TCDN - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chỉ đạo thành lập đoàn công tác của Bộ Công Thương do Thứ trưởng Trần Quốc Khánh làm trưởng đoàn đến thực địa tại Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai để xử lý tình trạng ùn tắc nông sản hàng hóa kéo dài.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, theo Sở Công Thương các tỉnh biên giới phía Bắc, tổng số phương tiện đang chờ tại các cửa khẩu biên giới Việt Nam - Trung Quốc đến sáng ngày 25/12/2021 là 5.759 xe.

Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, từ ngày 25/11/2021 đến ngày 21/12/2021, phía Trung Quốc tăng cường kiểm soát dịch bệnh tại các cửa khẩu Lào Cai, Lạng Sơn nên nhiều doanh nghiệp đưa hàng về Móng Cái để thông quan, dẫn đến nhu cầu thông quan tăng đột biến. Tổng lượng xe tồn tại thành phố Móng Cái tính đến sáng ngày 25/12/2021 là 1.555 xe. Hiện nay, các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã tạm ngừng hoạt động xuất nhập khẩu, trao đổi hàng hóa.

Trong khi đó, tổng lượng xe tồn tại 3 cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma của tỉnh Lạng Sơn đến sáng ngày 25/12/2021 là 4.204 xe, giảm 125 xe so với 4.329 xe tồn tại thời điểm sáng ngày 24/12/2021. Tỉnh Lào Cai không có xe tồn, tuy nhiên cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành tạm dừng thông quan hiện chưa xác định ngày mở cửa lại.

“Có thể thấy nguyên nhân trực tiếp và chủ yếu dẫn đến hiện tượng ùn tắc hàng hóa là do Trung Quốc dừng hoàn toàn hoạt động thông quan tại gần như tất cả các cửa khẩu, trong đó có những cửa khẩu quan trọng, lượng hàng hóa xuất khẩu bình thường rất lớn như Kim Thành (Lào Cai), Tân Thanh (Lạng Sơn) và Móng Cái (Quảng Ninh). Với các cửa khẩu còn tạm thời mở cửa (như Hữu Nghị, Chi Ma), quy trình giao nhận hàng hóa được xiết rất chặt để kiểm soát nguy cơ dịch bệnh, dẫn đến ùn tắc trên diện rộng”- báo cáo của Bộ Công Thương nêu rõ.

Trước mắt Bộ Công Thương khuyến nghị các bộ, ngành phối hợp với UBND các địa phương kêu gọi, khuyến cáo thương nhân điều tiết việc đưa hàng lên biên giới phía Bắc, đặc biệt là các cửa khẩu đang có hiện tượng ùn tắc, bao gồm cả những trường hợp mà khách hàng Trung Quốc đã thanh toán tiền hàng. Nếu xe vẫn tiếp tục lên cửa khẩu, đề nghị Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu điều tiết sớm lượng xe này vào chờ tại các địa phương phía sau, bởi từ nay tới Tết Nguyên đán chỉ có thể xử lý các xe đang tồn tại cửa khẩu, nhất là khi lao động phía Trung Quốc có thể nghỉ tới 21 ngày trước Tết để kịp hoàn thành thời gian cách ly.

Trường hợp khách hàng Trung Quốc đã thanh toán tiền hàng và vẫn đề nghị đưa hàng lên biên giới, yêu cầu thương nhân trao đổi với khách hàng Trung Quốc để giao hàng qua các cửa khẩu chính, cửa khẩu quốc tế tại các tỉnh khác (như Cao Bằng) nhằm giảm ùn tắc tại Lạng Sơn, Quảng Ninh hoặc chuyển sang sử dụng phương thức vận tải khác (như đường sắt, đường biển mà hiện nay các doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản đang làm rất tốt).

UBND các tỉnh biên giới, đặc biệt là Lạng Sơn và Quảng Ninh, chỉ đạo các cơ quan chức năng tại địa phương thực hiện nghiêm ngặt các quy định về phòng chống dịch bởi với lượng lái xe, phụ xe tập trung quá đông, nguy cơ phát sinh và lây lan dịch bệnh là rất lớn. “Nếu để dịch bùng phát thì số ít cửa khẩu còn mở cũng đứng trước nguy cơ bị đóng, thiệt hại có thể còn lớn hơn nữa, không chỉ với xuất khẩu mà cả nhập khẩu đầu vào cho sản xuất trong nước”- Thứ trưởng Trần Quốc Khánh nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương và các bộ ngành liên quan làm việc với Trung Quốc tạo điều kiện hơn về thời gian và phối hợp phía Việt Nam thông quan nhiều hàng hoá (tăng 8h lên 12h). Cùng đó nâng cao vai trò của các địa phương, giảm nhanh đầu xe đang ùn tắc.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành giao các địa phương có cửa khẩu ùn ứ thông báo tới các địa phương khu vực sản xuất và trên phương tiện đại chúng về hạn chế xe lên khu vực cửa khẩu (mở rộng 63 tỉnh thành), dự kiến trong phạm vi thời gian 10 ngày.

Chủ tịch UBND các tinh, Hải quan và các cơ quan liên quan hỗ trợ đưa xe phía Trung Quốc về Việt Nam, kịp thời cung cấp nguồn cung, hàng hoá phục vụ sản xuất trong nước.

Bộ Y tế, Hải quan, UBND các tỉnh và các bộ, ngành liên quan phối hợp, bàn bạc có phương án tạo luồng/vùng xanh khu vực biên giới, đề xuất tiêu chuẩn, tiêu chí, quy trình bảo đảm phòng, chống Covid-19 để xuất hàng sang Trung Quốc, phấn đấu giải phóng toàn bộ hơn 5.000 xe ở 2 cửa khẩu chính tại Quảng Ninh và Lạng Sơn sớm nhất.

Về giải pháp lâu dài, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chỉ đạo các địa phương tổ chức hội nghị với doanh nghiệp để thông tin kịp thời, chủ động kế hoạch tiêu thụ tại chỗ, bảo quản đóng gói phù hợp để xuất khẩu vào thời điểm phù hợp.

Các bộ, ngành và địa phương cụ thể hoá biện pháp để chuyển hình thức xuất khẩu sang chính ngạch theo quy trình sản xuất, kiểm soát, truy xuất CO, đóng gói đúng quy định, có hướng dẫn quy hoạch vùng.

Chính phủ và các bộ, ngành hữu quan cần tiến hành đàm phán với bạn ở các cấp phù hợp, thống nhất diện mặt hàng, tiêu chuẩn và điều kiện đưa hàng sang Trung Quốc.

Về hoạt động tạm nhập, tái xuất, chuyển khẩu, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành thống nhất việc cho phép duy trì thực hiện. Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo các địa phương, về lâu dài, phải xây dựng kho nằm vị trí phù hợp so với khu vực cửa khẩu để quản lý, lưu trữ để đưa hàng hoá sang Trung Quốc được thuận lợi hơn.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong các phương thức làm việc với phía Trung Quốc để tháo gỡ khó khăn và tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu qua biên giới, trong đó có xuất khẩu nông sản, trái cây, Bộ Công Thương không chỉ có công thư mà có cả công hàm, giao thiệp trực tiếp.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chỉ đạo thành lập đoàn công tác của Bộ Công Thương do Thứ trưởng Trần Quốc Khánh làm trưởng đoàn đến thực địa tại Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai.