Kinh tế tư nhân: Vẫn khó bứt phá

TCDN -
Ưu tiên khu vực kinh tế tư nhân, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân phát triển được xem là giải pháp then chốt để đạt được sự tăng trưởng bứt phá. Tuy nhiên, nguồn lực dành cho khu vực này còn thiếu hụt sẽ là rào cản lớn để trở thành động lực của nền kinh tế.

Ba yếu tố tạo sự bứt phá

Năm 2019, kinh tế thế giới được dự báo tăng trưởng chậm lại cùng với những diễn biến địa chính trị khó lường. Đối với kinh tế Việt Nam, các tổ chức quốc tế vẫn có những đánh giá tích cực như Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo, kinh tế Việt Nam năm 2019 vẫn đạt mức tăng trưởng 6,6% - là mức cao trong khu vực Đông Á- Thái Bình Dương.

Ông Nguyễn Đức Kiên - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng, tốc độ tăng trưởng kinh tế 6,6% không hẳn là cao nhưng đây sẽ là một thách thức lớn. Để nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng như kỳ vọng, phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có thể chế và nguồn lực.

Theo ông Hoàng Trường Giang - Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế tổng hợp Ban Kinh tế Trung ương, có ba yếu tố cơ bản để tạo nên sự bứt phá trong tăng trưởng kinh tế là vốn, năng suất lao động và thể chế. Trong đó, thể chế là yếu tố thực sự quan trọng. Thời gian qua, với nỗ lực và sự vào cuộc mạnh mẽ của Chính phủ cũng như các bộ, ban, ngành, chính quyền địa phương trong việc cắt giảm điều kiện kinh doanh, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển đã đạt được những kết quả nhất định và đi vào thực chất. Đây là nền tảng thuận lợi để doanh nghiệp, nền kinh tế có sự phát triển bứt phá.

Về vấn đề vốn, tuy dư địa của phần vốn nhà nước không còn nhiều, nhưng nước ta có cơ sở nguồn vốn phát triển từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) với hơn 10 tỷ USD/năm và năm 2018 gia tăng đột biến với 19 tỷ USD. Bên cạnh đó là sự không ngừng lớn mạnh của khối doanh nghiệp tư nhân cũng tạo nên nguồn lực quan trọng cho nền kinh tế.
Ngoài ra, một trong những yếu tố tạo ra sự bứt phá là năng suất lao động cũng có những mặt thuận lợi nhờ cơ cấu dân số trẻ, lực lượng lao động dồi dào dễ thích nghi với nền sản xuất mới, công nghệ mới để nâng cao năng suất, hiệu quả hoạt động sản xuất…

Ông Phạm Đình Đoàn - Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái nhận định, năm 2019, nền kinh tế Việt Nam sẽ đạt được sự tăng trưởng bứt phá vì có nhiều cơ hội phát triển đến từ các hiệp định thương mại; từ mâu thuẫn giữa hai nền kinh tế lớn trên thế giới có ảnh hưởng sâu rộng đến Việt Nam là Mỹ - Trung Quốc. Đồng thời, môi trường đầu tư kinh doanh đã được cải thiện một cách rõ rệt, được cộng đồng thế giới đánh giá cao là điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển, thu hút đầu tư… Ngoài ra, sự phát triển của công nghệ, đổi mới, sáng tạo nhanh như vũ bão cũng là nền tảng quan trọng thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng.

Tạo cơ chế cho doanh nghiệp nhỏ bứt phá

Theo ông Đào Ngọc Thanh - Chủ tịch HĐQT Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex), nền kinh tế có thể đạt được sự tăng trưởng bứt phá phụ thuộc vào hai yếu tố quan trọng, đó là Chính phủ có tạo được cơ hội cho doanh nghiệp tư nhân bứt phá hay không và ngược lại, doanh nghiệp tư nhân có đủ năng lực, trình độ để bứt phá hay không.

Trong đó, vấn đề đầu tiên là Nhà nước cần tạo cơ chế cho doanh nghiệp nhỏ bứt phá. Ngay trong câu chuyện cổ phần hóa DNNN, đây là một trong những yếu tố quan trọng, bởi điều đó đồng nghĩa với việc trao cho doanh nghiệp tư nhân miếng bánh thị trường nhiều hơn và cơ hội phát triển. Hiện nay hầu hết các tổng công ty của Bộ Xây dựng vẫn chưa tiến hành cổ phần hóa, chưa bán vốn hết - đó là rào cản của sự bứt phá. Thực tế cho thấy, bản thân doanh nghiệp như Vinaconex, doanh thu của năm 2018 khi còn là DNNN là con số rất thấp, nhưng sang năm 2019 mục tiêu doanh thu tăng trưởng 50%, lợi nhuận tăng trưởng hơn 20% so với năm 2018. Đó chính là sự bứt phá của Vinaconex, góp phần cho sự bứt phá tăng trưởng kinh tế.

