TCDN - Từ năm 2025, sàn thương mại điện tử có trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay cho cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử nhằm góp phần giảm đầu mối kê khai thuế, sẽ làm giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính cho toàn xã hội…

Gần 110 nghìn tỷ đồng thuế từ thương mại điện tử

Thị trường thương mại điện tử Việt Nam hiện xoay quanh 5 sàn thương mại điện tử nổi bật nhất là Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki, và Sendo. Trong 9 tháng năm nay, thị trường thương mại điện tử Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực với tổng doanh thu đạt 227.700 tỷ đồng, (tương đương 9,5 tỷ USD), tăng 37,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý, trong quý 3 năm 2024, Tiktok Shop và Shopee tiếp tục là 2 sàn có tăng trưởng dương cả về doanh số và sản lượng. Trong đó Tiktok Shop tăng doanh số so với quý 3/2023 là 110,6%; Shopee tăng 11,3%. Ngược lại, Lazada sụt giảm 70,5% doanh số; Tiki sụt giảm 32,1%; Sendo sụt giảm 65,3% doanh thu.

Về thu thuế, theo Tổng cục Thuế, tính đến hết 11 tháng năm 2024, số thuế các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử đã nộp khoảng 108.000 tỷ đồng, tăng 22% so với số thuế bình quân 11 tháng năm 2023.

Bộ Tài chính cho hay, chính sách hiện hành về khai thuế, nộp thuế đối với các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có phát sinh hoạt động kinh doanh thương mại điện tử chưa có quy định riêng mà áp dụng chung quy định như đối với hộ, cá nhân kinh doanh truyền thống do đó đang tồn tại bất cập, vướng mắc.

Bên cạnh đó chưa có giải pháp quản lý hiệu quả đối với các mô hình kinh doanh qua sàn giao dịch thương mại điện tử (thương mại điện tử). Quy định hiện hành nêu rõ, hộ, cá nhân kinh doanh thông qua sàn thương mại điện tử có trách nhiệm tự kê khai, tự nộp thuế, tự chịu trách nhiệm. Cơ quan thuế quản lý thuế đối với các hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn thông qua cơ chế yêu cầu sàn thương mại điện tử cung cấp thông tin và thu thập thông tin từ bên thứ 3 để rà soát đưa vào diện quản lý, yêu cầu kê khai phù hợp thực tế, điều chỉnh doanh thu hoặc xử lý truy thu.

Trong khi đó, pháp luật hiện hành đã quy định một số trường hợp khai thay, nộp thay cho các hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử trong đó, sàn giao dịch thương mại điện tử thực hiện việc khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân trên cơ sở ủy quyền theo quy định của pháp luật dân sự (chỉ thực hiện khi có ủy quyền dân sự của hộ, cá nhân kinh doanh). Do đó, cần có giải pháp quản lý hiệu quả hơn đối với mô hình kinh doanh qua sàn thương mại điện tử.

Cũng theo nghiên cứu của Bộ Tài chính, kinh nghiệm quốc tế về triển khai cơ chế sàn thương mại điện tử kê khai, nộp thuế thay cho người bán: đây là nội dung được khuyến nghị triển khai trong các tài liệu, nghiên cứu của OECD, các tổ chức quốc tế khác (IMF, ADB,…), cũng như đã chứng minh thực tế hiệu quả triển khai của các nước tiên tiến trên thế giới và trong khu vực (Anh, EU, Australia, Thái Lan, Đài Loan,…).

Vì vậy, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, tại dự thảo Luật Quản lý thuế trong chương trình một Luật sửa nhiều Luật đã quy định trách nhiệm của các tổ chức quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử có chức năng thanh toán (bao gồm cả tổ chức trong nước và tổ chức nước ngoài) trong việc khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế nộp thay cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn.

Bộ Tài chính khẳng định, quy định trên góp phần giảm đầu mối kê khai thuế, đồng thời xét về tổng thể sẽ làm giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính cho toàn xã hội do chỉ cần một đầu mối là sàn giao dịch thương mại điện tử khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế nộp thay cho hàng chục, hàng trăm nghìn hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn.

Sẽ có Cổng Thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh

Để triển khai quy định trên, Bộ Tài chính sẽ tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết về phạm vi trách nhiệm và cách thức các nhà quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế đã khấu trừ đối với các giao dịch kinh doanh trên sàn của các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Cũng theo Bộ Tài chính, ngày 22/11/2024, để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cả 3 bên (Hộ kinh doanh/cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, sàn thương mại điện tử và cơ quan thuế) trong thực hiện đúng quy định chính sách pháp luật về thuế khi triển khai Luật, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) đã tổ chức cuộc họp với Hiệp hội Thương mại điện tử, các sàn thương mại điện tử lớn tại Việt Nam để lắng nghe ý kiến của các sàn thương mại điện tử, trao đổi, bàn bạc, thảo luận từ đó đưa ra phương án, cách thức sàn thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế nộp thay cho cá nhân.

Trên cơ sở kết quả làm việc với các sàn, Tổng cục Thuế với tinh thần tiếp thu toàn bộ những khó khăn, vướng mắc của sàn để đề xuất giải pháp triển khai quy định trong thời gian tới, đảm bảo tạo thuận lợi cho sàn thương mại điện tử, người nộp thuế trong quá trình triển khai, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, mở rộng nguồn thu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin Phạm Quang Toàn cho hay, Cổng TTĐT có các chức năng hướng dẫn chi tiết cách thức đăng ký, kê khai, nộp thuế; cách thức thu thập, xây dựng cơ sở dữ liệu riêng về hộ kinh doanh; trên cơ sở doanh thu được người nộp thuế kê khai, ứng dụng sẽ tự động tính toán để đưa ra mức thuế để người nộp thuế có thể nắm được mức thuế phải nộp và có thể chủ động nộp thuế ngay hoặc có thể nộp sau trong phạm vi kỳ tính thuế.

Vụ trưởng Vụ Doanh nghiệp nhỏ, cá nhân, hộ kinh doanh, Tổng cục Thuế Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khoá 15 vào chiều 30/11, Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết của Quốc hội trong đó có nội dung sửa đổi Luật Quản lý thuế, sửa đổi tại Luật bổ sung nội dung liên quan đến hộ, cá nhân có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số thì tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nhà quản lý nền tảng số có chức năng thanh toán (bao gồm cả tổ chức trong nước và nước ngoài) và các tổ chức có hoạt động kinh tế số khác theo quy định của Chính phủ thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế đã khấu trừ cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Trường hợp hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số không thuộc đối tượng được khấu trừ, nộp thuế thay thì có nghĩa vụ trực tiếp đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế.

Để tạo thuận lợi cho người nộp thuế cũng như các sàn thương mại điện tử, Tổng cục Thuế đang xây dựng và chuẩn bị đưa vào vận hành Cổng Thông tin điện tử (TTĐT) dành cho hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số.

“Về lâu dài khi triển khai Luật Quản lý thuế mới, thì Cổng TTĐT dành cho hộ, cá nhân kinh doanh sẽ là một kênh hữu hiệu để hỗ trợ các đối tượng là hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử và trên nền tảng số. Cổng TTĐT sẽ triển khai chia làm 2 giai đoạn. Theo đó, trong giai đoạn 1 Cổng TTĐT sẽ hỗ trợ cho hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử đăng ký thuế, khai thuế và nộp thuế và bổ sung các hướng dẫn nghiệp vụ, tương tác, tiện ích cho người nộp thuế. Ở giai đoạn 2, sau khi Luật chính thức ban hành, Cổng TTĐT sẽ tiếp tục được nâng cấp phù hợp với quy định mới được ban hành”, Vụ trưởng Nguyễn Thị Lan Anh cho biết.

Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn khẳng định, Tổng cục Thuế dự kiến sẽ trình Bộ Tài chính cho phép công bố và vận hành Cổng TTĐT dành cho hộ, cá nhân kinh doanh đăng ký, kê khai, nộp thuế kinh doanh thương mại điện tử trên nền tảng số trong khoảng giữa tháng 12 để hỗ trợ người nộp thuế có thể dễ dàng thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế.

Cổng TTĐT triển khai để người nộp thuế thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế đối với doanh thu từ kinh doanh thương mại điện tử và trên nền tảng số được xây dựng và cập nhật các hướng dẫn nghiệp vụ, tương tác, tiện ích giúp người nộp thuế dễ dàng thao tác, sử dụng.