TCDN - Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa kiến nghị chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để điều tra làm rõ vi phạm trong quản lý và sử dụng 12 cơ sở nhà đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh đã “lọt tay” tư nhân.

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý và sử dụng đất đai, trong đó có đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh tại Tập đoàn Công nghiệp cao su VN, Tổng công ty Lâm nghiệp VN và Tổng công ty Chè VN.

Đặc biệt, tại Hà Nội, TP.HCM và Hải Phòng... có nhiều khu nhà đất công sản ở những vị trí đắc địa đã bị "rơi" vào tay một số công ty tư nhân.

Có gần 20.000 ha đất bị lấn chiếm

Kết luận thanh tra cho thấy có đến hơn 180.000ha đất tại 30 tỉnh thành xảy ra sai phạm, tồn tại cần xử lý. Trong đó tổng diện tích đất bị lấn chiếm của 3 tập đoàn và tổng công ty nêu trên lên đến gần 20.000ha, nhưng đến nay mới phối hợp các địa phương thu hồi hơn 1.600ha.

Với Tập đoàn Công nghiệp cao su VN, diện tích bị lấn chiếm trước khi địa phương giao đất là gần 9.900ha. Đến ngày 31-12-2017, tổng diện tích đất bị lấn chiếm là 10.710ha.

Một số công ty thành viên của tập đoàn này có diện tích đất bị lấn chiếm lớn như Công ty CP Cao su Dầu Tiếng Lào Cai (hơn 1.400ha), Công ty TNHH MTV Cao su Thanh Hóa (hơn 1.700ha), Công ty Phú Riềng (hơn 5.000ha)...

Tại Tổng công ty Lâm nghiệp VN, tổng diện tích đất nông nghiệp bị lấn chiếm hơn 8.600ha, trong đó diện tích đất đã thu hồi 1.200ha, chủ yếu xảy ra vào giai đoạn năm 2005 về trước.

Thâu tóm đất công bằng hình thức cho thuê, hợp tác?

Theo TTCP, đến 31/12/2017, Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam và Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam có 842 cơ sở nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước thuộc đối tượng phải xử lý, sắp xếp lại (hơn 1.200ha đất và gần 1.200m2 nhà).

Trong đó, Tập đoàn Công nghiệp cao su có 759 cơ sở nhà, đất nhưng mới sắp xếp xử lý được 43 cơ sở, chiếm 5,7% cơ sở nhà, đất phải sắp xếp lại theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.

Tại cơ sở nhà, đất số 117 Hai Bà Trưng (quận 3, TP HCM) và số 56 Nguyễn Du (Hai Bà Trưng, Hà Nội), Tập đoàn cho một số đơn vị thuê một phần diện tích làm văn phòng làm việc là chưa phù hợp quy định của Luật đất đai 2013. Một số cơ sở nhà, đất khác tại quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) và quận Bình Thạnh (TP HCM) cũng được tập đoàn này đem cho thuê và để xảy ra tình trạng lấn chiếm hoặc không sử dụng gây lãng phí.

Đặc biệt, Công ty Tài chính cao su đã mua tài sản là nhà, đất không đúng quy định pháp luật như không tiến hành đấu thầu, ký hợp đồng mua tài sản khi chưa lập dự án đầu tư.

Còn tại Tổng công ty Lâm nghiệp có 83 cơ sở nhà, đất và đã sắp xếp xử lý được 7 cơ sở. Trong đó vi phạm rõ ràng nhất là tại thửa đất số 67 Ngô Thì Nhậm (Q.Hai Bà Trưng), khu đất có vị trí đắc địa tại Hà Nội.

Kết luận thanh tra cho thấy, biên bản làm việc giữa Tổng công ty Lâm nghiệp VN và Công ty Thương mại lâm sản Hà Nội, 12 gian nhà tầng 1 có diện tích hơn 343m2 thuộc quyền quản lý và sử dụng của Tổng công ty Lâm nghiệp. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính và Bộ NN&PTNT cũng có các văn bản xác nhận khu đất "vàng" này nằm trong danh mục tài sản cố định đã được tính vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa của tổng công ty.

