TCDN - Luật Bảo hiểm xã hội 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đánh dấu bước cải cách quan khi bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội, mở rộng quyền lợi cho người lao động và người cao tuổi. Dự kiến, khoảng 1,2 triệu người từ 75 tuổi trở lên sẽ được hưởng chính sách này ngay khi luật có hiệu lực.

Thông tin về Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025, ông Phạm Trường Giang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), cho biết Luật mới đã cải cách toàn diện, thể chế hóa 25 nội dung trong Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.

Còn 8 triệu người cao tuổi chưa được hưởng trợ cấp hàng tháng

Qua tổng kết thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội 2014, ông Giang cho biết có một số bất cập cần sửa đổi. Đơn cử, số người tham gia bảo hiểm xã hội mặc dù có tăng nhưng so với tiềm năng vẫn còn khá thấp.

“Một hệ thống bảo hiểm xã hội của bất kỳ nước nào trên thế giới được đánh giá dựa trên hai tiêu chí quan trọng nhất, một là diện bao phủ và khả năng đảm bảo cân đối tài chính trong dài hạn”, ông Giang cho hay, thêm rằng đến hết năm 2024, độ bao phủ bảo hiểm xã hội đã vượt quá 20 triệu người.

Một trong những bất cập nữa là thời gian qua, số người nghỉ hưởng lương hưu với độ tuổi hưởng bình quân có những điều chưa phù hợp với thực tiễn. Trước đây, số người nghỉ hưu bình quân khoảng 99.000 - 100.000 người mới/năm. Nhưng từ khi Nghị quyết số 28-NQ/TW đi vào cuộc sống và nội dung tuổi nghỉ hưu được thể chế hóa tại Bộ luật Lao động 2019, số người nghỉ hưu mới giảm xuống còn 77.000 người/năm.

Qua thống kê cho thấy tuổi thọ bình quân của người hưởng lương hưu khoảng 78 tuổi, cao hơn 4 - 5 tuổi so với tuổi thọ bình quân chung của cả nước. “Điều này cho thấy những người hưởng lương hưu có chất lượng cuộc sống tốt hơn, chăm sóc y tế tốt hơn và tuổi thọ cao hơn”, ông Giang nói.

Đáng chú ý, qua tổng kết Luật Bảo hiểm xã hội 2014 cho thấy độ bao phủ chính sách bảo hiểm xã hội vẫn còn khoảng trống. Theo đó, còn khoảng 8 triệu người cao tuổi chưa được thụ hưởng chính sách hằng tháng, dẫn đến cuộc sống vô cùng khó khăn.

Do đó, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 lần này đặt mục tiêu bao phủ nốt 8 triệu người này, để đạt mục tiêu Nghị quyết 28 đặt ra là tiến tới bảo hiểm xã hội toàn dân, tức là toàn bộ lực lượng lao động phải được tham gia bảo hiểm xã hội, và toàn bộ người sau độ tuổi nghỉ hưu phải được hưởng chế độ hằng tháng.

Theo ông Giang, trong quá trình xây dựng Luật Bảo hiểm xã hội 2024, Ban soạn thảo cũng nhận diện một vấn đề rất lớn nữa, đó là tốc độ già hóa dân số của Việt Nam diễn ra rất nhanh. Dự báo trong năm 2025, cứ 6 người trong độ tuổi lao động (15-59 tuổi) thì chỉ mới có 1 người ngoài độ tuổi lao động. Tuy nhiên, đến năm 2055, cứ 2 người trong độ tuổi lao động sẽ phải hỗ trợ 1 người ngoài tuổi lao động.

Thêm tầng trợ cấp

Một trong những điểm nổi bật của Luật Bảo hiểm xã hội 2024 là bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội nhằm đảm bảo cuộc sống tốt hơn cho người cao tuổi gồm: Giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 tuổi xuống 75 tuổi, một số nhóm đối tượng đặc biệt có thể hưởng từ 70 tuổi; Tăng mức trợ cấp lên 500.000 đồng/người/tháng từ 1/7/2025; Cung cấp bảo hiểm y tế miễn phí cho người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên không có lương hưu.

Dự kiến, khoảng 1,2 triệu người từ 75 tuổi trở lên sẽ được hưởng chính sách này ngay khi luật có hiệu lực. Bên cạnh đó, nhóm người từ 60 đến dưới 75 tuổi, không có lương hưu nhưng từng tham gia bảo hiểm xã hội, cũng sẽ được nhận trợ cấp tùy theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội.

Để được hưởng chế độ này, người lao động cần đáp ứng điều kiện không nhận bảo hiểm xã hội một lần, không bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội và có yêu cầu hưởng trợ cấp hằng tháng.

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 không chỉ mở rộng diện bao phủ mà còn đảm bảo an sinh xã hội bền vững, giúp hàng triệu người cao tuổi có cuộc sống ổn định hơn trong tương lai.