TCDN - Bức tranh tài chính của SMC với điểm sáng là thoát lỗ trong năm vừa qua nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức được cảnh báo từ đơn vị kiểm toán.

Nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục

Sau một thời gian dài trì hoãn công bố, ngày 29/4, Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại SMC (HOSE: SMC) đã công bố Báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024, báo cáo được kiểm toán bởi Công ty TNHH Kiểm toán và Dịch vụ Tin học Moore AISC.

Theo Báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024, SMC ghi nhận khoản lãi sau thuế hơn 12 tỷ đồng trong năm 2024, đánh dấu sự phục hồi đáng kể so với mức lỗ "khủng" 925,3 tỷ đồng của năm 2023. Kết quả này giúp SMC tạm thời tránh được nguy cơ bị hủy niêm yết bắt buộc trên sàn HOSE sau ba năm lỗ liên tiếp theo cảnh báo trước đó.

Doanh nghiệp thoát lỗ trong năm 2024 chủ yếu nhờ việc ghi nhận chi phí quản lý doanh nghiệp âm 95,5 tỷ đồng, trái ngược hoàn toàn với con số dương 623,2 tỷ đồng của cùng kỳ năm trước. Mức âm này thường phát sinh từ việc hoàn nhập các khoản dự phòng đã trích lập trước đó (như dự phòng giảm giá hàng tồn kho, nợ phải thu khó đòi...) trong bối cảnh giá thép có biến động và công ty xử lý các vấn đề công nợ.

Tuy nhiên, điểm đáng chú ý nhất trong Báo cáo kiểm toán nằm ở phần nhấn mạnh của đơn vị kiểm toán về khả năng hoạt động liên tục của SMC.

Moore AISC chỉ ra rằng, tại thời điểm 31/12/2024, SMC vẫn còn lỗ lũy kế 139,6 tỷ đồng. Cùng với đó, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh trong năm 2024 ghi nhận âm tới 508,08 tỷ đồng, cho thấy dòng tiền từ hoạt động cốt lõi vẫn chưa tạo ra thặng dư. Đặc biệt, nợ ngắn hạn đã vượt tài sản ngắn hạn tới 622,6 tỷ đồng, phản ánh cấu trúc tài chính mất cân đối nghiêm trọng khi tài sản ngắn hạn không đủ bù đắp các nghĩa vụ nợ đến hạn trong vòng một năm.

Công ty kiểm toán Moore AISC nêu rõ: "Những yếu tố này làm nảy sinh sự hoài nghi đáng kể về khả năng tiếp tục hoạt động của Công ty trong tương lai".

Trong diễn biến mới nhất, kết quả kinh doanh quý I/2025 của SMC lại ghi nhận sự sụt giảm mạnh mẽ sau khi thoát lỗ năm 2024. Doanh thu thuần đạt 1.846,76 tỷ đồng, giảm 17,2% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế lao dốc tới 99,9%, chỉ còn vỏn vẹn 0,13 tỷ đồng, so với mức lãi 179,41 tỷ đồng của quý I/2024. Biên lợi nhuận gộp cũng thu hẹp từ 3% xuống còn 2,3%.

Tại thời điểm 31/3/2025, tình hình tài chính của SMC vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Công ty còn lỗ lũy kế 137,7 tỷ đồng, tương đương 18,7% vốn điều lệ. Vấn đề sử dụng nguồn vốn ngắn hạn để tài trợ cho tài sản dài hạn thậm chí còn gia tăng, lên tới 854,5 tỷ đồng.

Như vậy, dù tạm thời giải quyết được vấn đề lỗ năm 2024 để tránh áp lực hủy niêm yết ngay lập tức, SMC vẫn đang đối diện với cấu trúc tài chính kém lành mạnh, dòng tiền âm kéo dài và kết quả kinh doanh quý đầu năm 2025 suy yếu, khiến nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục vẫn hiện hữu theo đánh giá của đơn vị kiểm toán.

Công nợ xấu từ doanh nghiệp bất động sản

Một trong những vấn đề lớn nhất mà SMC đang đối mặt là khoản công nợ hơn nghìn tỷ từ các doanh nghiệp. Việc phải trích lập dự phòng cũng khiến bức tranh tài chính của doanh nghiệp này thêm khó khăn.

Tại ngày 31/12/2024, SMC ghi nhận khoản nợ xấu hơn 1.325 tỷ đồng, tăng đáng kể so với hồi đầu năm, trong đó phần lớn đến từ các doanh nghiệp bất động sản.

Cụ thể, Công ty TNHH Bất động sản Đà Lạt Valley nợ hơn 169,2 tỷ đồng, Công ty TNHH Delta Valley Bình Thuận nợ hơn 440 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Địa ốc Ngân Hiệp nợ hơn 43 tỷ đồng, Công ty TNHH Thành phố Aqua nợ 113,6 tỷ đồng, Công ty TNHH The Forest City nợ hơn 131,5 tỷ đồng, Công ty TNHH Đầu tư và Bất động sản Tường Minh nợ hơn 41,4 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Phát triển Đất Việt nợ hơn 20 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Kinh doanh Bất động sản Thái Bình nợ hơn 40 tỷ đồng, Công ty TNHH Du lịch Bình An nợ hơn 36 tỷ đồng, Công ty CP Hoàn Vũ  nợ hơn 25 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Hoàng Khang Bình Thuận nợ hơn 14 tỷ đồng, Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Long Hưng Phát nợ hơn 29,5 tỷ đồng…

Đáng chú ý, trong số công nợ ngàn tỷ của SMC phần lớn đến từ các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Địa ốc Nova (Novaland – NVL).

Vào ngày 20/12/2024, SMC và Novaland đã tiến hành ký kết bảng xác nhận công nợ và cam kết trả nợ. Tính đến thời điểm lập báo tài chính, SMC và Novaland đã ký kết một số hợp đồng mua bán tài sản và văn bản thỏa thuận nhằm đảm bảo nghĩa vụ thanh toán đối với các khoản phải thu của SMC.

Tại thời điểm 31/12/2024, Báo cáo tài chính kiểm toán thể hiện SMC đã trích lập dự phòng gần 350 tỷ đồng cho khoảng hơn 1.773 tỷ đồng cho khoản phải thu ngắn hạn.

Trước tình hình khó khăn, SMC cho biết sẽ tiếp tục tích cực thực hiện các giải pháp về kinh doanh, thu hồi nợ đọng và xem xét tái cấu trúc doanh nghiệp trong thời gian tới để đem lại hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong năm 2025.

Doanh nghiệp cũng cho biết sẽ rà soát lại toàn bộ danh mục đầu tư, đẩy mạnh việc thanh lý tài sản và các khoản đầu tư tài chính, bám sát diễn biến tình hình vĩ mô và ngành thép để có chiến lược kinh doanh phù hợp.

Công ty đặt kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2025 với chỉ tiêu sản lượng tiêu thụ là 620.000 tấn thép các loại và kỳ vọng mức lãi ròng là 30 tỷ đồng - một con số khiêm tốn nhưng mang tính "phá đá mở đường" trong bối cảnh hiện tại.

SMC đang đứng trước nhiều thách thức lớn, từ việc cổ phiếu bị đưa vào diện cảnh báo đến khoản công nợ nghìn tỷ chưa thu hồi được từ các doanh nghiệp bất động sản. Tuy nhiên, với những giải pháp đã đề ra, công ty kỳ vọng sẽ vượt qua giai đoạn khó khăn này và đạt được kết quả kinh doanh khả quan trong năm 2025.