TCDN - Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc cho rằng, hiện tại, doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, nhà nước cũng đang giảm thuế đất, thuế VAT, nên cân nhắc chưa đưa nước giải khát có đường vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), chưa tăng thuế TTĐB đối với rượu bia, thuốc lá.

Sáng 7/3, Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) tổ chức hội thảo "Góp ý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi". Phát biểu tại Hội thảo, GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch VAFIE chỉ rõ, năm 2024 có 121.898 doanh nghiệp mới thành lập mới, tăng 20,1%, trong đó 102.575 doanh nghiệp có vốn đăng ký dưới 10 tỷ đồng (cho thấy quy mô quá nhỏ), chiếm 92,6%, tăng 6,9% so với cùng kỳ năm 2023. Có 57.312 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động nhưng cũng có đến 17.353 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể và 38.680 doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể, tăng mạnh so với năm 2023. Trong khi đó, thu ngân sách năm 2024 vượt 19,1% so dự toán, tăng 15,5% so với năm 2023.

“Năm 2025, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên. Lấy gì để tăng trưởng nếu không giải cứu doanh nghiệp?”, ông Mại đặt câu hỏi.

Theo GS Nguyễn Mại cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp. Cần phải tính toán kĩ hơn về các khoản thu ngân sách, hài hoà giữa lợi ích nhà nước và lợi ích doanh nghiệp, để doanh nghiệp có nguồn lực đổi mới công nghệ, tăng dự trữ nguồn lực có các doanh nghiệp mạnh và giúp tăng trưởng GDP nhanh và mạnh.

Liên quan đến việc đưa nước giải khát có đường vào diện chịu thuế, ông Nguyễn Văn Phụng, nguyên Chi cục trưởng, Chi cục Thuế Doanh nghiệp lớn, Cục Thuế, Ủy viên BCH Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam kiến nghị cơ quan soạn thảo nên xem xét lại và cân nhắc kỹ lưỡng về đề xuất đưa vào đối tượng chịu thuế TTĐB đối với đồ uống là nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml. Đặc biệt là có nên chỉ áp dụng đối với các sản phẩm theo tiêu chuẩn Việt Nam và có hàm lượng đường trên 5gram/100 ml hay mở rộng đối với các sản phẩm nước giải khát có đường để đảm bảo tính công bằng.

“Bên cạnh đó, cần tính đến những khó khăn của ngành công nghiệp sản xuất đồ uống khi đưa nước giải khát có đường vào diện áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt, cần cho phép các doanh nghiệp thuộc ngành này vẫn được bảo lưu các ưu đãi về thuế TNDN, các hỗ trợ về gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất, giảm thuế VAT (xin được ghi rõ vào điều luật về điều khoản thi hành)”, ông Phụng cho hay.

Theo phân tích của ông Phụng, giả định áp thuế TTĐB 10% đối với nước giải khát có đường sẽ dẫn tới thiệt hại đối với giá trị sản xuất của toàn nền kinh tế là khoảng 55.519 tỷ đồng, tương đương với mức sụt giảm 0,164%; tổng giá trị tăng thêm của nên kinh tế giảm 0,6%, tương đương với sụ giảm về GDP khoảng 0,448%. Nếu áp dụng ngay mức thuế suất dự kiến 10% từ khi Luật có hiệu lực (2026) thì gánh nặng về thuế, phí, chi phí và sức ép đẩy tăng giá bán, giảm hiệu quả kinh doanh đối với các doanh nghiệp sản xuất nước giải khát có đường sẽ là rất lớn. 

Chia sẻ về thuế TTĐB, bà Nguyễn Thị Cúc, nguyên Phó cục trưởng Cục Thuế, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) nhấn mạnh, về nguyên tắc thuế TTĐB chỉ áp dụng ở khâu sản xuất và nhập khẩu đối với hàng hóa. Với dịch vụ, chỉ một số loại hình như karaoke, vũ trường, massage mới chịu thuế này, trong khi đó, ngành ăn uống không thuộc diện chịu thuế TTĐB.

Đối với nước giải khát có đường, theo bà Cúc từ năm 2008 đã có ý kiến đề xuất đưa nước giải khát có đường vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện. “Rượu, bia đã chịu thuế từ lâu, vậy tại sao nước giải khát có đường vẫn chưa bị đánh thuế? Cần phải xem xét kỹ lưỡng vấn đề này”, bà Cúc đặt vấn đề.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, nếu quyết định đưa nước giải khát có đường vào diện chịu thuế, cần có lộ trình rõ ràng để doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị, vì điều này không chỉ ảnh hưởng tới doanh nghiệp mà còn tác động đến cả chuỗi cung ứng.

“Hiện tại, doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, nhà nước cũng đang giảm thuế đất, thuế VAT, nên cân nhắc chưa đưa nước giải khát có đường vào diện chịu thuế TTĐB, chưa tăng thuế TTĐB đối với rượu bia, thuốc lá. Trong tương lai, nếu áp dụng thuế TTĐB cần lựa chọn thời điểm phù hợp và áp dụng mức thuế suất 10%”, Chủ tịch VTCA kiến nghị.