Theo Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, năm 2016, cả nước đã cổ phần hóa 52 DNNN và 3 đơn vị sự nghiệp công lập, thuộc các Bộ: Quốc phòng, Công thương, NN&PTNT, Xây dựng, Giao thông vận tải; Tập đoàn Công nghiệp Cao su, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước, Tổng công ty Lương thực miền Nam và 17 địa phương. Ngoài ra, đã thực hiện sắp xếp theo các hình thức khác đối với 12 doanh nghiệp, gồm giải thể 10 doanh nghiệp, phá sản 1 doanh nghiệp, bán 1 doanh nghiệp.

Như vậy, từ năm 2011 đến hết năm 2016, cả nước đã cổ phần hóa 554 doanh nghiệp và tính từ trước đến hết năm 2016, cả nước đã cổ phần hóa 4.506 DNNN. Trong đó có 1 tập đoàn kinh tế, 47 tổng công ty nhà nước và nhiều DNNN quy mô lớn, có ngành nghề kinh doanh quan trọng. Bên cạnh đó, một số DNNN hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích cũng được cổ phần hóa, bước đầu đã mang lại kết quả khả quan.

DNNN trước khi cổ phần hóa đã được xử lý khá triệt để nợ và tài sản tồn đọng, bảo đảm lành mạnh về tài chính trước khi chuyển thành công ty cổ phần. Nhiều nhà đầu tư có tiềm năng, nhà đầu tư chiến lược đã mua cổ phần của doanh nghiệp cổ phần hóa và sau khi đã chuyển thành công ty cổ phần. Công tác quản trị, điều hành, quản lý thông tin và rủi ro; đầu tư, phát triển và mở rộng thị trường của các doanh nghiệp này đã có những tiến bộ đáng kể.

Cũng trong năm 2016, cả nước đã thoái được 4.493,7 tỷ đồng (giá trị sổ sách), thu về 7.098,8 tỷ đồng, bằng 1,58 lần giá trị sổ sách. Trong đó có Tập đoàn Viễn thông Quân đội, Tập đoàn Dệt May, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước, Tổng công ty Lương thực miền Bắc, 8 tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng và thành phố Hà Nội đã thực hiện bán phần vốn nhà nước không cần nắm giữ tại doanh nghiệp khác.

Theo nhận định của Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, so với năm 2015, công tác sắp xếp, đổi mới, tái cơ cấu của DNNN năm 2016 tiến triển rất chậm, cổ phần hóa bằng 21,7%, thoái vốn bằng 30,2%.

Trong năm 2016, một số cơ chế, chính sách về cổ phần hóa được đổi mới, bổ sung, hoàn thiện nhằm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn đẩy nhanh tiến độ thực hiện, ngăn ngừa thất thoát vốn, tài sản nhà nước. Tuy nhiên, cũng, còn không ít cơ chế, chính sách về sắp xếp, đổi mới, tái cơ cấu DNNN chưa được ban hành đúng tiến độ theo Chương trình công tác của Chính phủ.

Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo Đổi mới và phát triển doanh nghiệp yêu cầu, trong quý I/2017, căn cứ tiêu chí, danh mục phân loại DNNN mới được Thủ tướng Chính phủ ban hành, các bộ, ngành, địa phương xây dựng Phương án tổng thể sắp xếp, đổi mới, tái cơ cấu DNNN trực thuộc giai đoạn 2017 - 2020; trong đó xác định rõ danh mục, lộ trình DNNN thực hiện cổ phần hóa và doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện thoái vốn cho từng năm, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đồng thời triển khai thực hiện nghiêm túc, đúng tiến độ phương án sắp xếp, đổi mới, tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước DNNN đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chủ tịch Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Tổng giám đốc, Giám đốc tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước và DNNN xây dựng kế hoạch cụ thể để thực hiện sắp xếp, đổi mới, tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước theo phương án đã được cấp có thẩm quyển phê duyệt.

Chỉ đạo các DNNN cổ phần hóa phải niêm yết trong thời hạn một năm kể từ ngày phát hành cổ phiếu lần đầu; các DNNN đã cổ phần hóa nhưng đến ngày 31/12/2016 chưa đăng ký giao dịch và niêm yêt trên thị trường chứng khoán phải hoàn tất việc này và báo cáo kết quả thực hiện với Thủ tướng Chính phủ trong Quý I/2017.

Đồng thời thực hiện công khai, minh bạch, đúng pháp luật trong đầu tư, quản lý tài chính, mua sắm, phân phối thu nhập, công tác cán bộ; ký kết và thực hiện các hợp đồng với những người có liên quan đến người quản lý doanh nghiệp; xử lý nghiêm minh, kịp thời các vi phạm pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản của Nhà nước và quản lý, điều hành sản xuất, kinh doanh của DNNN. Tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát, kiểm toán để không xảy ra thất thoát vốn, tài sản nhà nước trong quá trình tái cơ cấu, cổ phần hóa DNNN.

Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương, tổng công ty nhà nước xây dựng và thực hiện cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ, kiên quyết xử lý các DNNN thua lỗ, các dự án đầu tư của DNNN không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp theo cơ chế thị trường. Tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ việc vay nợ và sử dụng vốn vay của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, DNNN, nhất là vay nợ nước ngoài, hạn chế tối đa cấp bảo lãnh Chính phủ cho các khoản vay mới./.