TCDN - Theo ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín, kinh tế còn khó khăn trước biến động của kinh tế thế giới, do vậy nên kéo dài thời gian giảm thuế VAT đến ít nhất hết năm 2026. Một khi có chính sách dài hơi thì DN sẽ yên tâm sản xuất kinh doanh.

Mở rộng đối tượng giảm thuế VAT hết 2026

Trong công điện số 22/CĐ-TTg ngày 9/3 do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm về cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương xây dựng nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2025 và nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước. Kết quả nghiên cứu phải được báo cáo lên Chính phủ trước ngày 15/3/2025.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng được giao nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất về việc mở rộng đối tượng giảm thuế, giảm thuế VAT áp dụng trong 6 tháng cuối năm 2025 và năm 2026, báo cáo Chính phủ trước ngày 15/3/2025.

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 180/2024/NĐ-CP quy định chính sách giảm thuế VAT theo Nghị quyết số 174/2024/QH15 ngày 30/11/2024 của Quốc hội. Nghị định 180/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/1-30/6/2025.

Theo đó, tiếp tục giảm 2% thuế suất thuế VAT đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ trong thời gian từ ngày 1/1/2025 đến hết ngày 30/6/2025; ngoại trừ một số lĩnh vực như viễn thông, công nghệ thông tin, tài chính - ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, kim loại, khai khoáng (trừ than), dầu mỏ tinh chế, hóa chất và các sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt...

Năm 2024, Chính phủ đã tiến hành giảm thuế VAT 2 đợt (từ ngày 1/1/2024 đến hết ngày 30/6/2024 và từ 1/7/2024 đến hết ngày 31/12/2024).

Chính sách giảm thuế VAT 2% đã giúp giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, qua đó hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng cần mở rộng đối tượng áp dụng và kéo dài thời gian giảm thuế để hỗ trợ nền kinh tế hiệu quả hơn.

"Giảm thuế VAT đến hết năm 2026, doanh nghiệp sẽ yên tâm sản xuất kinh doanh"

Theo ông Nguyễn Văn Được - Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín, trong bối cảnh nền kinh tế chưa thực sự phục hồi, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (DN) còn hạn chế và đời sống của người dân vẫn còn khó khăn thì việc tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) 2% đóng vai trò quan trọng và then chốt.

Đó không chỉ đơn thuần là hỗ trợ người dân, DN về tài chính mà còn thể hiện sự đồng hành, hỗ trợ, chia sẻ và "khoan sức dân" của Chính phủ và Nhà nước.

Xuất phát từ bản chất thuế VAT là loại thế gián thu, cấu thành trong giá bán của hàng hóa dịch vụ, do đó khi giảm thuế VAT 2% thì về mặt lý thuyết giá sẽ giảm tương ứng 2%, điều đó có nghĩa là người tiêu dùng được hưởng lợi mua được nhiều hàng hóa và dịch vụ với mức giá rẻ hơn.

Như vậy, tác động đầu tiên của chính sách giảm thuế VAT 2% sẽ giúp cho người dân bớt được gánh nặng và khó khăn, mua được nhiều hàng hóa và dịch vụ hơn với cùng một lượng tiền, tức là cầu hàng hóa dịch vụ tăng.

Chiều ngược lại, khi người dân mua được nhiều hàng hóa, dịch vụ hơn sẽ giúp cho DN bán được nhiều hàng hơn từ đó giải phóng được hàng tồn kho, cải thiện vòng quay vốn và tăng tính thanh khoản cũng như gia tăng sản lượng sản xuất, giải quyết được vấn đề việc làm và an sinh xã hội.

Quá trình này giúp cung tăng lên làm cho nền kinh tế được lưu thông, sớm được phục hồi và tăng trưởng.

Mặt khác, do thuế VAT là tạm phải nộp khi DN mua hàng ở dạng hàng tồn kho và được khấu trừ khi bán hàng, vì vậy giảm VAT 2% đồng nghĩa với việc DN giảm được lượng vốn lưu động là tiền 2%.

Nói cách khác, hiệu quả sử dụng vốn của DN được tăng lên do không phải vay mượn, không phát sinh lãi vay và có các nguồn lực tài chính để đầu tư hoặc chi cho các khoản chi khác của DN trong bối cảnh eo hẹp về tài chính và khả năng tiếp cận vốn tín dụng khó khăn là điều hết sức quan trọng đối với DN.

Nhìn ở góc độ rộng, ông Được cho rằng khi nền kinh tế được phục hồi và tăng trưởng có nghĩa là đời sống của người dân được cải thiện và DN được phát triển, khi đó quy mô của nền kinh tế lại được tăng lên từ đó giúp ngân sách nhà nước không chỉ ổn định nguồn thu đối với quy mô của nền kinh tế hiện hữu mà còn có thể gia tăng ngân sách từ việc thu thuế đối với phần quy mô nền kinh tế tăng trưởng do được người dân và DN tiêu dùng và sản xuất nhiều hơn từ tác động giảm thuế VAT 2% này. Ngân sách nhà nước cũng được hưởng lợi từ chính sách này trong trung và dài hạn.