Ông Lâm Minh Chánh, Chủ tịch Trường đạo tạo QTKD BizUni, đồng sáng lập Cộng đồng Quản trị và khởi nghiệp cho rằng, doanh nghiệp tư nhân đóng góp lớn cho sự phát triển kinh tế đất nước. Ở những quốc gia khác, doanh nghiệp tư nhân là thành phần chính của nền kinh tế, nhưng ở Việt Nam, kinh tế tư nhân chỉ chiếm dưới 40% GDP, trong đó các hộ kinh doanh cá thể, các doanh nghiệp tư nhân còn chiếm tỷ lệ nhỏ, DNNN còn chiếm tỷ lệ lớn nên điều này cần thay đổi dứt điểm. Không chỉ trông chờ vào cổ phần hóa DNNN, bởi kinh tế tư nhân là động lực chính. Khi Nhà nước chỉ phân bổ nguồn lực tốt nhất cho kinh tế nhà nước mà coi nhẹ kinh tế và doanh nghiệp tư nhân chắc chắn sẽ không ổn. Khi coi kinh tế và doanh nghiệp tư nhân là cỗ máy chính, phải giảm đóng góp của khối kinh tế nhà nước, nếu không sẽ khó phát triển, nhất là khi kinh tế tư nhân không được đối đãi công bằng.

Ông Phạm Đình Đoàn nhấn mạnh, điều kiện cần là cải cách thể chế, môi trường kinh doanh. Tuy nhiên, điều kiện đủ là những cải cách đó hiện thực hóa như thế nào. Với đà phát triển kinh tế như mấy năm vừa qua, doanh nghiệp tư nhân vẫn cần sự quan tâm đúng mức và riêng biệt để có sự bứt phá khác biệt. Mỗi bước đi của các doanh nghiệp lớn nếu không có sự định hướng, kiểm soát, can thiệp kịp thời vẫn có thể mắc sai lầm. Không nên vì một vài “ông lớn” mà để mất đi nhiều doanh nghiệp nhỏ, tránh việc 90.000 doanh nghiệp phải ngừng hoạt động như năm vừa qua.

Ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho rằng, cần xác định các doanh nghiệp hoạt động tại các lĩnh vực trọng yếu của đất nước để dồn sức hỗ trợ. Cơ quan quản lý cần có cơ chế thu hút các doanh nghiệp lớn, giàu nguồn lực tham gia thị trường, thúc đẩy sự phát triển của khu vực tư nhân. Thêm nữa, cần chú trọng phát triển các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực mũi nhọn và thiết yếu như nông nghiệp công nghệ cao, điện tử, lắp ráp ô tô... để tăng sức cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong nhận định, trong bối cảnh hội nhập hiện nay, các doanh nghiệp lớn và nhỏ muốn hiện thực hóa các thuận lợi cần liên kết, tìm kiếm để có được sự hỗ trợ và có những ưu đãi, khuyến khích để cùng có lợi để phát triển. Cụ thể, các hiệp hội doanh nghiệp cần tìm hiểu, khai thác những quy định mới trong các FTA để liên kết chặt chẽ với nhau, tạo ra những đối trọng cũng như cộng hưởng sức mạnh trong cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài. Doanh nghiệp nhỏ cũng không nên cạnh tranh trực tiếp, nên chọn các thị trường ngách, hoặc tham gia vào chuỗi của các doanh nghiệp lớn để từ đó dần từng bước nâng cấp công nghệ, tiêu chuẩn hóa các quy chuẩn kỹ thuật phù hợp với chuỗi giá trị chung.

Thanh Mai - Tạp chí TCDN số 4/2019

Bạn đang đọc bài viết Kinh tế tư nhân: Vẫn khó bứt phá tại chuyên mục Thị trường của Tạp chí Tài chính doanh nghiệp. Liên hệ cung cấp thông tin và gửi tin bài cộng tác:

email: [email protected], hotline: 086 508 6899