắc Hà được xác định là chủ mưu, cầm đầu về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng". Tuy nhiên, tháng 7/2019, ông Trần Bắc Hà chết trong trại giam vì bệnh hiểm nghèo nên cơ quan điều tra đã đình chỉ xử lý.