TCDN - Cục Thuế Quảng Nam (nay là Chi cục Thuế khu vực XII) đã có văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét Bản án số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023 của TAND tỉnh Quảng Nam theo thủ tục giám đốc thẩm, liên quan đến Hợp đồng mua bán 105 lô đất tại Dự án Tam Anh Nam.

Công ty TNHH Phú Long – chủ đầu tư và Công ty DAC (Công ty CP Thương mại Dịch vụ văn hóa sự kiện Việt D.A.C) ký kết Hợp đồng mua bán số 17/HĐMB/PL-D.A.C ngày 7/10/2020 để mua bán 105 lô đất tại dự án Tam Anh Nam (Dự án đầu tư xây dựng nhà ở khu dân cư Tam Anh Nam - giai đoạn 3). Tổng giá trị Hợp đồng này là 105 tỷ đồng, có phụ lục ốp giá từng lô đất. Tính đến 29/5/2021, Công ty DAC đã thanh toán cho Công ty Phú Long gần 76 tỷ đồng nhưng chưa nhận được bất kỳ một hóa đơn GTGT và sổ đỏ con nào.

Mặc dù Công ty DAC có văn bản đề nghị Công ty TNHH Phú Long lập hóa đơn và ra sổ đỏ con từng lô đất cho Công ty DAC nhưng bị khước từ. Ngược lại, chủ đầu tư tự ý đưa 19 khách hàng đến Văn phòng công chứng Đinh Xuân Nghiêm ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với giá thấp hơn đơn giá nhà nước và thấp hơn đơn giá đã bán cho Công ty DAC. 

Do đó, từ 2021, Công ty DAC đã nhiều lần phản ánh, tố cáo chủ đầu tư gian lận về giá, trốn thuế, một lô đất bán cho 2 người…

Chủ đầu tư không chấp hành Kết luận thanh tra của Thuế

Qua nhiều lần kiểm tra, thanh tra, Cục Thuế Quảng Nam (nay là Chi cục Thuế khu vực XII) ban hành Kết luận giải quyết tố cáo số 6116/KL-CTQNA ngày 22/8/2023. Kết luận nêu rõ: theo Hợp đồng mua bán số 17, người mua hàng hóa (bất động sản đất nền) là Công ty DAC. Tuy nhiên Công ty Phú Long lại lập hóa đơn cho 19 cá nhân tương ứng với 19 lô đất nền theo yêu cầu của Công ty DAC là không đúng quy định tại điểm e khoản 1 Điều 4 Thông tư 39 của Bộ Tài chính. Lý do: hóa đơn GTGT không đúng tên, địa chỉ, mã số thuế của người mua.

Kết luận cũng xác định, tính đến 29/5/2021, Công ty TNHH Phú Long đã nhiều đợt nhận tiền của Công ty DAC bằng tiền mặt và chuyển khoản, tổng cộng 75.695.912.820 đồng (đã bao gồm thuế GTGT) nhưng chưa lập hóa đơn GTGT giao cho Công ty DAC, vi phạm quy định tại khoản 5 Điều 24 Nghị định số 125.

Theo đó, Công ty TNHH Phú Long bị phạt 16,5 triệu đồng vì không lập hóa đơn khi bán hàng, với tình tiết tăng nặng là lặp đi lặp lại nhiều lần. Kết luận buộc doanh nghiệp này phải khắc phục hậu quả gồm: lập hóa đơn điều chỉnh cho các hóa đơn đã lập sai sót (19 hóa đơn) và phải lập hóa đơn GTGT đối với 75.695.912.820 đồng giao cho Công ty DAC. Thời hạn khắc phục hậu quả trong 10 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định xử phạt.

Thế nhưng, Công ty TNHH Phú Long chỉ mới nộp phạt 16,5 triệu đồng; không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả nêu trên. Do đó, Công ty DAC đã nhiều lần đề nghị cơ quan Thuế có biện pháp chế tài, cưỡng chế yêu cầu Công ty Phú Long lập hóa đơn giao cho Công ty DAC, điều chỉnh 19 hóa đơn GTGT lập sai quy định.

Theo biên bản làm việc ngày 25/12/2023, Cục Thuế Quảng Nam cho biết, sau khi ban hành Kết luận thanh tra, Cục Thuế đã nhiều lần đôn đốc bằng điện thoại và văn bản (Công văn 9549/CTQNA-TTKT3 ngày 23/12/2023) yêu cầu Công ty Phú Long lập hóa đơn giao cho Công ty DAC.

Ngày 18/12/2023, Cục Thuế nhận được văn bản giải trình của Công ty Phú Long nêu lý do chưa lập hóa đơn. Chủ đầu tư cho rằng, theo quyết định của TAND tỉnh Quảng Nam tại Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023: Công ty Phú Long phải lập hóa đơn cho 19 cá nhân và lập hóa đơn giao cho 39 khách hàng do Công ty cổ phần bất động sản VGROUP chỉ định. Còn 21 lô đất, Công ty Phú Long chưa lập hóa đơn giao cho Công ty DAC là do Công ty Phú Long giữ lại để thi hành án.

Theo ông Trương Đình Đức – đại diện của Công ty DAC, việc Công ty Phú Long không lập hóa đơn đối với khoản thu gần 76 tỷ đồng và xuất sai 19 hóa đơn với giá thấp hơn giá Hợp đồng mua bán số 17 là có dấu hiệu của hành vi trốn thuế và cố ý làm trái Kết luận giải quyết tố cáo số 6116/KL-CTQNA ngày 22/8/2023.

