TCDN - Hoa Kỳ vừa chính thức quyết định áp thuế 456% đối với thép cán nguội (CRS) và thép chống ăn mòn (CORE) của Việt Nam XK vào Hoa Kỳ không chứng minh được xuất xứ của nguyên liệu thép cán nóng là từ Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).

Ngày 16/12, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã thông báo Kết luận cuối cùng vụ việc điều tra lẩn tránh biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp với thép CRS và thép CORE của Việt Nam có nguyên liệu đầu vào từ Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc). DOC cho rằng các mặt hàng này được sản xuất từ thép cán nóng của Hàn Quốc và Đài Loan không đáp ứng yêu cầu chuyển đổi đáng kể của Hoa Kỳ, do đó bị coi là lẩn tránh thuế.

Với kết luận này, cơ quan Hải quan Hoa Kỳ tiếp tục thu thuế đối với các mặt hàng thép của Việt Nam. Theo đó, những lô hàng thép CR và CORE XK từ Việt Nam không chứng minh được xuất xứ của nguyên liệu thép cán nóng bị áp mức thuế lên đến 456% (mức thuế Hoa Kỳ đang áp dụng với thép Trung Quốc). Nếu DN chứng minh nguyên liệu cán nóng NK từ Hàn Quốc hoặc Đài Loan sẽ bị áp thuế tương ứng của Hàn Quốc (29,4% với thép CORE; 24,2% với thép CRS) và Đài Loan (10,34% với thép CRS). Như vậy, nếu các DN chứng minh được nguyên liệu sản xuất là của Việt Nam hoặc các nước/vùng lãnh thổ ngoài 3 nguồn trên sẽ không bị áp dụng biện pháp chống lẩn tránh thuế (tức là không phải nộp thuế).

Đánh giá về những động thái áp thuế mới nhất này từ phía Hoa Kỳ, ông Lê Triệu Dũng-Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) cho hay: Vụ việc này được Hoa Kỳ khởi xướng điều tra từ tháng 8/2018. Bộ Công Thương đã phối hợp với Hiệp hội Thép Việt Nam và các DN nhằm cung cấp thông tin phục vụ cho việc điều tra của Hoa Kỳ.

“Trước năm 2017, Việt Nam phải NK rất nhiều thép cuộn cán nóng từ nước ngoài để làm nguyên liệu. Tuy nhiên, sau năm 2017, một số nhà máy đã sản xuất được nguyên liệu này nên lượng NK cũng giảm, qua đó tác động của biện pháp áp thuế này đã được giảm thiểu", ông Dũng đánh giá.

Bộ Công Thương đánh giá: Trong thời gian vừa qua, ngành sản xuất thép trong nước, đặc biệt là các DN sản xuất, XK lớn cũng đã chủ động xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh Hoa Kỳ điều tra chống lẩn tránh. Cụ thể là DN đã chuyển hướng sử dụng nguyên liệu đầu vào (thép cán nóng) từ nhiều nguồn khác cũng như mua thép cán nóng sản xuất trong nước, xây dựng hệ thống quản lý để phục vụ việc tự chứng nhận.

Chuyên gia lâu năm trong ngành thép, ông Nguyễn Văn Sưa phân tích: Việc đánh thuế tương tự đã từng được Hoa Kỳ thực hiện trước đây, nhưng Việt Nam cũng chỉ bị ảnh hưởng trong thời gian ngắn. Đó là bởi nguồn thép cán nóng đã được Formosa Hà Tĩnh sản xuất để làm thép cán nguội và thép chống gỉ (thép mạ, thép phủ màu). Bắt đầu từ tháng 6/2017 đến hết năm 2017, Việt Nam sản xuất gần 1,4 triệu tấn thép cuộn cán nóng. Năm 2018, sản lượng đạt 3,4 triệu tấn và dự kiến năm 2019 là 4,5 triệu tấn. “Chúng tôi chỉ có khuyến cáo là DN Việt không dùng nguyên liệu nhập từ thị trường Đài Loan, Hàn Quốc để tránh việc bị áp thuế”, ông Sưa nhấn mạnh.

Theo số liệu thống kê của Hoa Kỳ, trong 10 tháng năm 2019, giá trị XK thép CORE và CRS của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt hơn 260 triệu USD. Thị trường Hoa Kỳ hiện chiếm 6,5% trong tổng lượng XK thép của Việt Nam (ASEAN vẫn là thị trường XK nhiều nhất của Việt Nam, chiếm 65%).