TCDN - Giải đáp vướng mắc về hóa đơn đầu vào của việc xây dựng ngôi nhà của doanh nghiệp A.

Hỏi: Doanh nghiệp A có mượn nhà của cá nhân B với giá không đồng và theo hợp đồng thuê mượn, doanh nghiệp A được quyền xây dựng và khai thác sử dụng và cho thuê trong 10 năm, sau thời gian này Doanh nghiệp A sẽ phải bàn giao lại nhà cho B. Cá nhân B có trách nhiệm xin giấy phép xây dựng và đăng ký lại hiện trạng nhà đã xây đó vào sổ đỏ của B.

Vậy hóa đơn đầu vào của việc xây dựng ngôi nhà đó doanh nghiệp A có được khấu trừ thuế GTGT đầu vào? Các chi phí xây dựng,…có tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN?

Cá nhân B có phải thực hiện nghĩa vụ kê khai, tính và nộp thuế TNCN?

Trả lời:

Công trình bất động sản (nhà cho thuê) đứng tên cá nhân B, giấy phép xây dựng cũng được cấp cho cá nhân B. Doanh nghiệp A bỏ chi phí xây dựng ngôi nhà và được phép sử dụng trong thời gian thuê. Như vậy, thực chất chi phí xây dựng ngôi nhà là tiền thuê cho toàn bộ thời gian thuê.

Tuy nhiên, do TSCĐ là ngôi nhà không thuộc sở hữu của Doanh nghiệp A, do đó chi phí xây dựng không được hạch toán vào giá trị công trình đầu tư hoặc chi phí tính thuế TNDN, các khoản thuế GTGT đầu vào của chi phí xây dựng ngôi nhà sẽ không được khấu trừ thuế GTGT.

Toàn bộ chi phí xây dựng và thuế GTGT đầu vào phát sinh được xem là khoản tiền thuê trả trước cho bên cho thuê nhà (cá nhân B), được phân bổ theo số năm trả tiền trước để hạch toán vào chi phí tính thuế TNDN của doanh nghiệp A.

Trường hợp trong quá trình kinh doanh có phát sinh chi phí sửa chữa nhà, nếu trong hợp đồng thuê tài sản quy định bên đi thuê có trách nhiệm sửa chữa tài sản trong thời gian thuê thì chi phí sửa chữa tài sản cố định đi thuê được phép hạch toán vào chi phí hoặc phân bổ dần vào chi phí nhưng thời gian tối đa không quá 03 năm.

- Mặc dù ngôi nhà là TSCĐ do Doanh nghiệp A tiến hành xây dựng và sử dụng trong thời gian thuê nhưng không được trích khấu hao vào chi phí vì theo quy định tại khoản 1 Điều 9 Thông tư 45/2013/TT-BTC (được bổ sung bởi khoản 4 Điều 1 Thông tư 147/2016/TT-BTC):

“ Điều 9. Nguyên tắc trích khấu hao TSCĐ:

1. Tất cả TSCĐ hiện có của doanh nghiệp đều phải trích khấu hao, trừ những TSCĐ sau đây:

- TSCĐ khác do doanh nghiệp quản lý mà không thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp (trừ TSCĐ thuê tài chính).

- TSCĐ không được quản lý, theo dõi, hạch toán trong sổ sách kế toán của doanh nghiệp.”

- Tại Điều 6 Thông tư số 78/2014/TT-BTC (đã được sửa đổi bởi Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC) cũng hướng dẫn như sau:

“Điều 4. Sửa đổi, bổ sung Điều 6 Thông tư số 78/2014/TT-BTC (đã được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 2 Điều 6 Thông tư số 119/2014/TT-BTC và Điều 1 Thông tư số 151/2014/TT-BTC) như sau:

Điều 6. Các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế

2. Các khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế bao gồm:

2.2. Chi khấu hao tài sản cố định thuộc một trong các trường hợp sau:

…b) Chi khấu hao đối với tài sản cố định không có giấy tờ chứng minh thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp (trừ tài sản cố định thuê mua tài chính).”

- Đối với cá nhân B, mặc dù hợp đồng cho thuê nhà đất với giá 0 đồng, nhưng thực chất toàn bộ tiền thuê được sử dụng để xây dựng, cải tạo căn nhà cho thuê, do doanh nghiệp A chi trả. Do đó, tiền thuê được xác định căn cứ vào giá trị xây dựng, cải tạo căn nhà (nếu giữ 2 bên không có thêm bất cứ khoản chi trả nào khác).

Cá nhân B có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ thuế đối với thu nhập từ cho thuê nhà. Trường hợp theo hợp đồng cho thuê nhà không xác định được người chịu trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ thuế từ thu nhập cho thuê nhà thì doanh nghiệp A phải có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ thuế TNCN ứng với tiền sửa chữa được phân bổ từng tháng, quý, năm.