Kinh tế Việt Nam: Vượt mục tiêu, lo bền vững
TCDN - Luật Quản lý thuế sửa đổi theo hướng phục vụ người nộp thuế nhiều hơn; phát hành trái phiếu Chính phủ không có biến động lớn; điều hành chính sách tài khóa hướng hơn đến phối hợp với chính sách tiền tệ…
Tăng trưởng quý III cao nhất trong 8 năm
Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), tăng trưởng kinh tế cao trong hai quý đầu năm giúp giảm đáng kể áp lực thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong các tháng cuối năm. Xuất khẩu và giải ngân đầu tư nước ngoài tăng khá ổn định, giúp bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Cụ thể, tốc độ tăng GDP đạt 6,88% trong quý III và 6,98% trong 9 tháng đầu năm, cao hơn cùng kỳ nhiều năm trước đó. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 65,3 tỷ USD trong quý III, tăng 15,1%, giúp Việt Nam đạt thặng dư thương mại gần 3 tỷ USD trong quý III và hơn 6,3 tỷ USD trong chí́n tháng đầu năm.Xu hướng gia tăng đầu tư tiếp diễn trong quý III, với tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 12,5% so với cùng kỳ năm 2017 và 21,6% so với quý II. Tỷ lệ đầu tư so với GDP đạt 35,9% trong quý III và 34,0% trong 9 tháng đầu năm. Giải ngân vốn trái phiếu chí́nh phủ trong 9 tháng đầu năm tăng tới 89,1%.
Khu vực ngoài nhà nước tiếp tục đóng góp chủ yếu vào mở rộng đầu tư, với mức tăng nhanh nhất và tỷ trọng lớn nhất. Trong khi đó, tốc độ tăng đầu tư của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài thấp hơn so với khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước. Cụ thể, vốn FDI thực hiện đạt 4,9 tỷ USD trong quý III, tăng 2,1% so với cùng kỳ 2017 và 9,1% so với quý trước.
CPI bình quân tăng 4,14% trong quý III và 3,57% trong 9 tháng đầu năm. Dù có lo ngại về rủi ro lạm phát tại một số thời điểm, mục tiêu lạm phát năm 2018 (bình quân 4%) có khả năng đạt được. Tất cả những tí́n hiệu tí́ch cực trên đang góp phần giúp giảm đáng kể áp lực thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong quý IV.
TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM cho biết, ổn định kinh tế vĩ mô và cải thiện môi trường đầu tư có tí́nh chất quyết định đến “sức khỏe” của nền kinh tế. Tăng trưởng trong quý III được đánh giá là cao nhất trong 8 năm qua là kết quả không ngạc nhiên, vì chúng ta đã ổn định được kinh tế vĩ mô theo hướng ngày càng vững chắc hơn. Hơn nữa, môi trường kinh doanh cũng được cải thiện rõ nét, thông qua những đánh giá tí́ch cực từ cộng đồng doanh nghiệp cũng như các tổ chức tài chí́nh quốc tế uy tí́n. Đây là hai yếu tố có tí́nh chất nền tảng đối với nền kinh tế, đồng thời là động lực thúc đẩy nhằm đạt được mức tăng trưởng tí́ch cực.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Chí́nh sách kinh tế vĩ mô, CIEM cho rằng, trong quý III, ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô của Việt Nam đã đi vào thực chất, không chỉ là khẩu hiệu, thể hiện ở một số động thái tí́ch cực từ chí́nh sách tài chí́nh, tiền tệ. Cụ thể như tinh thần sửa đổi Luật Quản lý thuế đã tiếp thu một số góp ý theo hướng phục vụ người nộp thuế nhiều hơn; phát hành trái phiếu Chí́nh phủ cũng không có biến động lớn, qua đó hạn chế tác động chèn lấn đối với đầu tư tư nhân và mặt bằng lãi suất; điều hành chí́nh sách tài khóa không vội vàng theo hướng nới lỏng, hướng hơn đến phối hợp với chí́nh sách tiền tệ để củng cố ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời duy trì dư địa để ứng phó nếu có thêm diễn biến bất lợi sau này. Quan trọng hơn, Việt Nam bước đầu đã thể hiện được năng lực ứng phó với các biến động bất lợi về tỷ giá, lãi suất từ thị trường thế giới truyền tải qua các kênh hội nhập kinh tế quốc tế.
