TCDN - Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn, khẳng định việc bỏ thuế khoán để chuyển sang thuế kê khai sẽ giúp hộ kinh doanh minh bạch hơn trong hoạt động và nộp thuế sát với thực tế doanh thu. Ngành Thuế cam kết không để hộ kinh doanh đơn độc khi bỏ thuế khoán.

60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai

Ngay sau khi Nghị quyết số 68-NQ/TƯ yêu cầu xóa bỏ thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh, dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, ngành Thuế đã triển khai đồng bộ công tác chuẩn bị và triển khai thông qua một loạt các hoạt động như: tổ chức rà soát toàn bộ dữ liệu hộ kinh doanh hiện có để làm cơ sở chuyển đổi, bảo đảm chính xác, không bỏ sót. Đồng thời làm rõ đầu mối, rõ trách nhiệm của cơ quan thuế, UBND các địa phương để thống nhất đầu mối phối hợp tại từng địa bàn.

Song song với đó, Cục Thuế đã tăng cường công tác tham mưu cho Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC về Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán với những nội dung quan trọng định hướng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện của ngành nhằm thực hiện thành công Nghị quyết số 68-NQ/TƯ.

Để tiếp tục cụ thể hóa thêm một bước nữa công tác triển khai kịp thời, thống nhất trên toàn quốc, ngày 31/10/2025, Cục Thuế đã ký ban hành Quyết định số 3352/QĐ-CT về việc chỉ đạo các đơn vị trong toàn ngành Thuế tập trung triển khai Kế hoạch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”.

Tại quyết định 3352, Cục Thuế tập trung, ưu tiên triển khai tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn đầu; giám sát tuân thủ sau khi hộ kinh doanh đã quen quy trình kê khai.

Đặc biệt, Cục Thuế yêu cầu tiên quyết là quá trình hỗ trợ phải tuyệt đối không phát sinh chi phí. Việc đăng ký, kê khai, nộp thuế điện tử được thực hiện miễn phí, không thu thêm lệ phí hay yêu cầu hộ mua phần mềm. Trong đó, yêu cầu cơ quan thuế các cấp phải minh bạch, thống nhất, công khai quy trình, biểu mẫu và hướng dẫn, từ đó thực hiện thống nhất trên toàn địa bàn, bảo đảm hộ kinh doanh dễ theo dõi và thực hiện.

Chuẩn bị các gói hỗ trợ toàn diện cho hộ kinh doanh

Hơn 20 năm gắn bó với cửa hàng tạp hóa, bán hàng theo thói quen, bà Nguyễn Tú Lan (phường Bồ Đề, Hà Nội) không khỏi lo lắng khi sắp bỏ thuế khoán, phải chuyển sang hình thức kê khai thuế. Từ trước đến nay, cửa hàng nhỏ của bà vẫn duy trì cách buôn bán quen thuộc, không ghi chép sổ sách doanh thu hằng ngày.

Trong khi đó, Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn nói, thực tế ai kinh doanh cũng đều có ghi chép sổ sách - nhập hàng, bán ra, hàng tồn… cơ quan thuế sẽ hỗ trợ bà con hộ kinh doanh chuyển đổi việc ghi chép thủ công sang phần mềm trên điện thoại thông minh, giúp kê khai dễ dàng và thuận lợi hơn.

Đối với việc chuyển đổi sang phần mềm mới, theo ông Mai Sơn, hiện cả nước có hơn 110 nhà cung cấp giải pháp phần mềm, hóa đơn điện tử và kế toán. Và hiện nay đã có một số cơ quan thuế đã ký thỏa thuận với các đơn vị có thể cung cấp gói giải pháp trọn gói giảm 50% chi phí ban đầu gồm phần mềm kế toán, miễn phí phần mềm hóa đơn điện tử và 1 năm sử dụng chữ ký số cho hộ kinh doanh. 