"Dự báo kinh tế còn khó khăn trước biến động của kinh tế thế giới, do vậy theo tôi nên kéo dài thời gian giảm thuế VAT đến ít nhất hết năm 2026 và giảm 2% cho toàn bộ hàng hóa, dịch vụ có thuế suất 10%.

Trước mắt có thể giảm thuế VAT 6 tháng cuối năm theo thẩm quyền của Chính phủ, song song đó trình Quốc hội tiếp tục giảm thuế VAT trong năm 2026.

Nếu thận trọng thì Bộ Tài chính có thể trình Quốc hội giao cho Chính phủ tự quyết việc giảm thuế VAT trong năm 2026 nếu thực sự cần thiết.

Một khi có chính sách dài hơi thì DN yên tâm sản xuất kinh doanh. Ngoài ra cũng nên giảm thuế thu nhập DN, thuế thu nhập cá nhân nhằm kích cầu nền kinh tế, giúp kinh tế phục hồi nhanh hơn", ông Được đề xuất.

Kéo dài giảm thuế VAT đến năm 2026 là cần thiết

Theo Đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương), doanh nghiệp vẫn còn khó khăn, chưa phục hồi hoàn toàn, nên có chính sách ưu đãi, kích thích phát triển. Do vậy, việc nghiên cứu đề xuất tiếp tục giảm 2% thuế VAT thêm 6 tháng cuối năm và trong năm 2026 là cần thiết.

Chúng ta thấy rõ ràng là chính sách giảm thuế VAT 2% đã góp phần kích cầu nền kinh tế, hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời còn góp phần vào tăng thuế thu nhập cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên nên có nghiên cứu, đánh giá khoa học và cụ thể xem mặt tích cực, những tác động của việc giảm thuế này với kinh tế. Cũng từ đó rà soát kỹ lưỡng đối tượng tiếp tục được giảm thuế cho phù hợp với tình hình hiện tại.

Như với những doanh nghiệp, nhất là liên quan kinh doanh và xuất khẩu, việc giảm thuế VAT giúp kích thích và tạo đà phát triển. Còn với người dân, việc giảm thuế VAT giúp họ mua được hàng giá rẻ hơn.

Để phát triển bền vững, trong điều hành kinh tế vĩ mô cần có nghiên cứu tổng thể để đề xuất cấp có thẩm quyền chính sách dài hạn, có thể kéo dài 1, 2 năm thậm chí 3 năm.

Không nên dựa trên "trực quan sinh động" để đưa ra chính sách như việc giảm 2% thuế VAT trong 2 năm qua, cứ 6 tháng lại đề xuất Quốc hội tiếp tục cho giảm.

Cùng quan điểm, TS Nguyễn Ngọc Tú, chuyên gia về thuế cho biết, việc giảm thuế VAT là rất thiết thực với người tiêu dùng trong nước.

Từ năm 2022 đến nay, Chính phủ liên tục trình Quốc hội giảm thuế VAT 2% đối với nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ có thuế suất từ 10% xuống 8%. Mỗi lần giảm thuế là tăng thu ngân sách chứ không hề giảm.

Ba năm qua đã chứng minh điều đó. Như năm 2024, tổng số thu ngân sách lần đầu tiên vượt 2 triệu tỷ đồng, tăng hơn 320.000 tỷ đồng so với năm 2023.

Nhất là trong bối cảnh hiện nay, chúng ta đặt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, nên giảm thuế cần mạnh mẽ và quyết liệt hơn.

"Tôi đề nghị Bộ Tài chính cần đề xuất Chính phủ trình lên Quốc hội kéo dài chính sách giảm 2% thuế VAT cho toàn bộ các mặt hàng, dịch vụ có thuế suất 10%. Vì trong sản xuất, một sản phẩm là đầu ra của ngành này nhưng lại là đầu vào của ngành khác. Do đó, muốn kích cầu tiêu dùng một cách toàn diện thì cần giảm thuế VAT cho toàn bộ hàng hóa có thuế suất 10%" - ông Tú khuyến nghị và phân tích thêm khi giảm thuế thì giá hàng hóa, dịch vụ sẽ giảm theo.

Thay vì mua được 10 sản phẩm thì người tiêu dùng sẽ mua được 11 - 12 sản phẩm, qua đó sẽ kích thích sản xuất kinh doanh sôi động.

Ngoài việc cần giảm thuế toàn bộ cho các hàng hóa dịch vụ có thuế suất 10%, ông Tú cũng đề nghị giảm thuế VAT 2% ít nhất là đến năm 2026.