Đối với Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023, ông Trương Đình Đức cho biết, Công ty DAC đã đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm do vi phạm nghiêm trọng cả về mặt tố tụng và nội dung. Bản án trái với Kết luận giải quyết tố cáo của Cục Thuế và các quy định của pháp luật, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của Công ty DAC, nguy cơ thất thoát hơn 20 tỷ đồng ngân sách nhà nước. Hiện TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã có văn bản số 61A/GXN-TAND ngày 24/11/2023 xác nhận sẽ tiến hành xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm.

Vì sao Thuế Quảng Nam kiến nghị giám đốc thẩm?

Kết luận giải quyết tố cáo số 6116/KL-CTQNA ban hành ngày 22/8/2023 buộc Công ty Phú Long phải lập hóa đơn GTGT đối với khoản thu gần 76 tỷ đồng giao cho Công ty DAC trong 10 ngày kể từ khi nhận quyết định xử phạt. Hơn một tháng sau, TAND tỉnh Quảng Nam mới xét xử phúc thẩm và ban hành Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023. Nhưng Tòa án không thu thập chứng cứ theo yêu cầu của Công ty DAC đối với Kết luận thanh tra của cơ quan Thuế; cũng không hỏi ý kiến của cơ quan chuyên môn đối với việc xác lập hóa đơn GTGT, kê khai thuế, nghĩa vụ tài chính…

Kết luận 6116/KL-CTQNA xác định rõ Công ty Phú Long vi phạm Hợp đồng mua bán số 17 vì chưa lập hóa đơn cho Công ty DAC. Tuy nhiên Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT tuyên chấm dứt Hợp đồng mua bán số 17 từ ngày 15/6/2021 với lý do Công ty DAC vi phạm Hợp đồng do “thanh toán chậm”. Mặc dù Công ty DAC đã chứng minh: do Công ty Phú Long không lập hóa đơn và ra sổ đỏ đúng tên Công ty DAC nên dừng thanh toán theo quy định tại Điều 51 Luật thương mại 2005.

Bản án phúc thẩm số 08/2023/KDTM-PT tuyên phạt Công ty DAC đến 21 tỷ đồng, tương đương 20% trên tổng giá trị hợp đồng 105 tỷ đồng. Trong khi đó, quy định của Luật Thương mại chỉ phạt 8% đối với số tiền chậm nộp. Thêm vào đó, Công ty DAC đã thanh toán gần 76 tỷ đồng, chiếm khoảng 72%, hơn 2/3 tổng giá trị hợp đồng, nhưng chỉ được Bản án tuyên nhận 21 lô đất/105 lô đất.

Kết luận cũng nêu rõ: bên mua của Hợp đồng mua bán số 17/HĐMB/PL-D.A.C ngày 7/10/2020 là Công ty DAC. Đồng thời, việc Công ty Phú Long lập 19 hóa đơn cho 19 khách hàng đối với 19 lô đất là vi phạm tại điểm e khoản 1 Điều 4 Thông tư 39 của Bộ Tài chính, buộc phải điều chỉnh 19 hóa đơn đúng tên Công ty DAC.

Mặt khác, Công ty Phú Long đã có văn bản ngày 7/8/2021 từ chối việc giao 15 sổ đỏ (liên quan đến 19 lô đất và hóa đơn đã nêu tại Kết luận ở trên) cho Công ty CP đầu tư bất động sản VGROUP. Và cho biết, Công ty Phú Long ký Hợp đồng mua bán số 17/HĐMB/PL-D.A.C ngày 7/10/2020 với Công ty DAC về mua bán đất nền; Công ty Phú Long không ký bất cứ thỏa thuận nào với Công ty VGROUP.

Tuy nhiên Bản án thẩm số 08/2023/KDTM-PT vẫn buộc Công ty TNHH Phú Long lập thủ tục chuyển nhượng và giao sổ đỏ cho 39 khách hàng được Công ty VGROUP chỉ định. Đồng thời buộc Công ty TNHH Phú Long phải xuất hóa đơn GTGT cho Công ty DAC đối với 21 lô đất và xuất hóa đơn cho các khách hàng cụ thể do Công ty VGROUP chỉ định (có danh sách kèm theo bản án). Bản án cũng chấp thuận yêu cầu độc lập của 15 khách hàng và buộc Công ty TNHH Phú Long phải tiếp tục giao 15 sổ đỏ cho các khách hàng này.

Theo Công ty DAC, các khách hàng này và Công ty VGROUP đều không phải là bên mua của Hợp đồng mua bán số 17 nên không thể thụ hưởng quyền lợi của Hợp đồng này. Việc giao đất, số đỏ, hóa đơn trực tiếp từ Công ty Phú Long sang khách hàng theo chỉ định của Công ty VGROUP khiến Công ty DAC không thể kê khai thuế và khách hàng của Công ty DAC không được nhận đất, sổ đỏ. Bản án phúc thẩm đã không áp dụng đúng quy định của pháp luật trong việc giải quyết tranh chấp hơp đồng kinh doanh thương mại về bất động sản trên cơ sở Luật Thương mại và Luật kinh doanh bất động sản nên không thể thi hành án trên thực tế; đặc biệt gây thất thoát nghiêm trọng ngân sách nhà nước vì đã không kiểm soát số tiền mà Công ty VGROUP đã thu từ khách hàng.

Trả lời đơn của Công ty DAC tại văn bản số 853/TB-TCT ngày 26/8/2024, Tổng cục Thuế cho biết Thuế Quảng Nam đã có văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét Bản án này theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án thẩm số 08/2023/KDTM-PT ngày 28/9/2023.