Tuy nhiên, năm 2007, Sở TN&MT Hà Nội đã thực hiện thủ tục đổi tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích trên cho Công ty CP Thương mại lâm sản Hà Nội. TTCP xác định việc này là vi phạm nhiều quy định pháp luật.

Nhiều khu "đất vàng" lọt vào tay tư nhân

Vẫn theo kết luận thanh tra, khu đất "vàng" số 25D Cát Linh (Đống Đa, Hà Nội) với diện tích hơn 60m2 do Tổng công ty Chè VN ký hợp đồng với Sở TN&MT thuê có thu tiền thuê đất hằng năm. Đến năm 2009, cơ sở nhà đất này được doanh nghiệp trên đem góp vốn liên doanh liên kết với Công ty TNHH sản xuất thương mại Nhật Minh để xây dựng khu nhà trung tâm thương mại và dịch vụ.

Điều đáng nói là giá trị quyền sử dụng hơn 60m2 đất được Tổng công ty và bên liên doanh xác định là... 3,5 tỷ đồng. Đến thời điểm thanh tra, khu đất "vàng" này do Công ty TNHH sản xuất thương mại Nhật Minh đang quản lý sử dụng vì Tổng công ty Chè đã thoái vốn. Tương tự, sau một thời gian hợp tác, khu đất "vàng" ở số 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (quận 3, TP HCM) có diện tích 446,8m2 thuộc quản lý của Tổng công ty Chè cũng đã “vào tay” Công ty TNHH Xây dựng - thương mại - dịch vụ GB.

Cụ thể, năm 2009, HĐQT Tổng công ty có nghị quyết phê duyệt chủ trương hợp tác cho thuê làm văn phòng lâu dài với Công ty TNHH Xây dựng - thương mại - dịch vụ GB, thời hạn cho thuê theo hợp đồng đã được ký kết là 35 năm. Đến năm 2013, HĐQT Tổng công ty có nghị quyết thực hiện việc thoái vốn là tài sản tại lô đất nêu trên, không thông qua đấu giá. Hiện Công ty GB đang quản lý sử dụng lô đất 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Ngoài ra, các khu đất 1.500m2 phố Trần Khát Chân (Hai Bà Trưng, Hà Nội) và khu đất diện tích hơn 1.800m2 tại 126 Lạch Tray (Hải Phòng) cũng là đất công sản được giao cho chi nhánh của Tổng công ty Chè xây dựng hoặc cho thuê nhưng đến nay đều rơi vào tay tư nhân...

Trước những sai phạm nêu trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an điều tra những vi phạm trong quản lý, sử dụng nhà đất tại số 67 Ngô Thì Nhậm (Hai Bà Trưng, Hà Nội), số 25D Cát Linh (Đống Đa, Hà Nội), khu đất 1.500m2 tại Trần Khát Chân (Hai Bà Trưng, Hà Nội), số 59 An Bình (Q.5, TP HCM), số 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (Q.3, TP.HCM), cùng 7 khu đất khác tại Hà Nội, Hải Phòng, Hòa Bình và Sơn La.

Chuyển Bộ Công an điều tra 12 vụ việc

TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành chấn chỉnh, khắc phục và xử lý những tồn tại, vi phạm trong quản lý sử dụng đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh tại Tập đoàn Công nghiệp cao su VN, Tổng công ty Lâm nghiệp VN và Tổng công ty Chè VN.

Đáng chú ý, TTCP chuyển Bộ Công an điều tra xác minh để xử lý theo quy định pháp luật đối với vi phạm tại 12 cơ sở nhà, đất. Theo một lãnh đạo TTCP, đây là con số vụ việc bị chuyển điều tra lớn nhất trong một kết luận thanh tra từ trước đến nay.

Cụ thể, TTCP kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an điều tra những vi phạm trong quản lý, sử dụng nhà đất tại số 67 Ngô Thì Nhậm (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội), số 25D Cát Linh (Đống Đa, Hà Nội), khu đất 1.500m2 tại Trần Khát Chân (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội), số 59 An Bình (P.6, Q.5, TP.HCM), số 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (Q.3, TP.HCM), cùng 7 khu đất khác tại Hà Nội, Hải Phòng, Hòa Bình và Sơn La.