TCDN -
Trong bối cảnh chưa có sự thống nhất về phương pháp đánh giá, thương hiệu doanh nghiệp đang được định giá thế nào? bảo vệ ra sao? là các vấn đề được bàn luận tại Hội thảo “Xây dựng, phát triển và định giá thương hiệu doanh nghiệp”. Hội thảo do Tạp chí Tài chính doanh nghiệp - Cục Tài chính doanh nghiệp - Bộ Tài chính phối hợp với Công ty Truyền thông Senmedia tổ chức sáng 4/7.
Toàn cảnh hội thảo
Phát biểu tại Hội thảo, ông Đặng Quyết Tiến - Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp - Bộ Tài chính nhận định, xây dựng, phát triển và định giá đúng giá trị thương hiệu là nhu cầu thiết thực đối với mọi loại hình doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. Một số doanh nghiệp nhà nước đã quan tâm xây dựng thương hiệu, tạo uy tín trên thị trường và được các tổ chức uy tín quốc tế ghi nhận giá trị thương hiệu cao, tạo được uy tín trên trường quốc tế. Điển hình như Công ty Tư vấn chiến lược và đánh giá thương hiệu hàng đầu thế giới Brand Finance (trụ sở tại Anh) công bố giá trị thương hiệu Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel) đạt 2,686 tỷ USD; giá trị của Vinaphone là 1,04 tỷ USD; Mobiphone là 391 triệu USD.
Tuy nhiên, trên thực tế nhiều doanh nghiệp vẫn chưa xác định được giá trị thương hiệu, hoặc xác định chưa đầy đủ gây nên những trở ngại không đáng có trong quá trình phát triển. Nguyên nhân chính là do cơ sở pháp lý về vấn đề này chưa đầy đủ theo thông lệ quốc tế, dù tài sản vô hình nói chung hay thương hiệu nói riêng đã được ghi nhận trên các báo cáo tài chính.

Ô
ng Đặng Quyết Tiến - Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp - Bộ Tài chính
phát biểu tại hội thảo
Theo ông Lê Ngọc Lâm - Phó Cục trưởng Cục Sở hữu Trí tuệ, thương hiệu của các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp nhiều thách thức. Điển hình là việc bị xâm phạm quyền sở hữu mà đôi khi doanh nghiệp quyết định mở rộng thị trường mới phát hiện ra. Một số các doanh nghiệp trong nước khi bước chân vào sân chơi quốc tế mới ngỡ ngàng khi thương hiệu của mình đã bị kẻ khác đăng ký sở hữu tự khi nào. Đơn cử như trường hợp của Vinataba – một doanh nghiệp sản xuất thuốc lá rất thành công trong thị trường Việt Nam. Nhưng khi muốn xuất khẩu ra thị trường thế giới mới nhận ra mọi con đường đã bị chặn khi một Công ty có tên là Putra Salbat Industry đã đăng ký sở hữu thương hiệu này tại tất cả các nước trong khu vực Đông Nam á. Hoặc như Cafe Buôn Ma Thuột, Café Trung Nguyên, bánh phồng tôm Sa Giang, kẹo dừa Bến Tre, nước mắm Phú Quốc… cũng đều trở thành nạn nhân của việc chưa đăng ký sở hữu trí tuệ nên dẫn tới bị xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, từ đó bị “cướp” mất thương hiệu tại một số địa bàn.
Tương tự, trường hợp Võng xếp Duy Lợi cũng từng không xuất khẩu được vào thị trường Nhật Bản và Mỹ khi vấp phải bằng sáng chế đã được đăng ký tại hai quốc gia trên. Rất may là Duy Lợi đã đăng ký kiểu dáng công nghiệp cho sản phẩm tại Cục Sở hữu trí tuệ trước khi hai bằng sáng chế kia được thừa nhận, điều đó trở thành cơ sở vững chắc để Duy Lợi có thể xâm nhập hai thị trường này.
Ông Đặng Quyết Tiến cho biết thêm, để giải quyết vấn đề định giá thương hiệu đối với doanh nghiệp nhà nước trong quá trình cổ phần hóa, hiện Bộ Tài chính đã có một số định hướng, bổ sung các quy định pháp lý, đặc biệt là tiến hành sửa đổi Nghị định 59/2011/NĐ-CP, trong đó chú trọng hơn vào việc xác định giá trị doanh nghiệp, giá trị lợi thế kinh doanh. Cụ thể, Nhà nước sẽ không quy định cứng phương pháp tính giá trị doanh nghiệp như Nghị định 59 là xác định theo tài sản và dòng tiền chiết khấu có điều kiện, việc định giá thương hiệu sẽ do thị trường quy định. Nhà nước chỉ đưa ra phép tính làm cơ sở, thị trường sẽ đánh giá theo nguyên tắc về thẩm định giá, tài sản. Hiện các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp đã xây dựng cả quy trình, tiêu chí để tính giá trị thương hiệu. Chính vì vậy, Nhà nước sẽ gợi mở các nguyên tắc, ví dụ như giá doanh nghiệp có tên thương hiệu phải được tính toán. Việc tính toán phải theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, trong đó bao gồm tên thương mại, nhãn hiệu, quyền tác giả để các công ty tư vấn xác định được phần giá trị đó như thế nào, tránh tranh chấp trong quá trình bán cổ phần.
Trên cơ sở các nguyên tắc về thẩm định giá Việt Nam và các thông lệ quốc tế về thẩm định tài sản, ngoài những phương pháp mang tính quy chuẩn, các đơn vị tư vấn có thể định giá theo phương pháp mới. Nếu chủ sở hữu lựa chọn kết quả tính của đơn vị tư vấn và đưa ra bán đấu giá, khi đó thị trường sẽ “soi” lại xem giá trị thương hiệu của doanh nghiệp còn hay không.
PV