TCDN - Gói thầu chuẩn đoán hình ảnh X-quang có giá dự thầu là 12,45 tỷ đồng, nhưng giá trúng thầu lại là 12,435 tỷ đồng (giảm 15 triệu đồng). Tuy nhiên, tại kết quả lựa chọn nhà thầu được Sở Y tế tỉnh Quảng Nam phê duyệt, giá trúng thầu của gói thầu này lại giảm sâu xuống chỉ còn 9,15 tỷ đồng.

Giá gói thầu giảm hơn 3 tỷ đồng bất thường

Hiện nay, tỉnh Quảng Nam đang là tâm điểm chú ý của dư luận với những bàn luận về gói thầu mua sắm 3 hệ thống thiết bị chẩn đoán hình ảnh (máy X-quang) do Sở Y tế tỉnh Quảng Nam làm chủ đầu tư. Cho dù được tổ chức đấu thầu trực tuyến qua mạng trên hệ thống đấu thầu điện tử Quốc gia của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhưng có nhiều dấu hiệu bất thường cần được làm rõ.

Theo đó, thông tin gói thầu đã được đăng tải công khai trên hệ thống đấu thầu điện tử quốc gia để tổ chức lựa chọn nhà thầu với hình thức đấu thầu rộng rãi qua mạng. Tuy nhiên, đến thời điểm đóng thầu chỉ có 01 nhà thầu tham dự.

Theo quy định tại khoản 3 Điều 19 Nghị định số 63/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu thì nguyên tắc thương thảo hợp đồng không được thương thảo lại những nội dung mà nhà thầu đã chào rõ, không được làm thay đổi đơn giá dự thầu của nhà thầu sau khi sửa lỗi, hiệu chỉnh sai lệch và trừ đi giá trị giảm giá:

Theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu được duyệt, giá gói thầu là 12,45 tỷ đồng, nhà thầu Liên danh Công ty TNHH AVH (Đà Nẵng) - Công ty TNHH TM-DV kỹ thuật thiết bị y tế An Quốc (TP.HCM) tham gia dự thầu với giá 12,435 tỷ đồng, giảm 15 triệu đồng so với giá gói thầu. Thế nhưng tại kết quả đấu thầu được đăng tải trên hệ thống đấu thầu điện tử quốc gia thì nhà thầu này lại trúng thầu với giá trúng thầu giảm sâu xuống chỉ còn 9,15 tỷ đồng, tức là giảm tới 3,285 tỷ đồng so với giá dự thầu ban đầu.

Trong cùng thời điểm này và trên cùng địa bàn tỉnh Quảng Nam, Bệnh viện đa khoa Trung ương Quảng Nam mua sắm 01 hệ thống X-quang kỹ thuật số tương tự với hệ thống mà Sở Y tế đã mua. Tuy nhiên giá gói thầu được duyệt chỉ có 3,1 tỷ đồng, kết quả trúng thầu cũng là 3,05 tỷ đồng, (được phê duyệt kết quả trước Sở Y tế khoảng 01 tuần). Vậy đây có phải là lý do mà nhà thầu Liên danh AVH - An Quốc lập tức giảm từ 12,435 tỷ đồng xuống còn 9,15 tỷ đồng đối với gói thiết bị y tế trên.

Dư luận đặt ra nghi vấn, nếu Bệnh viện đa khoa Trung ương Quảng Nam không mua 1 hệ thông X-quang trước đó thì liệu nhà thầu có chấp nhận giảm giá hay Sở Y tế tỉnh đã phải “đàm phán" để liên doanh nhà thầu giảm số tiền lớn như vậy.

Lại lỗi “đánh máy vi tính”

Theo tìm hiểu của phóng viên, sau khi hồ sơ mời thầu (E-HSMT) được đăng tải, có nhiều nhà thầu quan tâm đến gói thầu đã có công văn gửi Sở Y tế cũng như các cơ quan chức năng của tỉnh đề nghị làm rõ một số nội dung trong E-HSMT. Trong đó đề nghị làm rõ và điều chỉnh một số tiêu chí về pháp lý và kỹ thuật như: Nhà thầu phải có hợp đồng tương tự là hợp đồng mua bán máy X-quang có giá trị hợp đồng tối thiểu 70% giá gói thầu, các thông số về số đo kích thước, cân nặng, chiều cao, tên công nghệ độc quyền của một hãng sản xuất... có khả năng làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu, vi phạm nghiêm trọng Nghị định 63/2014/NĐ-CP, Thông tư số 04/2017/TT-BKHĐT.