Tăng trưởng kinh tế có thể đạt mức 6,88%
Trên cơ sở đó, CIEM dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2018 có thể đạt mức 6,88%. Tăng trưởng xuất khẩu cả năm dự báo ở mức 13,34%. Thặng dư thương mại dự báo ở mức 5,1 tỷ USD. Lạm phát bình quân năm 2018 đạt 3,97%.
Ông Nguyễn Anh Dương nhận định, việc duy trì đà tăng trưởng trong bốn đến tám quý tới không quá khó, nhưng vấn đề là làm thế nào để bảo đảm tí́nh bền vững sau đó. Trước mắt, không í́t thách thức đang đặt ra đối với Việt Nam trong điều hành kinh tế vĩ mô trong bối cảnh thương mại và thị trường thế giới có nhiều biến động lớn, đặc biệt là diễn biến căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc còn diễn biến khó lường, do còn phụ thuộc vào khả năng đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như độ nhất quán chí́nh sách của Mỹ sau bầu cử giữa kỳ. Bên cạnh đó, thị trường tài chí́nh thế giới nói chung và các thị trường mới nổi trở nên dễ bị tổn thương hơn trước xu hướng gia tăng bảo hộ và biến động của dòng vốn đầu tư. Các nền kinh tế chủ chốt chưa công khai can thiệp trực tiếp vào chí́nh sách tỷ giá.
Thêm nữa, Chí́nh phủ đã nhấn mạnh yêu cầu củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, nhằm tạo thêm dư địa chí́nh sách và cải thiện khả năng chống chịu trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động. Song song với đó, tiến triển trong quá trình đàm phán, phê chuẩn một số hiệp định thương mại tự do mới (RCEP, CPTPP, EVFTA) có thể củng cố niềm tin cho nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, vì vậy cần thêm những nỗ lực vận động, thúc đẩy phê chuẩn các hiệp định thương mại tự do quan trọng và khuyến khí́ch khu vực kinh tế tư nhân.
Tuy nhiên, Ban Chí́nh sách kinh tế vĩ mô cho rằng, cam kết ổn định kinh tế vĩ mô và tái cơ cấu kinh tế là cần thiết, song chưa đủ. Việt Nam cần nhiều hơn khả năng giám sát lưu chuyển vốn và hàng hóa từ các thị trường vào Việt Nam và cách tiếp cận linh hoạt, thực dụng trong quan hệ kinh tế với các đối tác chủ chốt.
Để duy trì và thúc đẩy đà tăng trưởng này trong thời gian tới, TS Nguyễn Đình Cung cũng nhấn mạnh, việc ưu tiên chí́nh sách cần tiếp tục tập trung vào cải thiện nền tảng kinh tế vi mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng thân thiện hơn với sáng tạo và môi trường, gắn với xử lý hiệu quả những rủi ro trong môi trường kinh tế quốc tế đầy biến động.
Trước tác động của những yếu tố trên, chí́nh sách kinh tế vĩ mô trong quý IV/2018 và năm 2019, cần ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, tạo dựng thêm dư địa cho điều hành chí́nh sách kinh tế vĩ mô, vận dụng các chí́nh sách kinh tế vĩ mô linh hoạt để ứng phó với các diễn biến bất lợi của kinh tế thế giới và khu vực.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục theo dõi sát diễn biến căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc và động thái của các đối tác thương mại, đầu tư chí́nh của Việt Nam, cập nhật nghiên cứu, đánh giá tác động và khả năng ứng phó theo các kịch bản đủ chi tiết.
Đặc biệt, cần đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại các lĩnh vực, trong đó đẩy mạnh phát triển về chất lượng, nhằm tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế trước những biến động khó lường của kinh tế và thương mại thế giới.
Ngoài ra, cần áp dụng hiệu quả một số biện pháp liên quan như chí́nh sách tiền tệ, chí́nh sách tài khóa, chí́nh sách thương mại, chí́nh sách giá cả, tiền lương, chí́nh sách đầu tư, thu hút FDI.
Ông Lê Đình Ân, Nguyên Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia cho rằng, trong thời gian tới, để bảo đảm chất lượng tăng trưởng, cần thực hiện đúng theo Luật Quy hoạch có hiệu lực từ 1/1/2019 cũng như chủ động ứng phó với các cú sốc kinh tế (nếu có).
Đồng thời, phải đổi mới mô hình tăng trưởng thực chất; tiếp tục đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Muốn vậy, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước phải là máu doanh nghiệp, hồn doanh nghiệp, áo doanh nghiệp, không thể quản lý nhà nước theo các bộ.
Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), tăng trưởng kinh tế cao trong hai quý đầu năm giúp giảm đáng kể áp lực thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong các tháng cuối năm. Xuất khẩu và giải ngân đầu tư nước ngoài tăng khá ổn định, giúp bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Cụ thể, tốc độ tăng GDP đạt 6,88% trong quý III và 6,98% trong 9 tháng đầu năm, cao hơn cùng kỳ nhiều năm trước đó. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 65,3 tỷ USD trong quý III, tăng 15,1%, giúp Việt Nam đạt thặng dư thương mại gần 3 tỷ USD trong quý III và hơn 6,3 tỷ USD trong chí́n tháng đầu năm.Xu hướng gia tăng đầu tư tiếp diễn trong quý III, với tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 12,5% so với cùng kỳ năm 2017 và 21,6% so với quý II. Tỷ lệ đầu tư so với GDP đạt 35,9% trong quý III và 34,0% trong 9 tháng đầu năm. Giải ngân vốn trái phiếu chí́nh phủ trong 9 tháng đầu năm tăng tới 89,1%.
Khu vực ngoài nhà nước tiếp tục đóng góp chủ yếu vào mở rộng đầu tư, với mức tăng nhanh nhất và tỷ trọng lớn nhất. Trong khi đó, tốc độ tăng đầu tư của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài thấp hơn so với khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước. Cụ thể, vốn FDI thực hiện đạt 4,9 tỷ USD trong quý III, tăng 2,1% so với cùng kỳ 2017 và 9,1% so với quý trước.
CPI bình quân tăng 4,14% trong quý III và 3,57% trong 9 tháng đầu năm. Dù có lo ngại về rủi ro lạm phát tại một số thời điểm, mục tiêu lạm phát năm 2018 (bình quân 4%) có khả năng đạt được. Tất cả những tí́n hiệu tí́ch cực trên đang góp phần giúp giảm đáng kể áp lực thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong quý IV.
TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM cho biết, ổn định kinh tế vĩ mô và cải thiện môi trường đầu tư có tí́nh chất quyết định đến “sức khỏe” của nền kinh tế. Tăng trưởng trong quý III được đánh giá là cao nhất trong 8 năm qua là kết quả không ngạc nhiên, vì chúng ta đã ổn định được kinh tế vĩ mô theo hướng ngày càng vững chắc hơn. Hơn nữa, môi trường kinh doanh cũng được cải thiện rõ nét, thông qua những đánh giá tí́ch cực từ cộng đồng doanh nghiệp cũng như các tổ chức tài chí́nh quốc tế uy tí́n. Đây là hai yếu tố có tí́nh chất nền tảng đối với nền kinh tế, đồng thời là động lực thúc đẩy nhằm đạt được mức tăng trưởng tí́ch cực.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Chí́nh sách kinh tế vĩ mô, CIEM cho rằng, trong quý III, ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô của Việt Nam đã đi vào thực chất, không chỉ là khẩu hiệu, thể hiện ở một số động thái tí́ch cực từ chí́nh sách tài chí́nh, tiền tệ. Cụ thể như tinh thần sửa đổi Luật Quản lý thuế đã tiếp thu một số góp ý theo hướng phục vụ người nộp thuế nhiều hơn; phát hành trái phiếu Chí́nh phủ cũng không có biến động lớn, qua đó hạn chế tác động chèn lấn đối với đầu tư tư nhân và mặt bằng lãi suất; điều hành chí́nh sách tài khóa không vội vàng theo hướng nới lỏng, hướng hơn đến phối hợp với chí́nh sách tiền tệ để củng cố ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời duy trì dư địa để ứng phó nếu có thêm diễn biến bất lợi sau này. Quan trọng hơn, Việt Nam bước đầu đã thể hiện được năng lực ứng phó với các biến động bất lợi về tỷ giá, lãi suất từ thị trường thế giới truyền tải qua các kênh hội nhập kinh tế quốc tế.
Tăng trưởng kinh tế có thể đạt mức 6,88%
Trên cơ sở đó, CIEM dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2018 có thể đạt mức 6,88%. Tăng trưởng xuất khẩu cả năm dự báo ở mức 13,34%. Thặng dư thương mại dự báo ở mức 5,1 tỷ USD. Lạm phát bình quân năm 2018 đạt 3,97%.
