TCDN - Nêu yêu cầu cụ thể về xuất xứ, nhãn hiệu của hàng hóa trong hồ sơ mời thầu (HSMT), công trình cấp IV nhưng yêu cầu năng lực nhà thấu cấp II... là những vấn đề đáng lưu ý trong công tác đấu thầu tại quận Long Biên.

Dấu hiệu cài cắm nhãn hiệu, xuất xứ của hàng hóa trong HSMT

Nêu yêu cầu cụ thể về xuất xứ, nhãn hiệu của hàng hóa trong hồ sơ mời thầu (HSMT) đối với gói thầu mua sắm hàng hóa khi áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế là hành vi bị cấm trong đấu thầu theo quy định tại Điểm i Khoản 6 Điều 89 Luật Đấu thầu 2013.

Đối với hành vi này, theo quy định tại Khoản 3 Điều 122 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP thì hình thức xử phạt là cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 6 tháng đến 1 năm. Và theo quy định tại Khoản 3 Điều 90 Luật Đấu thầu 2013, thẩm quyền cấm tham gia hoạt động đấu thầu là người có thẩm quyền đối với dự án, dự toán mua sắm trong phạm vi quản lý.

Quy định là thế, song theo khảo sát của Tài chính Doanh nghiệp, vẫn có không ít bên mời thầu cố tình cài cắm các điều kiện trong HSMT nhằm gây khó khăn cho nhà thầu hoặc tạo điều kiện cho một hoặc một nhóm nhà thầu “ruột” của bên mời thầu.

Cụ thể, ngày 29/10/2020 ông Nguyễn Huy Vinh - Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Long Biên (BQLDA ĐTXD quận Long Biên) ký phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 2: "Mua sắm trang thiết bị, đồ dùng dạy học phục vụ cho công tác dạy và học các trường Mầm non, Tiều học, THCS năm học 2020". Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH thương mại kỹ thuật NIC (địa chỉ tại phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) với giá trúng thầu là 15.812.388.000 đồng, loại hợp đồng trọn gói, thời gian thực hiện là 90 ngày.

Theo Luật Đấu thầu, việc cài cắm nhãn hiệu, xuất xứ của hàng hóa trong hồ sơ mời thầu là hành vi bị nghiêm cấm. Tuy nhiên, tại gói thầu này đang có dấu hiệu đưa cụ thể thương hiệu, nhãn hiệu, xuất xứ trong hồ sơ mời thầu.

Cụ thể, tại HSMT yêu cầu "Tivi Smart Tivi 4K 55 inch + giá treo + phụ kiện treo + phụ kiện lắp đặt tivi (Smart Tivi Samsung 4K 55 inch UA55TU700 hoặc tương đương loại tivi Smart tivi HDR kích cỡ màn hình 55 inch, độ phân giải Ultra HD 4K...); hoặc: Đàn organ + giá kê cho trẻ (Yamaha PSR 463 hoặc tương đương).

Hay tại gói thầu số 14: Cung cấp lắp đặt thiết bị giảng dạy và học tập thuộc dự án: xây dựng trường THCS Giang Biên tại ô quy hoạch C.6/THCS1, phường Giang Biên, quận Long Biên", tại Mục II phòng truyền thống + Đoàn đội,  STT 10 yêu cầu: Thông số kỹ thuật Sanh Pan (Symbal) xuất xứ Đài Loan, chất liệu bằng đồng Victoria kích thước 14 inch, đường kính 35cm, bao gồm 2 lá đồng + 2 núm cao su. Trong HSMT cũng không có cụm từ "hoặc tương đương".

Ngoài ra, tại gói thầu số 25 "Cung cấp lắp đặt thiết bị CNTT thuộc dự án xây dựng trường tiểu học tại ô quy hoạch C.7/TH, phường Phúc Lợi quận Long Biên", HSMT yêu cầu: Mục IV Phòng ngoại ngữ 1 (Màn hình tương tác + Phần mềm thông số kỹ thuật cơ bản). Kích thước hiển thị của màn hình: 75 inch, kích thước đóng gói 1930 x 1140 x 280mm) công nghệ Mỹ, xuất xứ Trung Quốc. Trong HSMT cũng không có cụm từ "hoặc tương đương".

Trao đổi với phóng viên, đại diện BQLDA ĐTXD quận Long Biên cho biết, căn cứ điểm B khoản 3 Điều 12 của NĐ 63/2014/NĐ-CP: Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật: "...Căn cứ vào từng gói thầu cụ thể, khi lập hồ sơ mời thầu phải cụ thể hóa các tiêu chí làm cơ sở để đánh giá về lỹ thuật bao gồm đặc tính, thông số kỹ thuật của hàng hóa, tiêu chuẩn sản xuất, tiêu chuẩn chế tạo và công nghệ;..."

Căn cứ Khoản 7 Điều 12 của NĐ 63/2014/NĐ-CP: Hồ sơ mời thầu không được nêu yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa. Trường hợp không thể mô tả chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ thì được nêu nhãn hiệu, catalô của một sản phẩm cụ thể để tham khảo, minh họa cho yêu cầu về kỹ thuật của hàng hóa nhưng phải ghi kèm theo cụm từ “hoặc tương đương” sau nhãn hiệu, catalô đồng thời phải quy định rõ nội hàm tương đương với hàng hóa đó về đặc tính kỹ thuật, tính năng sử dụng, tiêu chuẩn công nghệ và các nội dung khác (nếu có) để tạo thuận lợi cho nhà thầu trong quá trình chuẩn bị hồ sơ dự thầu.

Vậy, tại sao trong HSMT, BQLDA ĐTXD quận Long Biên mô tả chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ nhưng vẫn nêu nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa, một số hạng mục cũng không ghi kèm theo cụm từ “hoặc tương đương”?

Bên cạnh đó, một điểm đáng lưu tâm là tại các gói thầu trên do BQLDA quận Long Biên mời thầu chỉ có duy nhất Công ty TNHH thương mại kỹ thuật NIC dự thầu và trúng. Điều này khiến dư luận đặt ra nghi vấn có hay không việc dàn xếp, ưu ái nhà thầu quen mặt, HSMT cài cắm tiêu chí làm hạn chế các nhà thầu khác tham gia. Như vậy, liệu có đảm bảo tính minh bạch, cạnh tranh trong công tác đấu thầu?

Công trình cấp IV nhưng yêu cầu năng lực nhà thầu cấp II?

Không chỉ có dấu hiệu "cài cắm" tiêu chí hạn chế nhà thầu, tại gói thầu số 24: Xây dựng hạng mục bổ sung khớp nối giao thông, hạ tầng kỹ thuật và rãnh thoát nước thải” do BQLDA ĐTXD quận Long Biên làm chủ đầu tư còn có dấu hiệu yêu cầu năng lực cao hơn so với yêu cầu của gói thầu "nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu".

Cụ thể, tại gói thầu số 24: Xây dựng hạng mục bổ sung khớp nối giao thông, hạ tầng kỹ thuật và rãnh thoát nước thải” do BQLDA ĐTXD quận Long Biên làm chủ đầu tư; công trình hạ tầng kỹ thuật, cấp công trình: Cấp IV

Theo HSMT, Chương II: Bảng Dữ Liệu – mục : E-CDNT 10.1(g) yêu cầu nhà thầu có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng do cục quản lý hđxd/ Bộ xây dựng/ Sở xây dựng cấp lĩnh vực thi công xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật hạng II trở lên.

Như vật, câu hỏi đặt ra là: Một công trình xây dựng cấp IV với quy mô không quá phức tạp tại sao chủ đầu tư lại yêu cầu nhà thầu phải có chứng chỉ cao đến vậy?

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu, gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. Cụ thể HSMT đưa ra các yêu cầu về chứng chỉ hoạt động xây dựng và năng lực, kinh nghiệm nhân sự chủ chốt quá cao so với yêu cầu của gói thầu.

Việc BQLDA quận Long Biên đưa ra yêu cầu này liệu có không phù hợp với các quy định của Nghị Định 63, các thông tư hướng dẫn của Bộ KH&ĐT về HSMT? Việc này có dẫn đến giảm tính cạnh tranh trong đấu thầu, không đảm bảo mục tiêu công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế?

Tài chính Doanh nghiệp sẽ tiếp tục thông tin.