TCDN - Liên quan đến sai phạm tại các gói thầu xây dựng Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2, 5 doanh nghiệp thực hiện bao gồm HanCorp, 319, Thành An, Hồng Hà, Kiểm định và kỹ thuật xây dựng Hà Nội bị "nghi ngờ" việc chấp hành pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp, hóa đơn năm 2015, 2016.

Kết luận Thanh tra số 528/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ liên quan đến dự án Đầu tư xây dựng cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tại Hà Nam đã chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng của Bộ Y tế và các doanh nghiệp trong quá trình thực hiện dự án. 

Đặc biệt, theo kết luận, hai gói thầu XDBM-01 và XDVĐ-01 của hai dự án Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2, với giá trị lên tới 4.389,9 tỷ đồng (chiếm 76,6% giá trị tổng hợp đồng xây lắp), là trung tâm của hàng loạt sai phạm.

Cụ thể, kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt khi chưa có thiết kế kỹ thuật, dự toán, bản vẽ thi công. Giá gói thầu được xác định không chính xác, dựa trên tổng mức đầu tư sơ sài, chưa tính đủ các chi phí cần thiết. Hồ sơ mời thầu không đầy đủ, thiếu bảng khối lượng, đơn giá chi tiết, không có căn cứ lập giá mời thầu - vi phạm khoản 1 Điều 7, Luật Đấu thầu 2013.

Sau khi đấu thầu, liên danh Tổng Công ty 36 - Tổng công ty 319 - Tổng công ty Thành An trúng thầu gói XDBM-01, còn liên danh Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (HanCorp) - công ty Cổ phần Hồng Hà Việt Nam trúng thầu gói XDVĐ-01. Nhưng hợp đồng ký kết thiếu hàng loạt nội dung bắt buộc như thời điểm giao mặt bằng, ngày khởi công - hoàn thành..

8 ngày sau khi ký hợp đồng, các nhà thầu đã đề xuất điều chỉnh thiết kế cơ sở dù công trình chưa khởi công, chưa có thiết kế kỹ thuật - vi phạm nghiêm trọng Luật Xây dựng năm 2014.

Cả hai dự án khởi công khi chưa có thiết kế bản vẽ thi công, vi phạm nghiêm trọng quy định cấm trong Luật Xây dựng. Việc điều chỉnh phương án móng (từ khoan nhồi sang ép cọc) đã tăng thời gian thi công lên hàng trăm ngày, gây đội chi phí và làm lãng phí nguồn lực. Tổng thiệt hại tạm tính hơn 20,7 tỷ đồng.

Ngoài ra, theo kết luận, vi phạm pháp luật trong đấu thầu và xây dựng đã xảy ra trong quá trình lựa chọn, thương thảo và ký kết các hợp đồng xây dựng (XDBM-01 và XDVD-01), đặc biệt là việc lựa chọn hình thức hợp đồng hỗn hợp mà không chỉ rõ loại hợp đồng cụ thể theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định số 48/2010/NĐ-CP.

Bên cạnh đó, có sự thiếu nhất quán về hình thức hợp đồng giữa các thành phần (bao gồm cả đơn giá điều chỉnh và trọn gói). Hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh lại không quy định rõ nguyên tắc, thời gian tính điều chỉnh, trình tự, phạm vi, phương pháp, hình thức và căn cứ điều chỉnh giá hợp đồng, cũng như cơ sở dữ liệu đầu vào để tính điều chỉnh (như khối lượng chi tiết gốc và đơn giá chi tiết gốc), trong khi hợp đồng ký kết lại là hợp đồng khung lập dựa trên thiết kế theo hệ thống.

Thêm vào đó, hợp đồng không kèm theo dự toán chi tiết, cũng không có thỏa thuận rõ ràng về các yêu cầu kỹ thuật (như cấu hình, xuất xứ…), cách thức đo đếm khối lượng, số lượng để làm cơ sở nghiệm thu, thanh toán và điều chỉnh giá hợp đồng.

Một số nội dung trong hợp đồng không rõ ràng, không tuân thủ các quy định của pháp luật về hợp đồng trong hoạt động xây dựng. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc 2 dự án phải dừng thi công và không thể triển khai từ tháng 1/2021 đến nay.

Thanh tra Chính phủ cho rằng, trách nhiệm trực tiếp thuộc về Bộ trưởng Bộ Y tế, Ban Quản lý dự án, liên danh nhà thầu, cùng các đơn vị, cá nhân liên quan đến quá trình phê duyệt, điều chỉnh và thi công.

Đồng thời, đối với Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ, tài liệu vụ việc có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, theo quy định tại Điều 222 Bộ luật Hình sự, để xem xét điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật.

Đối với Bộ Tài chính, Thanh tra Chính phủ đề nghị chỉ đạo Cục Thuế rà soát, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2015, năm 2016 của 5 đơn vị   là Tổng công ty 319, Tổng công ty Thành An (thực hiện gói thầu XDBM-01 của dự án CS2 Bệnh viện Bạch Mai), Tổng công ty Xây dựng Hà Nội, Công ty Cổ phần Hồng Hà, Công ty Cổ phần Kiểm định và kỹ thuật xây dựng Hà Nội (thực hiện gói thầu XDVĐ-01 của dự án cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức) do có hóa đơn lập năm 2016 cho khối lượng công việc hoàn thành năm 2015 không đúng quy định.

Trong khi đó thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp có thay đổi giảm (năm 2015 là 22%, năm 2016 là 20%), có nguy cơ thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp. Trường hợp có vi phạm, Cục Thuế theo thẩm quyền xem xét xử lý theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo không thất thoát ngân sách nhà nước.