TCDN - Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị nâng ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh lên mức doanh thu trên 3 tỷ đồng, tương ứng với ngưỡng bắt đầu áp dụng phương pháp tính thuế trên lợi nhuận để tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh nhỏ.

Sửa đổi quy định khoản chi được trừ

VCCI vừa góp ý Dự thảo Nghị định quy định khai, tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thuế, sử dụng hoá đơn điện tử của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Đối với khoản chi được trừ khi xác định thuế TNCN, Điều 6.1 Dự thảo quy định về các khoản chi phí thực tế được trừ liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Theo đó, các khoản chi này phải trực tiếp phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Tuy nhiên, VCCI cho rằng, một số chi phí khác lại chưa được liệt kê như chi phí đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc với chủ hộ kinh doanh, các khoản đóng góp cho từ thiện, nhân đạo, khuyến học… Các khoản chi này trên thực tế là chi phí hợp lý, đồng thời cũng đang được pháp luật cho phép giảm trừ khi xác định thuế TNCN đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công. Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung các khoản chi này để đảm bảo tính hợp lý, đồng bộ giữa các quy định thuế.

Về quyết toán thuế, VCCI dẫn chứng, Luật Thuế TNCN quy định các mức thuế suất 15%, 17%, 20% tương ứng với các mốc doanh thu khác nhau. Điều 7.1 Dự thảo quy định nếu tổng doanh thu thực tế tăng dẫn đến thay đổi bậc thuế suất thì phải nộp số thuế thiếu (theo mức thuế suất mới) và tiền chậm nộp.

Theo VCCI, việc yêu cầu cá nhân kinh doanh phải nộp tiền chậm nộp với phần đóng thiếu này là chưa phù hợp. Việc áp dụng mức thuế suất thường phụ thuộc vào kết quả kinh doanh năm trước. Trong quá trình kinh doanh, nếu nhờ một số yếu tố thuận lợi mà doanh thu tăng mạnh vào những tháng cuối năm, dẫn đến thay đổi bậc thuế suất, thì đây là diễn biến bình thường của hoạt động sản xuất, kinh doanh, không phải do người nộp thuế cố tình chậm thực hiện nghĩa vụ thuế.

Vì vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi theo hướng người nộp thuế chỉ nộp bổ sung số tiền thuế còn thiếu, không phải nộp tiền chậm nộp nếu áp dụng mức thuế suất tương tự mức thuế suất của năm trước đó.

Bên cạnh đó, đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thời điểm cụ thể mà hộ, cá nhân kinh doanh phải thực hiện quyết toán các loại thuế, bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế TNCN, nhằm bảo đảm thuận lợi trong quá trình thực hiện.

Cân nhắc quy định hóa đơn điện tử

Liên quan đến hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, Điều 8.5 Dự thảo quy định hộ kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 01 tỷ đồng trở lên phải áp dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) có mã của cơ quan thuế.

VCCI đánh giá mục đích của việc áp dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế là nhằm tăng cường minh bạch, chống gian lận thuế. Tuy nhiên, mốc doanh thu 1 tỷ dường như là chưa hợp lý. Mốc doanh thu này không tương thích với các ngưỡng doanh thu đang được sử dụng trong phương pháp tính thuế (3 tỷ đồng, 50 tỷ đồng).

VCCI cho rằng, đây là mức doanh thu tương đối thấp, chỉ cao hơn khoảng 500 triệu đồng so với ngưỡng không chịu thuế, trong khi năng lực tài chính và trình độ quản trị của nhiều hộ kinh doanh ở mức này còn hạn chế. Theo kết quả khảo sát nhanh của VCCI vào tháng 6/2025, đối với các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng, việc triển khai hóa đơn điện tử có kết nối với cơ quan thuế vẫn gặp nhiều khó khăn.

Cụ thể, thiếu vốn đầu tư: 32% ở khu vực nông thôn và 23% ở khu vực đô thị; thiếu kiến thức, kỹ năng công nghệ: 77% ở khu vực nông thôn và 67% ở khu vực đô thị.

Trước thực tế trên, VCCI bày tỏ, việc áp dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế là cần thiết, tuy nhiên cần được thiết kế phù hợp để tránh tạo thêm áp lực cho các hộ kinh doanh quy mô nhỏ. Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nâng ngưỡng áp dụng lên mức doanh thu trên 3 tỷ đồng, tương ứng với ngưỡng bắt đầu áp dụng phương pháp tính thuế trên lợi nhuận. Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng này, cơ quan thuế có thể tăng cường giám sát thông qua dữ liệu thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, thay vì yêu cầu áp dụng đồng loạt.

Về quy định thông tin người mua trên HĐĐT, Nghị định 70/2025/NĐ-CP yêu cầu trên HĐĐT phải có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua, trừ những trường hợp bán hàng cho khách lẻ (siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng xăng dầu, kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng).

Theo VCCI, như vậy, các hộ kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ (tiệm tạp hoá, siêu thị mini), ăn uống hay lưu trú (nhà nghỉ) đều phải áp dụng HDĐT có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua. Quy định này gây khó khăn đáng kể cho các hộ kinh doanh nêu trên, do đặc thù hoạt động tương tự như các siêu thị, với lượng khách lẻ lớn, giá trị giao dịch nhỏ và thời gian mua bán nhanh. Việc yêu cầu ghi nhận đầy đủ thông tin người mua trên từng hóa đơn không chỉ làm phát sinh thêm chi phí nhân sự để nhập liệu, mà còn có thể gây tâm lý không thoải mái cho người tiêu dùng.

VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cho phép HĐĐT của hộ kinh doanh không nhất thiết phải có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua với trường hợp người mua là cá nhân không kinh doanh.