TCDN - Sau nhiều lần hỏi Bộ, ngành và các cơ quan chuyên môn nhưng đến nay, nhiều tháng trôi qua, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh Nghệ An vẫn loay hoay chưa thể bàn giao đất trên thực địa của dự án nhà ở xã hội cho doanh nghiệp.

Dự án đã cắm mốc ranh giới nhưng vẫn chưa bàn giao đất trên thực địa

Dự án nhà ở xã hội của Công ty CP Đầu tư và Thương mại Dầu khí Nghệ An (PVIT, Mã: PXA) có tên đầy đủ là Dự án Khu nhà ở cho người thu nhập thấp và cán bộ công nhân viên (Khu đô thị Hưng Lộc), thuộc xóm Đức Vinh, xã Hưng Lộc, TP Vinh (Nghệ An). Dự án có tổng mức đầu tư 210 tỉ đồng.

Theo quy hoạch cũ, khu đất xây dựng dự án có diện tích hơn 26.622 m2. Sau khi điều chỉnh quy hoạch, diện tích xây dựng khu nhà ở thấp tầng (nhà liền kề và biệt thự) của dự án bị giảm hơn 4.041 m2, chiều cao tối đa ba tầng.

Thay vào đó, diện tích hai khu nhà ở xã hội được tăng gần 693 m2, được bố trí đối xứng qua trục đường qui hoạch rộng 12 m, chiều cao tối đa 5 tầng.

Giữa năm 2020, sau khi hoàn thiện hồ sơ pháp lý theo quy định chủ đầu tư dự án này đã tiến hành san lấp mặt bằng và thi công hạ tầng công trình.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thi công tại tại dự án, Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại dầu khí Nghệ An (Công ty ĐTTM Dầu khí Nghệ An) đã bị tố cáo các hành vi chiếm đất trái pháp luật, vi phạm pháp luật vì chưa thực hiện đủ các thủ tục hành chính.

Nhận được đơn kiến nghị của một công dân về dự án này, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Công văn số 7640/UBND – NC ngày 2/11/2020 gửi các cơ quan chức năng, giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành liên quan, UBND Tp. Vinh xem xét đơn kiến nghị của công dân.

Do đó, ngày 12/11/2020, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành kiểm tra hiện trạng dự án cùng với sự tham gia của UBND TP. Vinh, UBND xã Hưng Lộc. Theo đó, sau khi tổng hợp ý kiến các bên, Sở TNMT yêu cầu doanh nghiệp tạm dừng thi công chờ ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh.

Trước tình hình đó, ngày 24/11/2020, UBND tỉnh Nghệ An ban hành công văn hỏa tốc số 8303/BNND-NC gửi Công ty ĐTTM Dầu khí Nghệ An, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Tư pháp, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Giao thông Vận tải với các nội dung: Yêu cầu Công ty CP ĐTTM Dầu khí Nghệ An tạm ngừng việc thi công, giao Sở TNMT chủ trì phối hợp với các Sở liên quan "Kiểm tra, lập hồ sơ xử lý các hành vi vi phạm hành chính xảy ra (nếu có)" tại dự án. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh Nghệ An, các các cơ quan chức năng đã nhanh chóng vào cuộc. Tuân thủ chỉ đạo của UBND tỉnh Nghệ An, doanh nghiệp cũng đã dừng toàn bộ hoạt động thi công tại dự án.

Song, qua tìm hiểu được biết, UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu doanh nghiệp tạm dừng thi công dự án chỉ vì doanh nghiệp chưa nhận bàn giao trên thực địa và đang thận trọng xem xét việc này có vi phạm hành chính hay không. Nghĩa là việc tạm dừng thi công hoàn toàn không phải vì Công ty Dầu khí ĐTTM Nghệ An có tranh chấp với cá nhân hay tổ chức nào.

Bên cạnh đó, trước khi khởi công, Công ty ĐTTM Dầu khí Nghệ An đã hoàn thành việc đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, hoàn thành các nghĩa vụ tài chính với nhà nước, đã được UBND tỉnh Nghệ An ban hành quyết định giao đất số 326/QĐ-UBND ngày 03/8/2020, đã được UBND TP. Vinh cấp giấy phép xây dựng số 111/UBND-QLĐT ngày 17/8/2020.

Tất cả người dân (80/80 hộ) có đất trong dự án đều ký văn bản cam kết bàn giao mặt bằng và đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ. Việc bồi thường, hỗ trợ người dân đã hoàn thành trước khi Công ty CP ĐTTM Dầu khí Nghệ An được giao đất. Những người tới dự án giăng băng rôn, biểu ngữ không phải là người dân có đất trong dự án hay người bị ảnh hưởng bởi việc thực hiện dự án.