Trong văn bản trả lời yêu cầu làm rõ của các nhà thầu, Sở Y tế Quảng Nam đính chính thông tin về tên công nghệ độc quyền của một hãng sản xuất của HSMT là do “lỗi đánh máy vi tính” đồng thời bảo lưu các yêu cầu pháp lý và thông số kỹ thuật khác mà các nhà thầu khó lòng đáp ứng.

“Trước khi chọn đơn vị trúng thầu, chúng tôi đã tham khảo thông tin công khai kết quả thầu trên trang điện tử của Bộ Y tế để so sánh, đối chiếu với mức giá của một số đơn vị y tế khác đã mua. Chúng tôi thương lượng với nhà thầu để mua với giá thấp nhấp tại thời điểm mở thầu. Mức giá này cũng được Hội đồng thẩm định giá của UBND tỉnh, Hội đồng Khoa học của Sở Y tế thông qua và đây là mức giá tốt nhất. Đến thời điểm này vẫn chưa có đơn vị nào mua hệ thống thiết bị tương đồng với giá bằng hoặc thấp hơn giá của Sở Y tế tỉnh Quảng Nam đã mua từ liên danh Công ty TNHH TM-DV kỹ thuật thiết bị Y tế An Quốc và Công ty TNHH AVH”, ông Mai Văn Mười, Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam thông tin với báo chí.

Nhiều vấn đề đặt ra đối với gói thầu mua sắm 3 hệ thống thiết bị chẩn đoán hình ảnh X-quang của Sở Y tế tỉnh Quảng Nam cần được làm rõ cụ thể: Cơ sở nào để giá gói thầu là 12,45 tỷ triệu đồng giảm xuống chỉ còn 9,15 tỷ đồng. Vì sao giá giảm này chỉ được thực hiện sau khi có kết quả của Bệnh viện đa khoa Trung ương Quảng Nam.

Đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam, các cơ quan chức năng, có thẩm quyền cần vào cuộc kiểm tra làm rõ quy trình, thủ tục cũng như phương thức thực hiện gói thầu tại Sở Y tế. Đồng thời làm rõ những dấu hiệu bất thường nêu trên để thông tin đến công luận.

Và tại khoản 1 Điều 16 và điểm b khoản 3 Điều 19 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu quy định về làm rõ hồ sơ dự thầu: Nhà thầu có quyền bổ sung hồ sơ dự thầu sau khi mở thầu. Tuy nhiên, đối với các nội dung đề xuất về kỹ thuật, tài chính nêu trong hồ sơ dự thầu của nhà thầu, việc làm rõ phải bảo đảm nguyên tắc không làm thay đổi nội dung cơ bản của hồ sơ dự thầu đã nộp, không thay đổi giá dự thầu.

Việc thương thảo hợp đồng (bao gồm thương thảo đối với phần sai lệch thiếu thực hiện theo quy định tại điểm d, khoản 2 Điều 17 của Nghị định này) không được làm thay đổi đơn giá dự thầu của nhà thầu sau khi sửa lỗi, hiệu chỉnh sai lệch và trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) Chỉ thị số 03/CT-BKHĐT ngày 24/5/2019 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu, tăng cường hiệu lực, hiệu quả và đẩy lùi tình trạng tiêu cực, vi phạm trong đấu thầu có quy định cụ thể hơn: Việc đánh giá HSDT/HSĐX phải đảm bảo nguyên tắc trung thực, khách quan, công bằng, căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá HSDT/HSĐX và các yêu cầu khác trong HSMT/HSYC, tuân thủ quy định pháp luật về đấu thầu và pháp luật khác liên quan… Nghiêm cấm việc làm rõ HSDT/HSĐX dẫn đến thay đổi bản chất của nhà thầu tham dự thầu, nội dung cơ bản của HSDT/HSĐX đã nộp.

Trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu và thương thảo hợp đồng, nếu phát hiện khối lượng mời thầu nêu trong bảng tiên lượng mời thầu thiếu so với hồ sơ thiết kế thì bên mời thầu yêu cầu nhà thầu phải bổ sung khối lượng công việc thiếu đó trên cơ sở đơn giá đã chào; trường hợp trong hồ sơ dự thầu chưa có đơn giá thì bên mời thầu báo cáo chủ đầu tư xem xét, quyết định việc áp đơn giá nêu trong dự toán đã phê duyệt đối với khối lượng công việc thiếu so với hồ sơ thiết kế hoặc đơn giá của nhà thầu khác đã vượt qua bước đánh giá về kỹ thuật nếu đơn giá này thấp hơn đơn giá đã phê duyệt trong dự toán gói thầu…

Chuyển điều tra 7 vụ việc sai phạm trong lĩnh vực mua sắm thiết bị y tế

Thanh tra Chính phủ kết luận nhiều sai phạm trong lĩnh vực mua sắm thiết bị y tế, đấu thầu thuốc chữa bệnh giai đoạn 2014-2018 tại Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và nhiều bệnh viện, trong đó có đến 7 vụ việc sai phạm có dấu hiệu hình sự.

7 bệnh viện thuộc bộ bị thanh tra gồm Bệnh viện K, Bạch Mai, Chợ Rẫy, Việt Đức, Nhi trung ương, Trung ương Huế, Thống Nhất.

Đồng thời Thanh tra Chính phủ cũng kiểm tra, xác minh một số gói thầu mua sắm tại Bệnh viện Tim Hà Nội, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Mắt trung ương, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM…

Đáng chú ý, trong thông báo kết luận được cơ quan thanh tra chỉ ra có đến 7 vụ việc sai phạm nghiêm trọng nên chuyển sang cơ quan điều tra Bộ Công an tiếp tục xác minh làm rõ dấu hiệu sai phạm hình sự, gồm:

- Việc cấp phép nhập khẩu trang thiết bị y tế trái quy định có dấu hiệu lợi ích nhóm ở Vụ Trang thiết bị và công trình y tế tại Bộ Y tế.

- Hồ sơ về hai gói thầu đấu thầu tập trung năm 2017 tại Trung tâm Mua sắm tập trung quốc gia liên quan đến Liên danh Công ty UNI-Văn Lang.

－ Hồ sơ việc thực hiện liên doanh, liên kết đối với 11 máy liên doanh, liên kết, máy đặt tại Bệnh viện Bạch Mai.

- Thông tin việc mua sắm robot hỗ trợ phẫu thuật sọ não tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình văn hóa - xã hội TP Hà Nội.

- Thông tin việc mua sắm thiết bị, vật tư y tế liên quan hơn mười gói thầu năm 2018, 2019 tại Bệnh viện Tim Hà Nội.

- Việc thực hiện gói thầu "Cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị…" của Bệnh viện Ung bướu TP.HCM.

- Việc đấu thầu mua sắm thiết bị đối với 2 gói thầu cung cấp lắp đặt thiết bị xạ trị tại Bệnh viện K.

Ngoài 7 vụ việc trên, Thanh tra Chính phủ cho rằng việc liên kết thiết bị phục vụ khám chữa bệnh tại các bệnh viện còn nhiều sai phạm như sử dụng nhà, tài sản để góp vốn nhưng không có phê duyệt của Bộ trưởng Y tế; không xác định giá trị đất đai, nhà cửa theo giá trị trường khi góp vốn.

Việc xác định chi phí khấu hao cũng chưa đúng quy định; giá dịch vụ khám bệnh bằng thiết bị liên doanh còn cao hơn giá dịch vụ Bảo hiểm Y tế hoặc không kê khai giá theo quy định.

Theo TTCP, trách nhiệm về các thiếu sót, vi phạm được phát hiện qua thanh tra trong việc quản lý sử dụng quỹ BHYT, mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư tiêu hao, đấu thầu thuốc chữa bệnh thuộc lãnh đạo Bộ Y tế được giao phụ trách thời kỳ 2014 - 2018, các đơn vị, cá nhân thuộc Bộ Y tế giai đoạn 2014 - 2018.

Trách nhiệm về các thiếu sót, sai phạm trong việc thực hiện tại các cơ sở khám chữa bệnh nêu tại kết luận thanh tra thuộc Giám đốc bệnh viện, các phòng, khoa tham mưu và các cá nhân liên quan...