TCDN - VCCI đề nghị cần có chính sách bảo vệ người bán nhỏ lẻ trên sàn thương mại điện tử, đảm bảo quyền lợi và khả năng thương lượng công bằng trong bối cảnh thương mại điện tử ngày càng phát triển mạnh mẽ.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) có phản hồi Bộ Công Thương về dự thảo Luật Thương mại điện tử, qua đó đề nghị làm rõ phạm vi điều chỉnh và mối liên hệ với các luật liên quan như Luật Giao dịch điện tử, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật An ninh mạng, nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân... nhằm tránh chồng chéo, trùng lặp trong hệ thống pháp luật.

Theo VCCI, cần bảo vệ người kinh doanh nhỏ lẻ trên sàn thương mại điện tử. Khác với thị trường truyền thống, thương mại điện tử có mối quan hệ phức tạp giữa người bán, sàn giao dịch, người tiêu dùng, đơn vị vận chuyển và trung gian thanh toán. Hiện nay, pháp luật chủ yếu bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong khi quyền và lợi ích của người bán lại chưa được quan tâm đầy đủ.

Thương mại điện tử phát triển mạnh, trở thành kênh bán hàng quan trọng cho doanh nghiệp và cá nhân với 61% người dùng internet chọn sàn thương mại điện tử là kênh mua sắm ưa chuộng. Năm 2024, có 650.000 gian hàng trực tuyến phát sinh đơn hàng, với doanh số 318.900 tỉ đồng từ 5 sàn phổ biến nhất, giúp các nền tảng nắm giữ lợi thế lớn, tạo sự chênh lệch quyền lực trong thương mại điện tử.

Trong khi đó, người bán trên sàn thương mại điện tử chủ yếu là hộ kinh doanh, cá nhân nhỏ lẻ, thường ở thế yếu so với nền tảng. Khác với quan hệ thương mại truyền thống, họ dễ bị áp đặt chính sách bất lợi, mất khả năng thương lượng, đối mặt với điều khoản thay đổi đột ngột, đình chỉ hoặc cấm mà không rõ lý do, hạn chế tiếp cận dữ liệu...

Những điều này khiến người kinh doanh nhỏ gặp khó khăn, dần mất động lực và khả năng duy trì hoạt động.

VCCI dẫn nghiên cứu của Ủy ban châu Âu cho thấy 46% doanh nghiệp EU sử dụng nền tảng trực tuyến gặp vấn đề trong quan hệ thương mại, trong đó 21% gặp thường xuyên. Doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nền tảng có rủi ro cao hơn, với thiệt hại kinh tế ước tính từ 2 đến 19,5 tỉ euro mỗi năm.

Luật Cạnh tranh 2020 đã tạo hành lang pháp lý xử lý hành vi hạn chế cạnh tranh và lạm dụng vị trí thống lĩnh, nhưng chưa bao quát hết các bất lợi trong thương mại điện tử, do nhiều hành vi có thể diễn ra mà không cần thỏa thuận hay chiếm lĩnh thị trường.

Trước đây, các nền tảng hỗ trợ người bán để mở rộng thị trường, nhưng khi thương mại điện tử dần ổn định, chính sách cần cân bằng quyền lợi giữa các bên. Điều này giúp duy trì cạnh tranh, khuyến khích doanh nghiệp nhỏ tham gia và phát triển, từ đó tạo nên một thị trường thương mại điện tử bền vững và công bằng.

Từ những phân tích trên, VCCI đề xuất bổ sung chính sách bảo vệ quyền lợi người bán trên sàn thương mại điện tử.