Kinh tế tuần hoàn: Cơ hội thị trường trị giá 4,5 nghìn tỷ USD

TCDN - Vừa qua, Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển Bền vững Việt Nam (VBCSD) – Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam”.

Hội thảo quy tụ hơn 150 đại biểu đại diện cho các cơ quan bộ/ngành, doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, các cơ quan nghiên cứu, đại sứ quán, các tổ chức quốc tế, các viện nghiên cứu, cũng như các cơ quan thông tấn, báo chí trong và ngoài nước.

Kinh tế tuần hoàn được hiểu là một mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất và dịch vụ đặt ra mục tiêu kéo dài tuổi thọ của vật chất và loại bỏ tác động tiêu cực đến môi trường. Nếu như mô hình kinh tế tuyến tính chỉ quan tâm đến việc khai thác tài nguyên, sản xuất và vứt bỏ sau tiêu thụ, dẫn đến việc tạo ra một lượng phế thải khổng lồ thì mô hình kinh tế tuần hoàn chú trọng việc quản lý và tái tạo tài nguyên theo một vòng khép kín nhằm tránh tạo ra phế thải. Việc tận dụng tài nguyên được thực hiện bằng nhiều hình thức như sửa chữa, tái sử dụng, tái chế và thay vì sở hữu vật chất thì hướng đến chia sẻ hoặc cho thuê.

Ông Nguyễn Quang Vinh, Tổng thư ký VCCI kiêm Phó Chủ tịch VBCSD cho biết, trong 3 năm gần đây, số lượng doanh nghiệp trên thế giới đã quan tâm đến sáng kiến, mô hình kinh doanh nền kinh tế tuần hoàn tăng lên rất nhiều, song tại Việt Nam, nền kinh tế tuần hoàn vẫn là khái niệm mới đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này không chỉ khiến doanh nghiệp gặp rủi ro đến từ việc khan hiếm nguyên liệu và biến động giá tài nguyên mà còn ảnh hưởng đến chiến lược tăng trưởng xanh, bền vững của quốc gia.

Theo ông Phạm Hoàng Hải, Điều phối viên Ban Thư ký VBCSD, áp dụng triệt để “tư duy tuần hoàn” trong hoạt động thiết kế, sản xuất và tái chế hàng hóa, nền kinh tế tuần hoàn sẽ mở ra cơ hội thị trường trị giá ít nhất 4,5 nghìn tỷ đô la cho doanh nghiệp, tạo ra hàng trăm triệu việc làm mới, giúp doanh nghiệp giảm thiểu bớt các rủi ro đến từ việc khan hiếm nguyên liệu và biến động giá tài nguyên, cũng như tạo điều kiện để doanh nghiệp đón đầu chính sách khi các nhà lập pháp sẽ xây dựng thêm nhiều chính sách mới để định hướng hoạt động của doanh nghiệp theo chiến lược tăng trưởng xanh, bền vững của quốc gia.

Ông Andrew Thomas Mangan, Giám đốc điều hành Hội đồng doanh nghiệp vì sự Phát triển Bền vững Hoa Kỳ cũng cho biết, trong năm 2015, Việt Nam phát sinh khoảng 27 triệu tấn chất thải. Con số này vẫn tăng lên hàng năm. Hiện nay, 70% bãi xử lý chất thải ở Việt Nam không được xếp là bãi chôn lấp hợp vệ sinh. Mặt khác, muốn biến chất thải thành nguyên vật liệu giá trị, doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc kiểm soát, xây dựng cơ sở dữ liệu, phân phối cho nguyên liệu thứ cấp. Nhà đầu tư khó tiếp cận nguồn nguyên liệu cũng như khó đánh giá, kiểm soát thông tin về nguồn nguyên liệu tại Việt Nam.

Bà Regula Schegg, Giám đốc điều hành khu vực châu Á Circulate Capital cho hay, hiện nay có khoảng 150 triệu tấn nhựa đang trôi nổi trên đại dương và mỗi năm số rác thải nhựa này tăng thêm khoảng 8 triệu tấn. Với thực tế này, châu Á cần khoảng 26 nghìn tỷ USD để cải thiện toàn bộ cơ sở hạ tầng từ năm 2016 đến năm 2030.

Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, chỉ tính riêng 2 thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và túi nilon/ngày. Đáng chú ý, lượng chất thải nhựa và túi nilon cả nước chiếm khoảng 8-12% trong chất thải rắn sinh hoạt. Nếu trung bình khoảng 10% lượng chất thải nhựa và túi nilon không được tái sử dụng mà thải bỏ hoàn toàn thì lượng chất thải nhựa và túi nilon thải bỏ xấp xỉ khoảng 2,5 triệu tấn/năm, đây là gánh nặng cho môi trường, thậm chí dẫn tới thảm họa "ô nhiễm trắng”.

Để thực hiện có hiệu quả phát triển nền kinh tế tuần hoàn, các chuyên gia cho rằng bên cạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành trong việc chỉ đạo chặt chẽ, sát sao các hoạt động, hoàn thiện hệ thống các quy chuẩn, tiêu chuẩn làm cơ sở cho việc xử lý tái chế chất thải... cần có sự tăng cường liên kết giữa các Viện, trường, các nhà khoa học và doanh nghiệp để sớm tập trung nghiên cứu hoàn thiện công nghệ tái chế xử lý chất thải phù hợp với điều kiện của Việt Nam...

Đồng quan điểm, ông Andrew Thomas Mangan đánh giá cao và kỳ vọng VBCSD/VCCI trong việc thực hiện Dự án Thị trường nguyên vật liệu thứ cấp – nơi các nhà sản xuất có thể mua, bán và trao đổi các thiết bị, nguyên vật liệu phù hợp với nhu cầu sử dụng. Qua đó, giúp tận dụng tối đa các nguồn nguyên liệu vẫn còn giá trị sử dụng, giảm thiểu tác động môi trường tiêu cực và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam một cách bền vững hơn.

Bà Regula Schegg nhấn mạnh vai trò của VBCSD/VCCI trong việc tiên phong thành lập Chương trình Hỗ trợ Doanh nghiệp Triển khai Nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam (VCCE) với mục tiêu đề xuất các khuyến nghị về chính sách giúp tạo điều kiện sớm triển khai nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, đồng thời giới thiệu những thông lệ tốt của các doanh nghiệp trên thế giới đến cộng đồng doanh nghiệp trong nước và hỗ trợ thực hiện những sáng kiến dựa trên mô hình hợp tác công – tư. Sáng kiến “Không xả thải vào thiên nhiên” là hoạt động đầu tiên của Chương trình, hướng đến 4 mục tiêu. Đó là: giải quyết các vấn đề phát sinh từ chất thải nhựa; xây dựng lộ trình để hình thành và thúc đẩy các mô hình kinh doanh bền vững; phát triển chuỗi giá trị theo định hướng kinh tế tuần hoàn cũng như kiến nghị chính sách để tạo điều kiện cho việc triển khai nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

Hội thảo “Thúc đẩy triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam” là một trong ba hội thảo chuyên đề trong khuôn khổ Hội nghị toàn quốc về phát triển bền vững 2019, được VBCSD/VCCI tổ chức theo chỉ đạo của Hội đồng quốc gia về Phát triển bền vững và Nâng cao năng lực cạnh tranh. Các kiến nghị từ Hội thảo sẽ được tổng hợp để báo cáo tại Hội nghị toàn quốc dự kiến vào tháng 11/2019. Những kiến nghị từ Hội nghị sẽ góp phần thúc đẩy việc triển khai các chương trình hành động của Chính phủ và khu vực tư nhân nhằm nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh để phát triển bền vững trong bối cảnh hiện nay.

Mai Hà - Tạp chí TCDN số 5/2019

Bạn đang đọc bài viết Kinh tế tuần hoàn: Cơ hội thị trường trị giá 4,5 nghìn tỷ USD tại chuyên mục Thị trường của Tạp chí Tài chính doanh nghiệp. Liên hệ cung cấp thông tin và gửi tin bài cộng tác:

email: [email protected], hotline: 086 508 6899