TCDN - Hết hết quý II/2020 hoạt động trái phiếu lại tăng mạnh. Theo nhận định của các chuyên gia, cho đến trước tháng 9/2020, có thể các tổ chức sẽ tận dụng khoảng thời gian còn lại để phát hành thêm trái phiếu trong điều kiện dễ dàng hơn.

137 doanh nghiệp phát hành trái phiếu

Theo báo cáo của CTCP Chứng khoán MB hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) được đẩy mạnh trong quý 2 đưa tổng giá trị trái phiếu được huy động thành công trong 6 tháng đầu năm đạt trên 174 nghìn tỷ đồng, tăng 48% so với cùng kỳ năm 2019. Tổng kết 6 tháng đầu năm, khối lượng TPDN phát hành của 137 doanh nghiệp đạt 174.237 tỷ đồng, tăng 48% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tận dụng được việc lãi suất cho vay và lãi suất huy động được điều chỉnh giảm, lãi suất huy động của TPDN phát hành trong kỳ thấp hơn đáng kể so với quý 1. Lãi suất bình quân gia quyền của TPDN phát hành trong quý 2 là 8,8%, thấp hơn 1,3 điểm phần trăm so với số quý trước.

Các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đã phát hành 86.746 tỷ đồng trái phiếu tính từ đầu năm, chiếm 50% lượng trái phiếu phát hành trong kỳ.

Với nhóm ngân hàng, hoạt động phát hành TPDN có 11 ngân hàng tham gia phát hành khối lượng TPDN lên đến 46.407 tỷ đồng. Tổng cộng trong 6 tháng, lượng trái phiếu các ngân hàng huy động đạt 47.348 tỷ đồng, chiếm 27% tổng lượng phát hành.

Các doanh nghiệp khác phát hành gần 37.500 tỷ đồng TPDN, chủ yếu thuộc các ngành năng lượng và bán lẻ. Đặc thù của các ngành này là chi phí đầu tư ban đầu lớn, thời gian thu hồi vốn dài nên kỳ hạn bình quân của nhóm này trong quý 2 lên tới 5 năm và trong nửa đầu năm là 4,4 năm. Lãi suất huy động trái phiếu các doanh nghiệp này cũng ở mức cao hơn trung bình, đạt mức 9,9%/năm.

Từ ngày 1/9/2020, Nghị  định  81/2020/NĐ-CP   bổ  sung,  sửa  đổi  Nghị  định 163/2018/NĐ-CP quy định phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ được thực hiện. Theo đánh giá của các chuyên gia, giai đoạn từ nay cho tới 1/9/2020 sẽ là cuộc chạy đua phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp trước khi Nghị định 81 với nhiều điều kiện mới, khó khăn hơn được triển khai.

Yêu cầu cao trách nhiệm của các bên phát hành trái phiếu

Nghị định 81/2020 với nhiều quy định mới như đảm bảo dư nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành (bao gồm cả khối lượng dự kiến phát hành) không vượt quá 05 lần vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính quý gần nhất.

Mỗi đợt phát hành phải hoàn thành trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày công bố thông tin trước khi phát hành; đợt phát hành sau phải cách đợt phát hành trước tối thiểu 06 tháng, trái phiếu phát hành trong một đợt phát hành phải có cùng điều kiện, điều khoản.

Liên quan đến phát hành TPDN, Bộ Tài chính có khuyến nghị để hạn chế rủi ro cho cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư mua trái phiếu.

Đối với doanh nghiệp có nhu cầu huy động vốn trái phiếu, phải tính toán cụ thể dòng tiền để xây dựng phương án phát hành trái phiếu khả thi, gắn với nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh và đảm bảo khả năng trả các khoản nợ đến hạn, trong đó có trả nợ lãi, gốc trái phiếu. Đồng thời, phải tuân thủ quy định của pháp luật, công bố thông tin cụ thể về mục đích phát hành trái phiếu, điều kiện, điều khoản của trái phiếu và tình hình tài chính cho nhà đầu tư.

Bộ Tài chính sẽ thường xuyên thực hiện việc kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm đảm bảo sự công khai, minh bạch của thị trường và việc doanh nghiệp tuân thủ quy định của pháp luật.

Đối với nhà đầu tư, cần phân biệt rõ phương thức phát hành TPDN ra công chúng và phát hành TPDN riêng lẻ.

Đối với TPDN phát hành ra công chúng, doanh nghiệp phải tuân thủ nguyên tắc công bố thông tin cho tất cả công chúng đầu tư, làm thủ tục đăng ký chào bán và phải được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy chứng nhận đăng ký chào bán trái phiếu ra công chúng.

Đối với TPDN phát hành riêng lẻ, doanh nghiệp chỉ cần đáp ứng điều kiện phát hành, công bố thông tin trực tiếp cho đối tượng mua trái phiếu đồng thời công bố thông tin cho Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội mà không cần cơ quan quản lý nhà nước cấp phép.

“Các nhà đầu tư cá nhân cần lưu ý việc mua TPDN khác với gửi tiền tiết kiệm tại ngân hàng. Nhà đầu tư cần lưu ý là lãi suất cao đi kèm với rủi ro cao. Vì vậy, chỉ khi nắm rõ thông tin về trái phiếu và đánh giá được các rủi ro, nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân, mới nên mua TPDN riêng lẻ. Nhà đầu tư không nên mua trái phiếu chỉ vì lãi suất cao mà chưa tìm hiểu kỹ về đặc điểm của trái phiếu và những rủi ro có thể xảy ra”, Bộ Tài chính khuyến cáo.

Đồng thời, theo Bộ Tài chính, nhà đầu tư cũng phải hết sức thận trọng với cam kết mua lại của tổ chức bảo lãnh, phân phối trái phiếu (ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán,…) do có rủi ro là các tổ chức này có thể không thực hiện được cam kết mua lại do phải đáp ứng các quy định về chỉ tiêu an toàn tài chính theo quy định của pháp luật hoặc không mua lại được do có khó khăn về tài chính.

Theo đó, nhà đầu tư cần yêu cầu doanh nghiệp phát hành trái phiếu/ tổ chức bảo lãnh, phân phối TPDN cung cấp đầy đủ các thông tin bao gồm trái phiếu do doanh nghiệp nào phát hành, mục đích phát hành; có tài sản đảm bảo hay không có tài sản đảm bảo; cam kết của doanh nghiệp phát hành, tổ chức bảo lãnh, phân phối trái phiếu; kỳ hạn phát hành và phương thức trả nợ gốc, lãi; tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành.