TCDN - Từ tháng 10/2025, nhiều quy định có hiệu lực tác động trực tiếp tới doanh nghiệp, thị trường và đời sống kinh tế - xã hội như thuế, lãi suất cho vay, lệ phí quá cảnh,...

Chính thức xóa bỏ cơ chế nhà nước độc quyền vàng

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP của Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 3/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Nghị định có hiệu lực từ 10/10/2025.

Theo đó, Nghị định chính thức xóa bỏ cơ chế nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Nghị định mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung định nghĩa vàng miếng và quy định chỉ ngân hàng thương mại, doanh nghiệp đủ điều kiện mới được phép sản xuất.

Nghị định cũng nêu rõ, hoạt động sản xuất vàng miếng là kinh doanh có điều kiện, phải được Ngân hàng nhà nước cấp phép. Ngoài ra, Nghị định yêu cầu mua bán vàng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thanh toán qua tài khoản; đồng thời bổ sung trách nhiệm công bố tiêu chuẩn, bảo hành sản phẩm, lưu trữ và kết nối dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước.

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 có hiệu lực

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp mới đã được Quốc hội thông qua và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/10. Các quy định trong Luật mới được áp dụng cho kỳ tính thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 trở đi.

Theo đó, một số quy định mới sẽ được áp dụng. Nổi bật trong đó có thể kể đến việc đánh thuế với mọi thu nhập tại Việt Nam của doanh nghiệp nước ngoài

Cụ thể, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa và dịch vụ tại Việt Nam thông qua nền tảng thương mại điện tử và nền tảng công nghệ số.

Theo đó, doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, bao gồm cả các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số (nội dung mới bổ sung) thì phải nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam.

Luật cũng bổ sung nguyên tắc xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam là thu nhập nhận được có nguồn gốc từ Việt Nam, không phụ thuộc vào địa điểm tiến hành kinh doanh.

Bên cạnh đó, Luật cũng bổ sung một số loại thu nhập mới vào đổi tượng miễn thuế, bao gồm: thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ carbon lần đầu sau khi phát hành; thu nhập từ tiền lãi và từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành.

Cũng theo quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025, rất nhiều doanh nghiệp có thu nhập dưới 50 tỷ sẽ được áp dụng mức thuế suất là 15% hoặc 17%.

Trong đó, doanh nghiệp có tổng doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm sẽ được áp dụng thuế suất 15%; tổng doanh thu từ 3 - 50 tỷ đồng/năm được áp dụng thuế suất 17%.

Thuế suất 25 - 50% áp dụng đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí. Căn cứ vào vị trí, điều kiện khai thác và trữ lượng mỏ, Thủ tướng quyết định mức thuế suất cụ thể phù hợp với từng hợp đồng dầu khí.

Đối với hoạt động thăm dò, khai thác tài nguyên quý hiếm (bao gồm: bạch kim, vàng, bạc, thiếc, wonfram, antimoan, đá quý, đất hiếm và tài nguyên quý hiếm khác theo quy định của pháp luật) là 50%. Trường hợp các mỏ có từ 70% diện tích được giao trở lên ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, thuế suất là 40%.

Ngoài ra, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 cũng bổ sung đối tượng được được hưởng lãi suất ưu đãi 17% trong 10 năm là: dự án đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp nhỏ và vừa; dự án đầu tư kinh doanh khu làm việc chung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Thêm ba khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân

Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025 đã bổ sung một số nội dung về thu nhập được miễn thuế quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 đã được sửa đổi, bổ sung.

Theo đó, thêm ba khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân gồm: thu nhập từ tiền lương, tiền công từ thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; thu nhập từ quyền tác giả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khi kết quả nhiệm vụ được thương mại hóa theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về sở hữu trí tuệ; thu nhập của nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia làm việc cho dự án khởi nghiệp sáng tạo, sáng lập viên doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.

Quy định này có hiệu lực từ ngày 1/10.

Ngân hàng Nhà nước giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho một số tổ chức tín dụng

Ngày 12/8, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 23/2025/TT-NHNN, sửa đổi Thông tư 30/2019 về quy định dự trữ bắt buộc. Thông tư có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.

Điểm đáng chú ý, các tổ chức tín dụng hỗ trợ hoặc nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt sẽ được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo phương án phục hồi, chuyển giao đã được phê duyệt.

Thông tư cũng bổ sung quy định đối với ngân hàng chính sách, đồng thời thay đổi tên gọi “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố” thành “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực”. Ngoài ra, văn bản nêu rõ trách nhiệm của Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước trong xử lý vi phạm liên quan đến dự trữ bắt buộc.

Quy định mới về tài khoản Kho bạc Nhà nước

Từ 1/10, Thông tư 81/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính cho phép Kho bạc Nhà nước mở tài khoản bằng VND và ngoại tệ tại Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại.

Số dư tài khoản cuối ngày sẽ được chuyển về tài khoản của Kho bạc tại Ngân hàng Nhà nước, ngoại trừ trường hợp bất khả kháng. Các ngân hàng thương mại tham gia phải đáp ứng hệ thống thanh toán điện tử song phương, đảm bảo dữ liệu chính xác và kịp thời cho Kho bạc, cơ quan thuế, hải quan.

Miễn phí, lệ phí cho hàng hóa quá cảnh

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 86/2025/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí hải quan, lệ phí hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh, có hiệu lực từ 12/10/2025.

Theo Điều 3, các đối tượng được miễn gồm: hàng viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại; quà tặng cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong định mức miễn thuế; đồ dùng theo diện ngoại giao; hành lý mang theo người; hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới; phương tiện cư dân biên giới được quản lý bằng sổ theo dõi; hàng hóa, phương tiện được miễn theo điều ước quốc tế hoặc cam kết của Chính phủ Việt Nam...

Ngoài ra, một số chính sách khác về kinh tế, tài chính...cũng có hiệu lực từ tháng 10/2025.