Tỷ lệ khởi kiện thấp

Theo ông Nguyễn Trí Đại, mặc dù ngành BHXH đã có nhiều nỗ lực nhằm hạn chế, ngăn ngừa nhưng tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) xảy ra hầu hết các địa phương trong cả nước.

Đến hết 31/10/2016 theo báo cáo nhanh của BHXH các tỉnh, thành phố, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của BHXH các tỉnh, thành phố là 14.237 tỷ đồng. Trong đó, nợ BHXH: 9.550 tỷ đồng, chiếm 67,07% tổng số nợ (số tiền nợ BHXH thời gian từ 3 tháng trở lên là 6.869 tỷ đồng, chiếm 72% số tiền nợ BHXH), làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động; Nợ BHTN: 516 tỷ đồng; Nợ BHYT: 4.170 tỷ đồng, chiếm 29,31% tổng số tiền nợ.

Từ ngày 1/1/2016, chức năng khởi kiện các các đơn vị vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BHTN được giao cho tổ chức công đoàn. BHXH Việt Nam đã ký quy chế phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (TLĐLĐVN) vào tháng 9/2016 để khởi kiện các doanh nghiệp vi phạm. Hiện mới có có 47/63 tỉnh, thành phố báo cáo đã ký Quy chế phối hợp giữa cơ quan BHXH và công đoàn.

Theo quy chế phối hợp, 15 tỉnh được chọn thí điểm triển khai công tác khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH. Cơ quan BHXH đã chuẩn bị và xác nhận hồ sơ về doanh nghiệp nợ BHXH, LĐLĐ tỉnh chỉ cần ký vào đơn để gửi toà án yêu cầu thụ lý. Tính đến 15/11, cơ quan BHXH các cấp đã cung cấp danh sách, hồ sơ 91 đơn vị nợ tiền BHXH cho công đoàn cùng cấp để thực hiện khởi kiện.

Tuy nhiên, theo ông Mai Đức Chính- Phó Chủ tịch TLĐLĐVN, công tác khởi kiện do tổ chức công đoàn các tỉnh thực hiện chưa được như mong muốn. Đáng tiếc là đến nay phía công đoàn vẫn chưa khởi kiện được vụ nào.

"Có địa phương công đoàn cùng cấp chưa nhận hồ sơ đơn vị sử dụng lao động nợ BHXH mà cơ quan BHXH cung cấp với lý do: LĐLĐ tỉnh chưa ký kết phối hợp với cơ quan tòa án cùng cấp (Hà Giang); TLĐLĐ Việt Nam chưa có hướng dẫn cụ thể về công tác khởi kiện ra tòa án về hành vi chậm đóng tiền BHXH, BHYT, BHTN (Yên Bái); yêu cầu trong hồ sơ khởi kiện phải có đơn của người lao động ủy quyền đề nghị khởi kiện mới tiếp nhận hồ sơ khởi kiện (Quảng Bình)…", ông Chính cho biết.

Sẽ khởi kiện, bêu tên các DN nợ bảo hiểm

Ông Trần Đình Liệu- Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho rằng, công tác khởi kiện các đơn vị vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BHTN đối với công đoàn là một lĩnh vực mới. Nhưng không có nghĩa là địa phương nào chưa ký quy chế phối hợp là không thực hiện, mà quy chế phối hợp chỉ là để phân định trách nhiệm giữa công đoàn và cơ quan BHXH cấp dưới. “Không thể chưa làm đã kêu khó”- ông Liệu nhận định.

Theo ông Liệu, câu chuyện mấu chốt ở đây là tính chủ động của cơ quan BHXH địa phương và tổ chức công đoàn. Về cơ bản công tác triển khai khởi kiện chưa thấy vướng mắc lớn. Vấn đề là chưa tổ chức thực hiện và chưa thực hiện quyết liệt của các cơ quan phối hợp.

Trước thực tế gia tăng nợ BHXH, ông Mai Đức Chính đề nghị liên đoàn lao động các tỉnh vào cuộc quyết liệt thực hiện quy chế phối hợp với cơ quan BHXH trong việc khởi kiện các đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN.

Ông Chính đề nghị 16 địa phương chưa thực hiện ký quy chế phối hợp về khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH cần hoàn tất trong tháng 11. Đồng thời, yêu cầu tổ chức công đoàn ở mỗi địa phương từ nay đến cuối năm phải khởi kiện được một số vụ doanh nghiệp nợ tiền bảo hiểm từ 6 tháng trở lên, để bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

“Trước mắt, công đoàn các địa phương thực hiện gửi hồ sơ khởi kiện sang tòa án, nếu có vướng mắc gì thì báo cáo về TLĐLĐVN để TLĐLĐVN làm việc với Tòa án Nhân dân tối cao tìm ra hướng giải quyết phù hợp” – ông Chính nêu quan điểm.

Về phía cơ quan BHXH, ông Trần Đình Liệu cho biết, sẽ công khai danh tính đơn vị nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN với số tiền lớn, kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo, đài địa phương, đặc biệt là hệ thông truyền thanh cấp xã, phường). Tuy nhiên, bêu tên, khởi kiện các đơn vị nợ đọng BHXH, không để bỏ sót nhưng cũng không làm quá.

Đồng thời, phối hợp với ngân hàng (BIDV, Vietinbank …) đã ký thỏa thuận với BHXH Việt Nam về việc thu BHXH, BHYT, BHTN khi cho đơn vị vay để trả lương cho người lao động hoặc cho vay theo gói thầu mà có trả lương cho người lao động thì phải bắt buộc kèm theo tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN phần trách nhiệm phải đóng của đơn vị./.
Theo Thời báo Tài chính Việt Nam