TCDN - Chủ tịch VTCA Nguyễn Thị Cúc đề nghị xem xét cho phép mặt hàng “nước giải khát theo TCVN có hàm lượng đường trên 5g/100ml” tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế VAT 2% từ ngày 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2026 đảm bảo quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và tính nhất quán, đồng bộ của các chính sách thuế.

Kích cầu tiêu dùng nội địa

Sáng 25/9, Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) chủ trì, phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), tổ chức Tọa đàm: “Kích cầu tiêu dùng để tăng trưởng kinh tế - Góc nhìn từ ngành đồ uống”.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Kiên, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính của Quốc hội, giai đoạn 2026-2030 là thời điểm định hình mô hình kinh tế thế giới và Việt Nam. Giai đoạn này cũng là giai đoạn Việt Nam cố gắng, vươn mình để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Theo Báo cáo đánh giá tác động chính sách giảm 2% thuế VAT loại trừ đối với mặt hàng NGK có đường trên 5g/100ml do Viện nghiên cứu đồ uống Việt Nam thực hiện tháng 8/2025, doanh nghiệp ngành NGK, người tiêu dùng có thể không được hưởng khoảng 1.276 tỉ đồng từ chính sách giảm thuế GTGT 2%, lợi nhuận giảm 0,297%; Giá trị tăng thêm của ngành (VA) giảm 0,117%; Thu nhập người lao động giảm 0,323%; Khấu hao tài sản cố định giảm 0,356%

Tuy nhiên, tình hình kinh tế thế giới diễn biến phức tạp, tăng trưởng toàn cầu chậm lại ảnh hưởng tới các chính sách cũng như sự phát triển của kinh tế Việt Nam. Theo ông Kiên, mặc dù các số liệu về kết quả 8 tháng cho thấy có nhiều điểm sáng như chính sách khuyến khích đầu tư tư nhân theo Nghị quyết 68 bước đầu phát huy tác dụng; xuất khẩu tăng; thị trường tiêu dùng tăng khá nhờ dịp lễ lớn nhưng sự phục hồi của sản xuất thiếu ổn định, lạm phát đang chịu nhiều áp lực; các động lực tăng trưởng chịu nhiều hạn chế, ràng buộc; xuất khẩu đối diện với nhiều thách thức…

Để đạt mục tiêu tăng trưởng, ông Nguyễn Đức Kiên cho rằng, Việt Nam cần phải cố gắng nỗ lực rất nhiều trong những tháng cuối năm 2025 và giai đoạn 2026-2030, đặc biệt là tiêu dùng nội địa để có thể đạt được mục tiêu như kỳ vọng.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng để kích cầu tiêu dùng, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như việc hạ lãi suất cho vay tiêu dùng giúp người dân dễ dàng tiếp cận vốn để chi tiêu, mua sắm, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp hạ giá thành, mở rộng thị phần; cần duy trì hoặc mở rộng chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% đối với các mặt hàng thiết yếu, trong đó có nước giải khát không cồn, nhằm giảm giá sản phẩm và thúc đẩy sức mua; các chương trình khuyến khích tiêu dùng nội địa như “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, hội chợ, tuần lễ hàng Việt, khuyến mãi quốc gia hay phát triển kinh tế ban đêm cũng được đẩy mạnh…

Điều chỉnh đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp, người tiêu dùng

Theo ông Đậu Anh Tuấn, kích cầu từ các chính sách tài khoá là giải pháp quan trọng trong bối cảnh dư địa từ giải pháp tiền tệ đã không còn. Vì thế, ông Tuấn đề nghị cho phép mặt hàng “nước giải khát theo TCVN có hàm lượng đường trên 5g/100ml” tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế VAT 2% từ ngày 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2026, tạo đà tăng trưởng và phục hồi cho ngành nước giải khát trước giai đoạn chịu thuế TTĐB trong năm 2025 và năm 2026.

Cùng với đó, có những giải pháp hỗ trợ cho các hộ kinh doanh như nâng cao chất lượng thông tin, bổ sung thời gian chuyển tiếp (1 năm) không xử phạt vi phạm hành chính để hộ kinh doanh làm quen với chính sách mới. Bổ sung quy định không hồi tố truy thu nghĩa vụ thuế, xử phạt hoặc tịch thu với giai đoạn trước khi áp dụng...

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), cho biết Luật Thuế TTĐB có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, nhưng Quốc hội đã cân nhắc kỹ lưỡng khi lùi thời điểm áp dụng đối với ngành đồ uống. Theo đó, với rượu bia, thời hạn áp dụng lùi đến 1/1/2027; còn với nước giải khát (NGK) có đường trên 5g/100ml, thuế TTĐB sẽ bắt đầu áp dụng từ 1/1/2027 với mức 8% và tăng lên 10% từ 1/1/2028 nhằm giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp.

Trong khi đó, Quốc hội vẫn tiếp tục chính sách giảm 2% thuế VAT cho nhiều nhóm hàng hóa đến hết năm 2026. Tuy nhiên, bà Cúc chỉ ra bất cập: cùng là NGK, nhưng loại có đường từ 5g/100ml trở xuống vẫn được hưởng ưu đãi giảm VAT 2%, còn loại trên 5g/100ml lại không, dù chưa phải chịu thuế TTĐB theo quy định tại Phụ lục 2 Nghị định 174/2025/NĐ-CP. Điều này dẫn tới sự thiếu thống nhất trong cách hiểu và áp dụng chính sách, gây vướng mắc cho cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng khi một số mặt hàng bị tính VAT 8% và một số khác lại 10%.

Theo bà Cúc, vì thuế TTĐB với NGK có đường đã được lùi đến 1/1/2027, nên cần xem xét cho phép nhóm hàng này tiếp tục được hưởng chính sách giảm VAT 2% từ 1/1/2026 đến hết 31/12/2026. Điều này không chỉ bảo đảm quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng mà còn giúp duy trì sự đồng bộ, nhất quán trong chính sách thuế. Nếu Nghị định 174 không được chỉnh sửa, sẽ rất khó để thực hiện đúng tinh thần của chính sách giảm thuế VAT mà Quốc hội đã đề ra.