TCDN - Nhiều gói thầu sử dụng ngân sách nhà nước thực hiện rộng rãi qua hệ thống mạng đấu thầu quốc gia nhưng tính cạnh tranh bị hạn chế bởi điệp khúc 1 nhà thầu độc diễn, cài cắm tiêu chí trong hồ sơ mời thầu... tại Ban QLDA ĐTXD và tái định cư huyện Mai Sơn là những vấn đề khiến dư luận băn khoăn.

Một nhà thầu "độc diễn"

Được biết, từ tháng 1/2022 đến tháng 8/2022, Ban QLDA ĐTXD và tái định cư huyện Mai Sơn - tỉnh Sơn La đã mời thầu 14 gói thầu xây dựng, trong đó có đến 13 gói đấu thầu được thực hiện rộng rãi qua hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và 1 gói chào hàng cạnh tranh. Tuy nhiên, tại 14 gói thầu này đều chỉ có duy nhất một nhà thầu tham dự rồi được phê duyệt trúng thầu với mức tiết kiệm ngân sách hạn hẹp. 

Đơn cử như tháng 8/2022 tại gói thầu số 05: Thi công xây dựng công trình Khu tái định cư Di tích lịch sử Ngã ba Cò Nòi, huyện Mai Sơn, Công ty CP đầu tư và xây dựng 378 được phê duyệt trúng thầu với giá 4.136.765.000 đồng (giá gói thầu 4.142.896.000 đồng) theo quyết định số 149/QĐ-BQL ngày 11/08/2022 do ông Nguyễn Văn Tiến - Giám đốc Ban QLDA ĐTXD và tái định cư huyện Mai Sơn ký.

Được biết, gói thầu có giá hơn 4,1 tỷ đồng nhưng sau đấu thầu tiết kiệm được cho ngân sách nhà nước khoảng 6 triệu đồng và chỉ có duy nhất Công ty CP đầu tư và xây dựng 378 dự thầu, không có đối thủ cạnh tranh nào khác.

Tương tự trước đó tháng 6/2022 tại Gói thầu số 06: Thi công xây dựng công trình Bảo tồn, tôn tạo khu di tích lịch sử Cây Me - Nơi thành lập chi bộ đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Sơn La, Công ty CP Tư vấn và Đầu tư xây dựng Thành Đạt được phê duyệt trúng thầu giá 7.240.016.000 đồng (giá gói thầu 7.247.449.875 đồng) theo quyết định số 1163/QĐ-UBND ngày 03/06/2022 ông Vũ Tiến Đĩnh - Chủ tịch UBND huyện Mai Sơn ký.

Gói thầu trị giá hơn 7,2 tỷ đồng, tiết kiệm được hơn 7 triệu đồng cho ngân sách nhà nước và cũng chỉ có duy nhất Công ty CP tư vấn và đầu tư xây dựng Thành Đạt dự thầu, không có đối thủ cạnh tranh nào khác.

Tháng 3/2022 tại gói thầu số 06: Thi công xây dựng công trình Trường mầm non Hoa Hồng (Điểm trường TK15), hạng mục: Nhà lớp học 6 phòng, Công ty CP đầu tư và xây dựng 378 lại được phê duyệt trúng thầu với giá 5.615.037.000 đồng (giá gói thầu 5.618.674.000 đồng) theo quyết định số 52/QĐ-BQL ngày 10/03/2022 do ông Nguyễn Văn Tiến - Giám đốc Ban QLDA ĐTXD và tái định cư huyện Mai Sơn ký.

Gói thầu hơn 5,6 tỷ đồng nhưng chỉ tiết kiệm được hơn 3 triệu đồng cho ngân sách nhà nước và vẫn chỉ có duy nhất một nhà thầu là Công ty CP đầu tư và xây dựng 378 tham gia và trúng thầu.

Tiếp đó, tháng 1/2022 tại gói thầu số 05: Thi công xây dựng công trình Khu dân cư Tiểu khu 26/3, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn, Công ty TNHH Tuấn Hoài Sơn La cũng là đơn vị duy nhất dự thầu và được phê duyệt trúng thầu với giá 4.868.018.000 đồng (giá gói thầu 4.871.039.000 đồng) theo quyết định số 28/QĐ-BQL ngày 21/01/2022 do ông Nguyễn Văn Tiến - Giám đốc Ban QLDA ĐTXD và tái định cư huyện Mai Sơn ký. Gói thầu hơn 4,8 tỷ đồng và tiết kiệm được hơn 3 triệu đồng cho ngân sách nhà nước.