Hơn nữa, trả lời Sở TNMT, Sở Tư pháp đã có văn bản số 1690/STP – QLXLVPHA&TDTHPL ngày 14/12/2020 cũng căn cứ Khoản 7, Điều 3 Luật Đất đai 2014 cho rằng "Quyết định giao đất là văn bản có giá trị pháp lý cao nhất để người sử dụng đất thực hiện các quyền theo quy định của Luật Đất đai, việc giao đất tại thực địa chỉ là thủ tục được thực hiện sau khi đã có quyết định giao đất, như vậy không đủ cơ sở pháp lý để xác định Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Dầu khí Nghệ An đã có hành vi chiếm đất trên thửa đất đã được giao theo quy đinh".

Do đó, ngày 29/12/2020, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An có Văn bản số 6850/STNMT-TTr gửi UBND tỉnh Nghệ An có báo cáo: Ngày 24/11/2020, Sở TNMT đã chủ trì, phối hợp với các Sở: Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Giao thông vận tải và UBND Tp. phố Vinh, UBND xã Hưng Lộc tiến hành kiểm tra theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh. Qua kiểm tra, đại diện các Sở và UBND Tp. Vinh đã thống nhất là Công ty ĐTTM Dầu khí Nghệ An không có hành vi vi phạm hành chính trong quá trình triển khai dự án. Cũng trong văn bản này, sau khi báo cáo quá trình thực hiện chỉ đạo cũng như tổng hợp ý kiến của các Sở và tài liệu do doanh nghiệp cung cấp, Sở TNMT Nghệ An đã cho rằng chưa đủ cơ sở để xác định Công ty ĐTTM Dầu khí Nghệ An có hành vi chiếm đất theo quy định của Nghị định 91/2019/NĐ-CP, cho phép doanh nghiệp tiếp tục thi công sau khi Sở TNMT bàn giao thực địa, giao cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn, xử lý theo quy định của pháp luật đối với đơn kiến nghị của công dân.

Trước vấn đề trên, đại diện Công ty Dầu khí Nghệ An cho rằng, Dự án khi chưa làm rõ có vi phạm hay không, việc xác định doanh nghiệp có vi phạm hay không thuộc trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền. Không thể vì chưa xác định có hay không có vi phạm mà doanh nghiệp phải dừng hoạt động là chưa phù hợp. Dừng hoạt động có thể coi như bị áp dụng một chế tài trong khi chưa xác định được có vi phạm hay không là hoàn toàn không phù hợp với nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Doanh nghiệp đã có Quyết định giao đất, chỉ còn thiếu thủ tục cuối cùng là "bàn giao đất trên thực địa" sau khi đã hoàn thành mọi nghĩa vụ vô hình chung gây thiệt hại lớn về kinh tế cho doanh nghiệp cũng như làm chậm tiến độ dự án.

Vì vậy, sau khi có văn bản của Sở TNMT, Dự án đã có bàn giao các mốc ranh giới (Biên bản cắm mốc hiện trường ngày 25/5/2020) trên thực địa giữa chủ đầu tư và Văn phòng Đăng ký Đất đai tỉnh Nghệ An (Đơn vị trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường) với 60 mốc được cắm, bản đồ địa chính của khu đất cũng đã được đo vẽ nhưng doanh nghiệp này đã bị buộc phải tạm ngừng thi công nhiều tháng nay để chờ cơ quan chức năng xử lý. Do đó, Công ty ĐTTM Dầu khí Nghệ An đã có đơn đề nghị UBND tỉnh Nghệ An, xem xét cho phép được nhận bàn giao đất trên thực địa để tiếp tục hoạt động đầu tư, triển khai dự án.

Sở TNMT Nghệ An loay hoay trong việc bàn giao đất trên thực địa của dự án cho doanh nghiệp

Trước động thái “chưa đủ cơ sở để xác định Công ty ĐTTM Dầu khí Nghệ An có hành vi chiếm đất” của cơ quan chức năng, ngày 28/1/2021, một công dân lại tiếp tục gửi "Đơn đề nghị" tới Thanh tra Chính phủ và các cơ quan ở Nghệ An tố cáo Công ty CP ĐTTM Dầu khí Nghệ An vi phạm hành chính, Sở Tài nguyên và Môi trường "bao che không xử lý", UBND Tp. Vinh "mắt nhắm mắt mở" để thi công hoàn thiện dự án, "UBND TP. Vinh không làm tròn trách nhiệm UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo".

Chia sẻ về vấn đề này, ông Phạm Văn Toàn - Phó Giám đốc Sở TNMT tỉnh Nghệ An cho biết, có khó khăn trong việc xác định hành vi của chủ đầu tư dự án “Khu nhà ở cho người thu nhập thấp và cán bộ công nhân viên tại xã Hưng Lộc”. Dự án đã có Quyết định giao đất, Giấy phép xây dựng, nên cơ quan chức năng đang rà soát xem đó có phải là hành vi "chiếm đất" hay không?.

