TCDN - Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa cho ý kiến về việc phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2021 cho các dự án đã thực hiện thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 chuyển tiếp sang giai đoạn 2021-2025.

Quá trình triển khai còn nhiều cách hiểu khác nhau

Theo báo cáo của Chính phủ, trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết số 129/2020/QH14 của Quốc hội về phân bổ vốn ngân sách trung ương năm 2021, còn một số cách hiểu chưa thống nhất đối với việc giao kế hoạch đầu tư vốn năm 2021 cho các dự án đã thực hiện thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 chuyển tiếp sang giai đoạn 2021-2025.

Cụ thể, Nghị quyết số 129/2020/QH14 quy định không bố trí vốn cho các dự án chưa đủ điều kiện, thủ tục đầu tư theo quy định. Đối chiếu với quy định tại Điều 53 của Luật Đầu tư công thì dự án chỉ được bố trí vốn hằng năm khi đáp ứng 02 điều kiện: (i) phải có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, trừ dự án đầu tư công khẩn cấp và (ii) đã được cấp có thẩm quyền quyết định.

Theo quy định tại Điều 60 Luật Đầu tư công: Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công trung hạn, bao gồm tổng số vốn và cơ cấu vốn ngân sách nhà nước cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương; danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công, mức vốn cho nhiệm vụ quy hoạch, nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư và đối tượng đầu tư công khác nguồn vốn ngân sách trung ương.

Điều này dẫn tới cách hiểu khác nhau trong việc bố trí vốn kế hoạch năm 2021 cho các dự án có đủ điều kiện theo quy định. Trường hợp hiểu điều kiện dự án có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn quy định tại Điều 53 Luật Đầu tư công là bao gồm cả danh mục và mức vốn thì các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chỉ được phép bố trí vốn ngân sách nhà nước cho các dự án thuộc danh mục kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 chuyển tiếp sang giai đoạn 2021-2025, đã được bố trí vốn ngân sách nhà nước trong kế hoạch hằng năm nhưng chưa đủ mức vốn ngân sách nhà nước đã được cấp có thẩm quyền giao kế hoạch trung hạn; đảm bảo mức vốn bố trí phù hợp mức vốn ngân sách nhà nước đã được cấp có thẩm quyền giao kế hoạch trung hạn, trong đó ưu tiên dự án hoàn thành ngay trong năm 2021.

“Với quy định này, nhiều dự án chuyển tiếp của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã được bố trí đủ vốn kế hoạch đầu tư trung hạn nhưng thiếu vốn so với tổng mức đầu tư sẽ không được giao kế hoạch năm 2021, tương tự đối với các dự án khởi công mới đã được giao kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 nhưng chưa được bố trí vốn hằng năm; số vốn các bộ, cơ quan trung ương và địa phương để lại chưa phân bổ sẽ khá lớn, ảnh hưởng lớn đến tiến độ giải ngân vốn ngân sách nhà nước năm 2021 của các dự án”, Tờ trình Chính phủ nêu rõ.

Tuy nhiên, nếu hiểu điều kiện dự án có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn quy định tại Điều 53 Luật Đầu tư công là chỉ cần dự án có trong danh mục kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, cần thiết tiếp tục thực hiện chuyển tiếp sang giai đoạn 2021-2025 thì các bộ, cơ quan trung ương và địa phương sẽ được phép bố trí vốn ngân sách nhà nước cho các dự án thuộc danh mục kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, bảo đảm không vượt tổng mức đầu tư tính theo cơ cấu từng loại nguồn vốn đã được cấp có thẩm quyền quyết định.

Do đó, Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội có hướng dẫn cụ thể đối với việc bố trí kế hoạch đầu tư vốn năm 2021 cho: (1) Dự án đã có trong danh mục kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, cần thiết tiếp tục thực hiện chuyển tiếp sang giai đoạn 2021-2025 chưa được bố trí đủ vốn theo tổng mức đầu tư nhưng đã được giao hết mức vốn kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020; (2) Dự án đã được giao kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 nhưng chưa được bố trí kế hoạch vốn hằng năm để khởi công mới và có thủ tục đầu tư trước 31 tháng 12 năm 2020.

Thực hiện phân bổ vốn đầu tư năm 2021 đúng quy định

Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, đa số ý kiến cho rằng, việc Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội bằng văn bản để cho ý kiến về thực hiện Nghị quyết của Quốc hội là chưa phù hợp với Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng, đối chiếu với quy định của Luật Đầu tư công, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết 129/2020/QH14 đã đủ cơ sở pháp lý để Chính phủ thực hiện phân bổ dự toán vốn đầu tư ngân sách nhà nước năm 2021, nội dung đã rõ ràng, không có cách hiểu khác. Vì vậy, việc Chính phủ đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến là không cần thiết.

Về các dự án đã được giao Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 nhưng chưa được bố trí vốn hằng năm để khởi công mới và có đủ thủ tục đầu tư trước 31/12/2020, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải nêu rõ,sau khi đảm bảo thứ tự ưu tiên theo Nghị quyết 129/2020/QH14, trong phạm vi tổng mức vốn đầu tư năm 2021 đã được Quốc hội quyết định, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương được bố trí vốn cho dự án đã được giao Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 nhưng chưa được bố trí vốn hằng năm để khởi công mới và có đủ thủ tục đầu tư trước 31/12/2020.

Do đó, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ thực hiện phân bổ vốn đầu tư năm 2021 đúng quy định của Luật đầu tư công; tuân thủ thứ tự ưu tiên phân bổ vốn đầu tư theo quy định tại Khoản 2, Điều 3 của Nghị quyết số 129/2020/QH14 của Quốc hội về phân bổ ngân sách trung ương năm 2021.

Thảo luận tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng quy định tại Luật Đầu tư công và Nghị quyết số 129/2020/QH14 đã quy định rất rõ, lường trước các vấn đề trong giai đoạn chuyển tiếp và có quy định mở tạo điều kiện cho Chính phủ hướng dẫn tổ chức thực hiện nên việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích là không cần thiết.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ Nghị quyết 129/2020/QH14 của Quốc hội đã lường hết được  những vấn đề phát sinh trong quá trình chuyển tiếp sang giai đoạn 2021-2025. Do đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện quy định về việc chỉ đạo, hướng dẫn các Bộ, cơ quan trung ương và các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương phân bổ vốn; lưu ý đảm bảo đúng quy định Luật Đầu tư công.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Ủy ban Tài chính - Ngân sách phối hợp cùng Ủy ban Pháp luật và Tổng Thư ký Quốc hội hoàn thiện ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về vấn đề này để gửi Chính phủ.