Gói thầu trăm tỷ tiết kiệm ngân sách nhỏ giọt và dấu hiệu cài cắm tiêu chí 

Tại gói thầu số 13 thi công xây dựng công trình đường Mường Chanh (Bản Hịa) - Trung tâm xã Chiềng Nơi, huyện Mai Sơn, Liên danh Công ty cổ phần Quỳnh Ngọc, Công ty TNHH Hoàng Châu, Công ty TNHH xây dựng Ngọc Quyết và Công ty TNHH Thành Đạt được phê duyệt trúng thầu với giá 104.940.738.000 đồng (giá gói thầu 105.082.145.794 đồng) theo quyết định số 3992/QĐ-UBND ngày 27/12/2021 của UBND huyện Mai Sơn. Gói thầu trị giá hơn 105 tỷ đồng nhưng chỉ tiết kiệm được hơn 141 triệu đồng cho ngân sách nhà nước.

Tháng 5/2022 gói thầu số 15: Thi công xây dựng công trình Đường giao thông từ Tiểu khu 26/3, xã Cò Nòi đến Tiểu khu 10, xã Hát Lót, huyện Mai Sơn, Liên danh Công ty cổ phần Việt Dũng và Công ty TNHH Ánh Trang Sơn La được phê duyệt trúng thầu với giá 264.814.228.000 đồng (giá gói thầu 264.842.119.000 đồng) theo quyết định số 1093/QĐ-UBND ngày 20/05/2022 của UBND huyện Mai Sơn.

Gói thầu này sử dụng nguồn vốn ngân sách Trung ương và nguồn thu từ đất của ngân sách tỉnh Sơn La do ông Vũ Tiến Đĩnh - Chủ tịch UBND huyện Mai Sơn kí phê duyệt quyết định lựa chọn nhà thầu và giao cho Ban QLDA ĐTXD và tái định cư huyện Mai Sơn có trách nhiệm kí hơp đồng với nhà thầu.

Gói thầu có giá "khủng" hơn 264,8 tỷ đồng nhưng chỉ tiết kiệm được vỏn vẹn gần 28 triệu đồng, đồng thời cũng không thực hiện đấu thầu rộng rãi qua mạng để tăng tính cạnh tranh.

Đáng chú ý, tại gói thầu này, trong phần hồ sơ mời thầu, chủ đầu tư yêu cầu với nhà thầu tham dự phải sở hữu những máy móc thiết bị chính thay vì có thể đi thuê.

Cụ thể: "Yêu cầu nhà thầu cung cấp các tài liệu chứng minh sự đáp ứng của các thiết bị chủ yếu dùng để thực hiện gói thầu: - Những máy móc thiết bị chính như: máy xúc, máy ủi, máy san, ôtô tự đổ phải thuộc sở hữu của nhà thầu để sẵng sàng huy động; phải có đăng kí, đăng kiểm với ôtô, chứng nhận kiểm định đối với máy xúc, máy ủi (nhà thầu có thể cung cấp bản photocopy có công chứng và phải xuất trình bản gốc khi bên mời thầu yêu cầu) để chứng minh quyền sở hữu của nhà thầu" - hồ sơ mời thầu trang 46 của gói thầu số 15: Thi công xây dựng công trình Đường giao thông từ Tiểu khu 26/3, xã Cò Nòi đến Tiểu khu 10, xã Hát Lót, huyện Mai Sơn nêu rõ.

Việc chủ đầu tư yêu cầu nhà thầu phải sở hữu những máy móc thiết bị chính có dấu hiệu cài cắm tiêu chí, làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu, hoặc tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP: “Trong hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.” Trong đó, các trường hợp vi phạm được quy định rõ tại Phụ lục 9 Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT (Mẫu và Phụ lục của Thông tư 08/2022/TT-BKHĐT). 

Tại Điểm a Mục 5 Chỉ thị 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước cũng quy định:

“Không được đưa ra các điều kiện để hạn chế sự tham dự thầu của nhà thầu như: Yêu cầu nhân sự thực hiện gói thầu phải được đóng BHXH, phải là nhân sự đăng ký hợp đồng với nhà thầu, thiết bị thi công phải thuộc sở hữu của nhà thầu mà không được đi thuê, đã thực hiện hợp đồng tương tự trên một địa bàn cụ thể... hoặc quy định năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu cao hơn mức yêu cầu của gói thầu”.