TCDN - Theo Phó cục trưởng Cục Thanh tra - Kiểm tra, Tổng cục Thuế Tô Kim Phượng, cơ quan này đang nghiên cứu, rà soát thực tế tại Việt Nam, kiến nghị của doanh nghiệp về việc khống chế chi phí lãi vay với doanh nghiệp có giao dịch liên kết 30%, sẽ báo cáo cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét, sửa đổi.

Đề xuất bỏ trần chi phí lãi vay

Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA) vừa gửi kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, đề nghị Bộ Tài chính khẩn trương xem xét trình Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung một số quy định của Nghị định số 132/2020/NĐ-CP ngày 5/11/2020 về "quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết".

Nghị định 132 quy định “tổng chi phí lãi vay sau khi trừ lãi tiền gửi và lãi cho vay phát sinh trong kỳ của người nộp thuế được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 30% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh trong kỳ cộng chi phí lãi vay sau khi trừ lãi tiền gửi và lãi cho vay phát sinh trong kỳ cộng chi phí khấu hao phát sinh trong kỳ của người nộp thuế”.

HoREA cho rằng, việc quy định khống chế "trần" tổng chi phí lãi vay "không vượt quá 30% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh trong kỳ" của "doanh nghiệp trong nước có giao dịch liên kết" là không hợp tình, hợp lý và đã làm cho "bức tranh" hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp không được phản ánh trung thực, đầy đủ, kịp thời.

Theo HoREA, quy định này thậm chí có thể làm thiệt hại lợi ích hợp pháp, chính đáng của các doanh nghiệp làm ăn chân chính, trung thực, tuân thủ pháp luật, chấp hành pháp luật.

Vì vậy, HoREA cho rằng không nên và không cần thiết khống chế "trần" tổng chi phí lãi vay "không vượt quá 30% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh trong kỳ" của "doanh nghiệp có giao dịch liên kết" để phản ánh trung thực, đầy đủ, kịp thời "bức tranh" hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Đồng thời, HoREA đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tăng cường kiểm soát và xử lý nghiêm minh "doanh nghiệp có giao dịch liên kết" có hành vi "chuyển giá", kê khống chi phí để trốn lậu thuế.

Bên cạnh đó, HoREA đề xuất trong giai đoạn hiện nay thì chỉ nên áp dụng khoản 3 Điều 16 Nghị định 132/2020/NĐ-CP đối với doanh nghiệp nước ngoài có giao dịch liên kết và chưa áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu.

Sẽ đề xuất sửa đổi quy định về giao dịch liên kết

Nghị quyết số 105/NQ-CP ngày 15/7/2023 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, siết chặt kỷ luật, kỷ cương (Nghị quyết số 105) yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu sửa đổi Nghị định số 132, nhằm tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp về quy định quản lý thuế với giao dịch có liên kết.

Phó cục trưởng Tô Kim Phượng cho hay, thực hiện Nghị quyết số 105, Bộ Tài chính đã giao nhiệm vụ cho Tổng cục Thuế thực hiện rà soát, đánh giá việc thực hiện Nghị định số 132 và tổng hợp những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai để đưa ra các kiến nghị, đề xuất.

Qua đó, Tổng cục Thuế đã xây dựng dự thảo báo cáo tổng kết việc thi hành Nghị định số 132 và hoàn thiện hồ sơ để báo cáo Bộ Tài chính xin ý kiến các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan. Sau khi tổng hợp ý kiến tham gia của các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan, Tổng cục Thuế sẽ trình Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ theo đúng trình tự quy định, từ đó triển khai đúng yêu cầu tiến độ như yêu cầu của Chính phủ.

Đối với chi phí lãi vay không quá 30%, theo bà Phượng, việc khống chế chi phí lãi vay đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết nhằm hạn chế tình trạng chuyển giá thông qua lãi vay của các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, điều này phù hợp với thông lệ quốc tế và khuyến nghị của OECD về việc các nước cần quy định ngưỡng giới hạn khấu trừ chi phí lãi vay trong khoảng từ 10% - 30% trên tổng lợi nhuận trước thuế chưa trừ khấu hao và lãi vay.

Theo đó, Nghị định số 132 quy định mức khống chế chi phí lãi vay theo mức cao nhất là 30% là phù hợp với thông lệ quốc tế. Thực tế triển khai Nghị định số 132, việc khống chế chi phí lãi vay trong trường hợp doanh nghiệp vay ngân hàng thời gian qua nhiều doanh nghiệp có kiến nghị bỏ quy định này.

Qua ý kiến phản ánh của doanh nghiệp, bà Phượng cho hay, Tổng cục Thuế đã nghiên cứu, rà soát, thực tế tại Việt Nam, việc vay vốn ngân hàng để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là hoạt động thường xuyên và phổ biến. Trên cơ sở kiến nghị của doanh nghiệp, Tổng cục Thuế sẽ tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét sửa đổi trên cơ sở kiến nghị của doanh nghiệp.

Bà Tô Kim Phượng khẳng định, theo quy định tại Nghị định số 132, doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết như cho thuê, mượn, vay tài sản hữu hình, tài sản vô hình,... thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này để tránh việc sắp xếp làm thay đổi thu nhập tính thuế dẫn đến ảnh hưởng nghĩa vụ thuế phải nộp của từng doanh nghiệp.

Trường hợp doanh nghiệp không có quan hệ liên kết, độc lập với nhau có phát sinh các giao dịch cho mượn kho, trang thiết bị, hay là đào tạo nhân lực... thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này. Như vậy, không phải tất cả các giao dịch đều là giao dịch thuộc phạm vị điều chỉnh của Nghị định số 132.

Tổng cục Thuế cho biết, tính đến ngày 15/8, toàn ngành đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 441 doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết; truy thu, truy hoàn và phạt 905 tỷ đồng; giảm lỗ 8.830 tỷ đồng; giảm khấu trừ 28,1 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 1.632 tỷ đồng. Trong đó thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đối với giao dịch liên kết đã truy thu 294 tỷ đồng, giảm lỗ 7.078 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 940 tỷ đồng.