TCDN - Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa đề xuất chủ đầu tư cùng các phương án huy động vốn nhằm đảm bảo mục tiêu đến năm 2025 đưa sân bay quốc tế Long Thành vào sử dụng.

Một trong những nội dung đáng chú ý của báo cáo mới nhất từ Bộ GTVT là việc cơ quan này chính thức đề xuất Chính phủ giao Tổng công ty Cảng hàng không (ACV) được làm nhà đầu tư dự án quan trọng này. Trước đó, Bộ GTVT cũng đã chọn ACV làm nhà đầu tư thực hiện dự án mở rộng, nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất dù có khá nhiều doanh nghiệp tư nhân muốn tham gia.

3 phương án đầu tư

Bộ GTVT cho biết, các cảng hàng không lớn trên thế giới như Changi (Singapore), Suvarnabhumi (Thái Lan), Kuala Lumpur (Malaysia), Incheon (Hàn Quốc), Chek Lap Kok (Hồng Kông), Charles de Gaulle (Pháp), Frankfurt (Đức) đều áp dụng mô hình đầu tư, quản lý, khai thác thống nhất bởi 1 nhà đầu tư, khai thác cảng.

Về phạm vi đầu tư, các nhà đầu tư này sẽ tổ chức đầu tư, khai thác các công trình thiết yếu như khu bay, nhà ga hành khách và các hạng mục tiện ích quan trọng như cấp điện nước, thông tin liên lạc… Đối với các hạng mục khác như nhà ga hàng hóa, dịch vụ cung cấp suất ăn, trung tâm bảo trì, bảo dưỡng tàu bay… được nhà đầu tư, khai thác cảng hợp tác với các nhà đầu tư khác để đầu tư, khai thác hoặc nhượng quyền đầu tư khai thác theo quy định của pháp luật.

Bộ GTVT cho biết, các CHK nêu trên đều được doanh nghiệp nhà nước, hoặc doanh nghiệp cổ phần với sự tham gia của các tổ chức nhà nước hoặc doanh nghiệp cổ phần do nhà nước nắm cổ phần chi phối đầu tư. Sau khi đầu tư, nhà nước có thể bán một phần vốn nhà nước.

Trên cơ sở kinh nghiệm quốc tế và điều kiện thực tế của Việt Nam, cơ quan tư vấn và ACV đã xây dựng 3 phương án đầu tư.

Phương án 1, đầu tư theo định hướng tại Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, nhà đầu tư, khai thác cảng đầu tư, có sử dụng vốn vay ODA (cấp phát hoặc cho vay lại).

Phương án 2, giao ACV là nhà đầu tư, khai thác cảng không sử dụng vốn ODA. Trong phương án này, có 2 đề xuất: Giao ACV trực tiếp đầu tư khai thác bằng vốn của ACV, không sử dụng vốn ODA hoặc giao ACV chủ trì thành lập doanh nghiệp mới (pháp nhân mới) với tỷ lệ vốn chi phối của ACV để đầu tư, khai thác cảng.

Theo phương án 3, sẽ đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, khai thác cảng, dùng vốn của doanh nghiệp dự án, không sử dụng vốn vay ODA theo hình thức PPP, loại hợp đồng BOT.

Đề xuất giao ACV trực tiếp đầu tư bằng vốn của mình

Sau khi phân tích, đánh giá ưu nhược điểm của các phương án đầu tư trên 6 tiêu chí gồm: Hành lang pháp lý, vai trò và lợi ích của nhà nước; tiến độ thực hiện dự án, năng lực và kinh nghiệm đầu tư, khai thác của nhà đầu tư, mức độ thu hút nguồn vốn xã hội hóa đầu tư, Bộ GTVT cho biết: Tư vấn và ACV đã kiến nghị đầu tư theo phương án giao ACV trực tiếp đầu tư khai thác bằng vốn của ACV, không sử dụng vốn ODA.

Các hạng mục khác như ga hàng hóa, dịch vụ cung cấp suất ăn, trung tâm bảo trì, bảo dưỡng tàu bay được nhà đầu tư hợp tác với các nhà đầu tư khác để đầu tư, khai thác hoặc nhượng quyền đầu tư khai thác theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến các đề xuất nêu trên, ông Đỗ Tất Bình, Phó Tổng giám đốc ACV cho rằng, việc DN này làm chủ đầu tư sân bay Long Thành theo phương án 2 sẽ có nhiều ưu điểm.

Về pháp lý, các tổ chức hàng không quốc tế đã khuyến cáo một nhà ga nên giao cho một nhà khai thác để đảm bảo đồng bộ thông suốt. ACV đã là nhà quản lý 21 cảng hàng không cả nước, là công ty cổ phần với 95,4% vốn nhà nước, trong khi đó Long Thành là nhà ga lớn nhất trong mạng lưới sân bay quốc gia thì việc ACV đầu tư và quản lý cảng hàng không này sẽ tạo kết nối đồng bộ với các sân bay khác.

Bên cạnh đó, ACV có bộ máy quản lý khai thác sân bay chuyên nghiệp, cam kết thu xếp tài chính tốt nhất bằng vốn doanh nghiệp. Hiện doanh nghiệp này đã tích lũy được 1 tỷ USD và tiếp tục tích lũy trong giai đoạn 2019-2025, dự kiến cân đối được 1,5 tỷ USD để thực hiện dự án sân bay Long Thành. ACV sẽ chỉ vay một phần hoặc phối hợp với đối tác khác để đầu tư các hạng mục.

"Chúng tôi có thể đầu tư cả khu bay, đường kết nối sân bay và nhà ga để đảm bảo tính đồng bộ cho sân bay, đạt tiến độ khai thác”, ông Bình nói.

Theo ông Phạm Văn Tới, Tổng thư ký Hội Khoa học và Công nghệ Hàng không Việt Nam, phương án giao ACV đầu tư sân bay Long Thành là tối ưu. Bởi doanh nghiệp trong nước đầu tư thì sẽ không bị phụ thuộc nước ngoài về công nghệ, tiến độ. Trong khi đó, nếu chọn phương án 1 hoặc 3 thì thời gian chuẩn bị đầu tư, đấu thầu có thể kéo dài thêm nhiều năm, không kịp đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không đang bùng nổ.                        

Dự án đầu tư xây dựng CHK quốc tế Long Thành có tổng mức đầu tư khái toán là hơn 336,6 nghìn tỷ đồng (tương đương khoảng 16 tỷ USD), trong đó, giai đoạn 1 là hơn 114,4 nghìn tỷ đồng (tương đương 5,45 tỷ USD).

Dự án được xây dựng trên diện tích hơn 5.000ha (diện tích đất xây dựng kết cấu hạ tầng cảng là 2750ha, diện tích đất cho quốc phòng là 1.050ha, diện tích đất cho hạng mục phụ trợ và công nghiệp hàng không, các công trình thương mại khác là 1.200ha.

Dự án được chia làm 3 giai đoạn, trong đó, giai đoạn 1 đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu khách/năm, ga hàng hoá 1,2 triệu tấn hàng hoá/năm, chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác. Giai đoạn 2 tiếp tục đầu tư xây dựng thêm 1 đường cất hạ cánh cấu hình mở và 1 nhà ga hành khách để đạt công suất 50 triệu khách/năm, 1,5 triệu tấn hàng hoá/năm. Giai đoạn 3 sẽ hoàn thành các hạng mục để đạt công suất 100 triệu khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm.