TCDN - Năm 2025, Vinatex ghi nhận doanh thu hợp nhất ước đạt 18.890 tỷ đồng, lợi nhuận 1.355 tỷ đồng – mức cao thứ hai trong 30 năm hoạt động, bất chấp bối cảnh thuế quan Mỹ, chi phí đầu vào và thị trường toàn cầu biến động mạnh.

Năm 2025: tăng trưởng đạt được trong điều kiện chi phí bị nén

Theo báo cáo của Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), năm 2025, ngành dệt may Việt Nam chịu tác động đồng thời từ căng thẳng địa chính trị toàn cầu, chính sách thuế quan của Mỹ, biến động giá bông – xơ và chi phí logistics gia tăng. Trong khi đó, các yêu cầu từ khách hàng quốc tế ngày càng khắt khe: thời gian giao hàng rút ngắn, tiêu chuẩn chất lượng cao hơn, truy xuất nguồn gốc chặt chẽ hơn, nhưng đơn giá gia công lại có xu hướng giảm.

Ở trong nước, thiên tai do biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, đặc biệt tại miền Bắc và miền Trung, gây gián đoạn sản xuất, làm gia tăng chi phí và rủi ro vận hành. Những yếu tố này tạo áp lực trực tiếp lên biên lợi nhuận của doanh nghiệp dệt may, buộc hoạt động sản xuất – kinh doanh phải vận hành trong trạng thái “thắt chặt chi phí”.

Trong bối cảnh đó, việc ngành dệt may Việt Nam vẫn đạt kim ngạch xuất khẩu khoảng 46 tỷ USD, tăng 5% so với năm 2024, cho thấy khả năng giữ đơn hàng và duy trì vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Riêng thị trường Mỹ tiếp tục đóng vai trò trụ cột với kim ngạch trên 18 tỷ USD, tăng khoảng 10%, phản ánh mức độ phụ thuộc lớn của ngành vào thị trường này.

Theo ông Cao Hữu Hiếu - Tổng giám đốc Vinatex, năm 2025 Vinatex ghi nhận doanh thu hợp nhất 18.890 tỷ đồng, đạt 103,2% kế hoạch, và lợi nhuận hợp nhất 1.355 tỷ đồng, bằng 149% kế hoạch – mức cao thứ hai trong 30 năm hoạt động. Thu nhập bình quân người lao động đạt 11,7 triệu đồng/người/tháng, tăng 10% so với năm trước.

Những con số này phản ánh hiệu quả của chiến lược điều hành linh hoạt, đặc biệt là việc tối ưu chuỗi cung ứng, cơ cấu lại thị trường và kiểm soát chi phí. “Chiến dịch 90 ngày thần tốc” trong quý 2/2025 giúp Vinatex tối đa hóa sản lượng, hoàn thành đơn hàng đúng thời điểm nhu cầu phục hồi, qua đó bảo toàn doanh thu và lợi nhuận trong giai đoạn thị trường biến động mạnh.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phần lớn kết quả tài chính tích cực năm 2025 được tạo ra trong điều kiện chi phí thuế và chi phí đầu vào chưa phản ánh đầy đủ vào giá bán cuối cùng – một yếu tố mang tính chu kỳ hơn là bền vững.

Thuế quan Mỹ: rủi ro chưa bộc lộ hết trong năm 2025

Trả lời PV Tài chính Doanh nghiệp vấn đề liên quan đến rủi ro thuế quan và thị trường Mỹ ảnh hưởng cụ thể ra sao tới ngành dệt may?. Ông Hoàng Mạnh Cầm - Chánh văn phòng HĐQT Vinatex, cho biết cần nhìn nhận vấn đề ở góc độ tổng thể hơn, cả về chính sách thương mại lẫn xu hướng thị trường toàn cầu.

Phân tích từ phía Vinatex cho thấy, đến thời điểm hiện tại, Việt Nam và ngành dệt may đang ở mức thuế quan trung tính, khoảng 20%, thấp hơn đáng kể so với các đối thủ lớn như Trung Quốc, Ấn Độ hay Brazil. Đây là lý do thuế quan chưa tạo cú sốc ngay trong năm 2025.

Tuy nhiên, vấn đề cốt lõi không nằm ở mức thuế danh nghĩa, mà ở khả năng chia sẻ chi phí thuế trong chuỗi cung ứng. Trong năm 2025, các nhà bán lẻ và nhà cung cấp đã sử dụng hàng tồn kho, quỹ dự phòng và biên lợi nhuận tích lũy để “gánh” một phần chi phí thuế, nhằm tránh tăng giá bán cuối cùng và duy trì nhu cầu tiêu dùng tại Mỹ.

Theo ông Hoàng Mạnh Cầm, dư địa hấp thụ chi phí này đang dần cạn kiệt. Khi bước sang năm 2026, khả năng tăng giá bán là khó tránh khỏi, kéo theo rủi ro sụt giảm cầu tiêu dùng, đặc biệt với mặt hàng dệt may – nhóm hàng có độ co giãn theo giá từ trung bình đến cao (khoảng 1–2).

Trong mô hình dự báo của Vinatex, tổng cầu dệt may toàn cầu năm 2026 chỉ có thể tăng khoảng 6%, trong khi mức tăng trưởng so với năm 2025 chỉ vào khoảng 3%, tức tốc độ tăng trưởng đã giảm xuống gần một nửa. Đây là mức tăng trưởng thấp trong bối cảnh ngành vốn phụ thuộc lớn vào quy mô thị trường.

Khi thuế quan Mỹ làm suy yếu tiêu dùng nội địa, nhiều nhà sản xuất xuất khẩu đã dịch chuyển mạnh sang các thị trường truyền thống như EU, Nhật Bản và Hàn Quốc, khiến các thị trường này trở nên “chật chội” hơn. Đặc biệt tại EU, Bangladesh – quốc gia vẫn được hưởng thuế suất 0% nhờ quy chế nước kém phát triển – và Trung Quốc đang cạnh tranh quyết liệt bằng giá, làm xói mòn biên lợi nhuận của các nhà cung cấp không có lợi thế chi phí.

Một yếu tố mang tính cấu trúc là chi phí lao động. Việt Nam hiện nằm trong nhóm 2–3 quốc gia có mức lương ngành dệt may cao nhất, chỉ sau Trung Quốc. Điều này đồng nghĩa lợi thế cạnh tranh truyền thống về chi phí lao động đã suy giảm rõ rệt, đặc biệt ở phân khúc hàng giá rẻ – nơi cạnh tranh chủ yếu dựa trên giá.

Chiến lược 2026: “Hiệu suất tổng thể toàn Tập đoàn”

Ông Cao Hữu Hiếu - Tổng giám đốc Vinatex, chia sẻ trước những thách thức trên, Vinatex xác định năm 2026 là năm của “Hiệu suất tổng thể toàn Tập đoàn”. Mục tiêu đặt ra là doanh thu hợp nhất 20.000 tỷ đồng, lợi nhuận hợp nhất từ 1.200–1.500 tỷ đồng – một kế hoạch được đánh giá là thách thức trong bối cảnh “làn sương mờ” của thuế đối ứng toàn cầu vẫn hiện hữu.

Trọng tâm chiến lược của Vinatex trong năm tới là nâng cao năng suất tổng hợp (TFP), tối ưu hiệu quả sử dụng vốn và lao động, đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị tài chính – kế toán, sợi, sản xuất, tích hợp dữ liệu trên hệ thống Power BI, đồng thời phát triển đội ngũ nhân sự đáp ứng mô hình quản trị hiện đại.