Đơn cử, Công ty Cổ phần MISA triển khai chương trình tặng miễn phí phần mềm trong 3 tháng cho 2 triệu hộ kinh doanh chuyển đổi từ nộp thuế khoán sang kê khai. Phần mềm tích hợp “6 trong 1” gồm các tính năng: quản lý bán hàng, xuất hóa đơn, ký số, ghi sổ kế toán, kê khai thuế và kết nối trực tiếp với hệ thống Mtax giúp hộ kinh doanh thực hiện toàn bộ quy trình “khai – ký – nộp” trên một nền tảng duy nhất.

Đối với hoạt động bán hàng qua sàn thương mại điện tử, các sàn hiện đã kê khai, khấu trừ và nộp thuế thay hộ kinh doanh. Cơ quan thuế đang hoàn thiện quy trình để người mua hàng có thể lựa chọn lấy hóa đơn trực tuyến, đảm bảo thu đúng, thu đủ và công bằng giữa các nhóm nộp thuế. Trong giai đoạn đầu chuyển đổi, ngành Thuế sẽ hạn chế xử phạt, tăng cường hướng dẫn và phối hợp với chính quyền địa phương, đại lý thuế, công ty kế toán và nhà cung cấp phần mềm để cùng hỗ trợ hộ kinh doanh.

“Chúng tôi mong bà con hộ kinh doanh yên tâm và ngành Thuế cam kết không để hộ kinh doanh đơn độc khi bỏ thuế khoán. Đồng thời các chính sách thuế có liên quan sẽ được nghiên cứu thấu đáo để sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn; chuẩn bị các gói giải pháp hỗ trợ toàn diện nhằm giúp hộ kinh doanhthích ứng dễ dàng, giảm chi phí và tránh rủi ro khi chuyển đổi phương thức đóng thuế mới và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động kinh doanh”, Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn khẳng định.

Những lưu ý để hộ kinh doanh yên tâm khi bỏ thuế khoán

Về chế độ kế toán, cơ quan thuế sẽ “biến” sổ ghi chép tay thành sổ kế toán điện tử đơn giản, dễ sử dụng. Hóa đơn mua vào cơ bản phải có chứng từ; riêng hàng hóa từ cá nhân sản xuất, nuôi trồng trực tiếp sẽ được lập bảng kê thay cho hóa đơn.

Thuế khoán hiện nay chưa phản ánh đúng thực tế. Ví dụ: Hai hộ bán phở cạnh nhau, cùng quy mô nhưng doanh thu khác nhau, hộ bán ít vẫn phải nộp thuế như hộ bán nhiều, thậm chí lỗ vẫn phải nộp. Khi chuyển sang kê khai, mức thuế sẽ công bằng và minh bạch hơn.

Đối với hóa đơn, cơ quan thuế khuyến khích các hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn đầu vào. Việc xuất hóa đơn đầu vào để ghi nhận chi phí và làm cơ sở chứng minh tính hợp lệ của nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ rõ ràng doanh thu, chi phí và chứng minh nguồn gốc hàng hóa, điều quan trọng không chỉ với thuế mà còn để bảo vệ người tiêu dùng.

Điều này góp phần minh bạch bằng cách chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa và chi phí kinh doanh, giúp tránh bị truy thu thuế và phạt hành chính. Việc này cũng tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững, giúp hộ kinh doanh dễ dàng chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp lớn hơn. 

Liên quan hàng tồn kho và hóa đơn, hộ kinh doanh nhỏ thường tồn ít hàng, còn hộ kinh doanh lớn đã quen với việc sử dụng chứng từ. Cơ quan thuế cũng đang nghiên cứu cho phép gộp hóa đơn lẻ cuối ngày, đồng thời chi phí in hóa đơn hiện rất thấp nhờ hệ thống POS điện tử.

Với mặt hàng đặc thù như rau củ quả có hạn sử dụng ngắn, ngành Thuế sẽ khảo sát thêm để đảm bảo quy định “có lãi mới nộp thuế”, phản ánh đúng thực tế kinh doanh.