TCDN - Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, hiện có khoảng 10.500 đơn vị cấp xã, dự kiến trong tương lai còn khoảng 2.500 xã. Chất lượng cán bộ xã bây giờ phải tương đương với cán bộ tỉnh, bí thư xã là tỉnh ủy viên, thậm chí là thường vụ…

Đoàn kiểm tra số 1923 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư do Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình làm Trưởng Đoàn vừa có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Thuận, theo Pháp luật Tp.HCM.

Tại buổi làm việc Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, hiện nay, chúng ta có khoảng 10.500 đơn vị cấp xã, dự kiến trong tương lai còn khoảng 2.500. Quy mô của xã như thế thì địa hạt thay đổi, văn kiện và nhân sự cũng phải thay đổi. Lộ trình là chúng ta phải hoàn tất xây dựng hệ thống cấp xã trong tháng 6, tất cả mọi việc phải xong trong tháng 6. Và nửa cuối tháng 6 và tháng 7 chúng ta xong đại hội cấp xã...

Theo Phó Thủ tướng, Đại hội lần này là cơ hội để chọn hiền tài đáp ứng được các yêu cầu mới. “Chất lượng cán bộ xã bây giờ phải tương đương với cán bộ tỉnh, Trung ương không có khoảng cách. Sắp tới bí thư xã là tỉnh ủy viên, thậm chí là thường vụ…”, Phó thủ tướng nói.

Tại Kết luận 127 ngày 28/2 về tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy, Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu nghiên cứu định hướng sáp nhập một số tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã; thực hiện mô hình địa phương 2 cấp (gồm tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể) bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Bộ Chính trị yêu cầu tạm dừng tổ chức Đại hội Đảng bộ cấp xã, cấp huyện; sau Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị sẽ có chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể.

Về tiêu chí sáp nhập tỉnh, Bộ Chính trị, Ban Bí thư lưu ý, ngoài căn cứ về quy mô dân số, diện tích, cần nghiên cứu kỹ quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch địa phương, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, phát triển ngành, mở rộng không gian phát triển, phát huy lợi thế, đáp ứng yêu cầu phát triển đối với từng địa phương và yêu cầu, định hướng phát triển của giai đoạn mới... làm cơ sở sắp xếp.

Đối với cấp xã, cần xác định rõ các mô hình chính quyền địa phương cấp xã đối với khu vực đô thị, nông thôn, miền núi, đồng bằng, hải đảo, quy mô dân số, diện tích, lịch sử, văn hoá, các vấn đề về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, dân tộc, tôn giáo... Xây dựng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, định biên của chính quyền địa phương cấp xã. 

Bộ Chính trị cũng yêu cầu làm rõ mối quan hệ công tác giữa các cấp chính quyền địa phương (giữa cấp tỉnh và cấp xã); mối quan hệ công tác theo ngành dọc từ Trung ương đến cấp xã (giữa bộ, ngành Trung ương, các sở chuyên ngành và đơn vị, cá nhân phụ trách theo lĩnh vực), bảo đảm hoạt động thuận lợi, đồng bộ, liên thông, hiệu lực, hiệu quả; xác định rõ các điều kiện bảo đảm để chính quyền cấp xã hoạt động hiệu quả trước, trong và sau khi sắp xếp.

Tại cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ chiều 5/3 về đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh cần căn cứ trên một số tiêu chí quan trọng, đó là diện tích, dân số, kinh tế, văn hóa và khả năng bổ sung, hỗ trợ cho nhau để phát triển. 

Theo quy định hiện nay, đối với các tỉnh, quy mô dân số tối thiểu phải là 900.000 người trở lên, đối với tỉnh miền núi, vùng cao. Các tỉnh không phải miền núi, vùng cao, phải từ 1,4 triệu người trở lên. Về diện tích, tiêu chuẩn đối với các tỉnh tối thiểu là từ 5.000 km2 trở lên. Đối với các tỉnh miền núi, vùng cao tiêu chuẩn diện tích cao hơn, là 8.000 km2. Về tiêu chuẩn đơn vị cấp huyện trực thuộc của đơn vị hành chính cấp tỉnh tối thiểu là 9 đơn vị trở lên, không phân biệt tỉnh có phải miền núi, vùng cao hay không.

Đối với thành phố trực thuộc Trung ương, tiêu chuẩn về dân số là phải có từ 1 triệu người trở lên; diện tích tự nhiên từ 1.500 km2 trở lên. Số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc tương tự là 9 đơn vị trở lên, trong đó tỷ lệ quận, thị xã, thành phố trực thuộc (tức đơn vị hành chính đô thị) phải từ 60% trở lên và ít nhất là 2 quận.

Căn cứ theo những tiêu chuẩn đó, có 49 tỉnh, thành không đạt từ 1 đến 3 tiêu chí. Cụ thể, 10 tỉnh không đạt cả 3 tiêu chí. Trong đó có 3 tỉnh miền núi, vùng cao là Bắc Kạn, Tuyên Quang, Đắk Nông. 7 tỉnh còn lại không đạt cả 3 tiêu chí, gồm: Hà Nam, Ninh Bình, Bà Rịa - Vũng Tàu, Ninh Thuận, Bạc Liêu, Hậu Giang, Vĩnh Long.

Hiện cả nước có 63 tỉnh thành, 705 đơn vị hành chính cấp huyện, 10.599 đơn vị cấp xã. Theo tính toán của Bộ Nội vụ, mỗi đơn vị huyện tiêu tốn khoảng 50 tỷ đồng/năm, trong khi cấp xã là khoảng 5 tỷ đồng/năm để duy trì hoạt động.

Phát biểu khai mạc phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm qua (10/3), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho hay, trong tháng 4/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thể sẽ họp thêm nhiều phiên để tiến hành các công việc liên quan đến sắp xếp bộ máy hành chính cấp xã, tinh gọn bộ máy. “Đây là việc làm theo tinh thần kết luận 127 của Bộ Chính trị. Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thể làm cả ngày Thứ bảy, Chủ nhật và ban đêm để thực hiện các công việc, đảm bảo tiến độ”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói và cho biết, dự kiến Kỳ họp thứ 9 có thể cần khai mạc sớm hơn thường lệ.