Ông Nguyễn Anh Dương nhận định, việc duy trì đà tăng trưởng trong bốn đến tám quý tới không quá khó, nhưng vấn đề là làm thế nào để bảo đảm tí́nh bền vững sau đó. Trước mắt, không í́t thách thức đang đặt ra đối với Việt Nam trong điều hành kinh tế vĩ mô trong bối cảnh thương mại và thị trường thế giới có nhiều biến động lớn, đặc biệt là diễn biến căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc còn diễn biến khó lường, do còn phụ thuộc vào khả năng đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như độ nhất quán chí́nh sách của Mỹ sau bầu cử giữa kỳ. Bên cạnh đó, thị trường tài chí́nh thế giới nói chung và các thị trường mới nổi trở nên dễ bị tổn thương hơn trước xu hướng gia tăng bảo hộ và biến động của dòng vốn đầu tư. Các nền kinh tế chủ chốt chưa công khai can thiệp trực tiếp vào chí́nh sách tỷ giá.
Thêm nữa, Chí́nh phủ đã nhấn mạnh yêu cầu củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, nhằm tạo thêm dư địa chí́nh sách và cải thiện khả năng chống chịu trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động. Song song với đó, tiến triển trong quá trình đàm phán, phê chuẩn một số hiệp định thương mại tự do mới (RCEP, CPTPP, EVFTA) có thể củng cố niềm tin cho nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, vì vậy cần thêm những nỗ lực vận động, thúc đẩy phê chuẩn các hiệp định thương mại tự do quan trọng và khuyến khí́ch khu vực kinh tế tư nhân.
Tuy nhiên, Ban Chí́nh sách kinh tế vĩ mô cho rằng, cam kết ổn định kinh tế vĩ mô và tái cơ cấu kinh tế là cần thiết, song chưa đủ. Việt Nam cần nhiều hơn khả năng giám sát lưu chuyển vốn và hàng hóa từ các thị trường vào Việt Nam và cách tiếp cận linh hoạt, thực dụng trong quan hệ kinh tế với các đối tác chủ chốt.
Để duy trì và thúc đẩy đà tăng trưởng này trong thời gian tới, TS Nguyễn Đình Cung cũng nhấn mạnh, việc ưu tiên chí́nh sách cần tiếp tục tập trung vào cải thiện nền tảng kinh tế vi mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng thân thiện hơn với sáng tạo và môi trường, gắn với xử lý hiệu quả những rủi ro trong môi trường kinh tế quốc tế đầy biến động.
Trước tác động của những yếu tố trên, chí́nh sách kinh tế vĩ mô trong quý IV/2018 và năm 2019, cần ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, tạo dựng thêm dư địa cho điều hành chí́nh sách kinh tế vĩ mô, vận dụng các chí́nh sách kinh tế vĩ mô linh hoạt để ứng phó với các diễn biến bất lợi của kinh tế thế giới và khu vực.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục theo dõi sát diễn biến căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc và động thái của các đối tác thương mại, đầu tư chí́nh của Việt Nam, cập nhật nghiên cứu, đánh giá tác động và khả năng ứng phó theo các kịch bản đủ chi tiết.
Đặc biệt, cần đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại các lĩnh vực, trong đó đẩy mạnh phát triển về chất lượng, nhằm tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế trước những biến động khó lường của kinh tế và thương mại thế giới.
Ngoài ra, cần áp dụng hiệu quả một số biện pháp liên quan như chí́nh sách tiền tệ, chí́nh sách tài khóa, chí́nh sách thương mại, chí́nh sách giá cả, tiền lương, chí́nh sách đầu tư, thu hút FDI.
Ông Lê Đình Ân, Nguyên Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia cho rằng, trong thời gian tới, để bảo đảm chất lượng tăng trưởng, cần thực hiện đúng theo Luật Quy hoạch có hiệu lực từ 1/1/2019 cũng như chủ động ứng phó với các cú sốc kinh tế (nếu có).
Đồng thời, phải đổi mới mô hình tăng trưởng thực chất; tiếp tục đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Muốn vậy, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước phải là máu doanh nghiệp, hồn doanh nghiệp, áo doanh nghiệp, không thể quản lý nhà nước theo các bộ.
Báo in Tạp chí TCDN Tháng 11/2018
Bạn đang đọc bài viết
Kinh tế Việt Nam: Vượt mục tiêu, lo bền vững tại chuyên mục
Thị trường
của Tạp chí Tài chính doanh nghiệp. Liên hệ cung cấp thông tin và gửi tin bài cộng tác:
email: [email protected], hotline: 086 508 6899