Vì vậy, ngày 24/2/2021, Văn phòng UBND tỉnh Nghệ An có Công văn hỏa tốc gửi Sở TNMT giao Sở này có văn bản báo cáo và trực tiếp xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Tài nguyên Môi trường để xác định việc xây dựng công trình khi chưa được bàn giao đất trên thực địa có vi phạm hành chính hay không.

Do đó, ngày 26/2 Sở TNMT tỉnh Nghệ An đã có văn bản số 965, do ông Phó Giám đốc Phạm Văn Toàn ký, xác định chủ đầu tư Dự án khu nhà ở cho người thu nhập thấp và cán bộ công nhân viên tại xã Hưng Lộc đã tổ chức thi công khi chưa được Sở TNMT tỉnh Nghệ An giao đất tại thực địa.

Tuy nhiên, Sở TNMT tỉnh Nghệ An không xác định được cụ thể hành vi nói trên vi phạm như thế nào, nên đã có văn bản hỏi Bộ TNMT là hành vi nói trên có phải là “chiếm đất” hay không? Và Sở TNMT Nghệ An giao đất thực địa cho chủ đầu tư có vi phạm pháp luật không?

Đến ngày 5/3, Thanh tra Bộ Tài nguyên Môi trường đã có văn bản số 107/Ttr-P2 trả lời Sở Tài nguyên Môi trường Nghệ An về việc Văn bản số 965. Theo đó, trong văn bản Thanh tra Bộ TNMT nêu rõ: “Hiện nay Công ty đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích giao đất phải nộp tiền sử dụng đất và có quyết định miễn tiền sử dụng đất đối với phần diện tích giao đất được miễn tiền sử dụng đất. Theo quy định tại Điều 61 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014, được sửa đổi tại khoản 40 Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 của Chính Phủ; Khoản 5 Điều 24 của Quy định về trình tự thủ tục thực hiện dự án đầu tư ban hành kèm theo Quyết định số 72/2017/QĐ-UBND ngày 28/11/2017 của UBND tỉnh Nghệ An, thì Sở Tài nguyên Môi trường tiến hành giao đất trên thực địa để Công ty thực hiện dự án theo quy định”.

Mặc dù Bộ TNMT đã có văn bản rõ ràng như vậy, nhưng 1 lần nữa, Sở TNMT Nghệ An lại tỏ ra loay hoay trong việc xác định hành vi vi phạm cũng như tiến hành giao đất thực địa cho chủ đầu tư của dự án.

Cụ thể, ngày 26/3, Sở TNMT Nghệ An lại tiếp tục có văn bản số 1546 gửi các Sở ngành và UBND TP Vinh về việc xin ý kiến liên quan đến dự án này. Thậm chí Sở chuyên môn này lại quay lại “hỏi ngược” các đơn vị trên như Sở Tư pháp: Chưa có biên bản giao đất trên thực địa thì có xác định hành vi chiếm đất hay không?; Sở Xây dựng: Chủ đầu tư có giấy phép Xây dựng do UBND TP Vinh cấp thì có quyền xây dựng công trình hay chưa và Giấy phép xây dựng đã đảm bảo đúng quy định hay chưa?; UBND TP Vinh: có xác định hành vi chiếm đất hay không? Mặc dù trước đó các Sở, ngành, UBND đã có văn bản trả lời “không đủ cơ sở pháp lý để xác định Công ty Dầu khí đã có hành vi chiếm đất trên thửa đất đã được giao theo quy định.

Có thể nói, việc loay hoay của Sở TNMT Nghệ An trong việc xác định hành vi chiếm đất cũng như giao đất trên thực địa cho chủ đầu tư đã khiến Dự án bị đình chỉ kéo dài đến nay đã 4 tháng., ảnh hưởng đến kinh tế cũng như cổ phiếu, chứng khoán của doanh nghiệp này.

Được biết, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn công tác đã có cuộc làm việc với lãnh đạo tỉnh Nghệ An về tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 và nhiệm vụ năm 2021. Lãnh đạo tỉnh Nghệ An đã phát biểu khẳng định kiên quyết xóa bỏ tình trạng "Tỉnh mở, Sở thắt", đồng hành với doanh nghiệp, nhà đầu tư với phương châm "Tỉnh mở, Sở hỗ trợ"… để thu hút nhiều Tập đoàn, Doanh nghiệp lớn và các tổ chức quốc tế vào đầu tư.

Nhưng, việc các cơ quan chuyên môn tỉnh này liên tục viện dẫn nhiều lý do, 5 lần 7 lượt hỏi, xin ý kiến Bộ, Ngành cũng như làm chậm các thủ tục bàn giao đất trên thực địa cho doanh nghiệp làm đúng luật, đã vô hình chung làm “khó” doanh nghiệp, gây ảnh hưởng tới hình ảnh môi trường đầu tư. Việc 1 vùng đất nhiều tiềm năng nhưng với rào cản theo kiểu “Tỉnh mở, Sở thắt” sẽ khiến cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp không mặn mà cũng như môi trường đầu tư trong tương lai bị ảnh hưởng.