TCDN - Nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng điều hòa hoặc chỉ áp dụng thuế với loại có công suất từ 24.000 BTU trở lên. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, có thể xem xét áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa có công suất trên 24.000 BTU đến dưới 90.000 BTU.

Điều hòa mặt hàng thiết yếu – tại sao đánh thuế?

Thảo luận tại Hội trường về áp thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng điều hòa ngày 9/5, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) cho hay, hiện nay ở các đô thị, đối với các khu chung cư thì thông thường có từ 1 đến 2 phòng và 1 phòng khách, nếu căn hộ có 3 phòng mà lắp đặt một điều hòa 24.000 btu cho cả 3 phòng này thì vừa tiết kiệm điện và vừa tiết kiệm chi phí của người dân. Hiện nay, tình trạng này đang rất phổ biến ở các khu đô thị, đặc biệt là đối với các chung cư. Do đó, đại biểu đề nghị nâng đối với điều hòa nhiệt độ là trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Trong khi đó, theo đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam), mặt hàng điều hòa là nhu cầu thiết yếu nên áp thuế không hợp lý, cần đảm bảo hài hòa lợi ích ngân sách nhà nước, có thể giảm một phần thu từ thuế điều hòa nhưng sẽ được bù đắp bằng lợi ích xã hội dài hạn.

Đại biểu chỉ rõ, người dân, đặc biệt là công nhân nghèo, những người lao động ở các khu công nghiệp giảm được chi phí sinh hoạt, tiếp cận được với môi trường sống tốt hơn, bảo đảm sức khỏe để tái sản xuất trong điều kiện thời tiết hết sức khắc nghiệt, doanh nghiệp bán được nhiều sản phẩm hơn, kích thích sản xuất, từ đó có thể thu được nhiều thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp có thể tăng cho ngân sách. Chính sách thuế hợp lý với điều hòa vừa thể hiện tinh thần nhân văn vừa phù hợp với xu hướng sử dụng thiết bị tiết kiệm, bảo vệ môi trường.

“Tôi đề nghị bỏ điều hòa dân dụng khỏi diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, xóa điều 2 khoản 1 điểm h. Chính sách này giảm cho người tiêu dùng, giúp doanh nghiệp nội địa cạnh tranh, nhà nước dùng biện pháp khác để tiết kiệm, bảo vệ môi trường, bảo đảm hài hòa lợi ích của các bên”, đại biểu Khải kiến nghị.

Cùng quan điểm, đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cho rằng, nếu áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước và khả năng cạnh tranh với hàng nhập khẩu, làm tăng chi phí cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng điều hòa công suất lớn, trong khi việc sử dụng điều hòa công suất lớn có thể còn hiệu quả hơn đối với sử dụng nhiều điều hòa chông suất nhỏ kể cả về mặt kinh tế cũng như là thẩm mỹ. Vì vậy, đại biểu đề nghị xem xét, cân nhắc không nên áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với máy điều hòa.

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Long An) đề nghị cần có cơ chế, chính sách miễn hoặc giảm thuế đối với máy điều hòa tiết kiệm năng lượng có chứng nhận nhãn năng lượng, máy điều hòa inverter sử dụng công nghệ biến tần, được ứng dụng để kiểm soát công suất của thiết bị nhằm tránh hao phí năng lượng có thể là từ 30 đến 70% so với máy lạnh thông thường để khuyến khích sử dụng hiệu quả và giảm tác động đến môi trường.

Vẫn đánh thuế điều hòa vì không khuyến khích tiêu thụ điện

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng, không tìm được quốc gia nào khác thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa nhiệt độ. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, có một số quốc gia cũng có thu như Hàn Quốc, Na Uy và Tây Ban Nha. Đây là các quốc gia ôn đới, nhu cầu điều hòa nhiệt độ không quá cao. Các nước này thu đối với dung môi, chất làm lạnh gây suy giảm tầng ozon và hiệu ứng nhà kính như CFC, HFC. Cách thu này của họ rất hợp lý là vì điều này khuyến khích nhà sản xuất chuyển sang sử dụng dung môi, chất làm lạnh thân thiện với môi trường và vốn có chi phí cao hơn.

Trong khi đó, Việt Nam thu đối với điều hòa nhiệt độ lại không hợp lý vì điều hòa nhiệt độ không có hàng hóa thay thế, thu bao nhiêu người tiêu dùng và doanh nghiệp nộp bấy nhiêu chứ không có lựa chọn nào khác. Thuế tiêu thụ đặc biệt phải là loại thuế định hướng tiêu dùng, tức là hạn chế tiêu dùng, mặt hàng này phải có sự lựa chọn thay thế mặt hàng khác. Cũng theo đại biểu, Việt Nam đã có quy định về quản lý chất gây suy giảm tầng ozon. Chúng ta không thu thuế tiêu thụ đặc biệt với chất này bởi vì chúng ta đã có hạn ngạch nhập khẩu. Việt Nam rất ít sản xuất chất gây suy giảm tầng ozon trong nước mà chủ yếu nhập khẩu nên phương pháp hạn ngạch hợp lý hơn rất nhiều phương pháp đối với thuế tiêu thụ đặc biệt. Hạn ngạch của Việt Nam được thiết kế theo hướng giảm dần theo từng năm, chính vì thế giá dung môi làm lạnh trên thị trường đều tăng đều đặn hằng năm ở mức 10% đến 15% mỗi năm, có tác động không khác gì thuế.

Trả lời ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện nay có một số nước đã đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa nhiệt độ nhằm tiết kiệm năng lượng; chất làm lạnh gây hại tới môi trường, gây hại đến tầng ozon.

Theo Bộ trưởng, từ trước tới nay Việt Nam đã đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa. Tuy nhiên, lần này sửa đổi thì tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo cũng đã đưa vào dự thảo sẽ đánh thuế đối với những mặt hàng điều hòa từ trên 18.000 BTU đến 90.000 BTU.

“Hôm nay có những đại biểu quốc hội đề nghị có thể nâng công suất này lên này, chúng tôi xin được tiếp thu ý kiến này để nghiên cứu, có thể nâng lên ở mức từ trên 24.000 BTU trở lên đến dưới 90.000 BTU sẽ đưa vào diện chịu thuế đặc biệt”, Bộ trưởng nói.

Cũng theo lãnh đạo Bộ Tài chính, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định 496 yêu cầu tới năm 2045 hạn chế và không sản xuất, không nhập khẩu điều hòa không khí gia dụng, điều hòa không khí nguyên cụm sử dụng các chất HCFC và chất CFC, tức là những chất làm lạnh ảnh hưởng đến tầng ozon. Do đó, việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa nhiệt độ vẫn cần phải tiếp tục quan tâm. Nhất là hiện nay điện năng chúng ta vẫn đang không khuyến khích, điện tiêu thụ càng nhiều giá phải trả càng cao. Đó là những vấn đề liên quan đến điều hòa nhiệt độ.