TCDN - Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam, từng đứng ở mức cao nhất, nay đã giảm sâu xuống mức thấp nhất thế giới trong thời gian dài. Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu khẩn các bộ ngành tìm giải pháp ổn định giá lúa gạo.

Căn cứ vào thông báo từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang ngày 6/3, giá lúa OM 18 (tươi) giảm 200 đồng/kg dao động ở mốc 6.300 - 6.400 đồng/kg; lúa Đài Thơm 8 (tươi) giảm 200 đồng/kg dao động ở mốc 6.300 - 6.400/kg; lúa OM 5451 (tươi) dao động mốc 5.700 - 5.900 đồng/kg; giá lúa IR 50404 (tươi) dao động ở mức 5.500 - 5.600 đồng/kg; lúa OM 380 (tươi) dao động ở mốc 5.000 - 5.200 đồng/kg; lúa Nhật ở mốc 7.800 - 8.000 đồng/kg; lúa Nàng Hoa 9 ở mức 9.200 đồng/kg.

Khảo sát tại các chợ truyền thống cũng cho thấy, gạo ST25 theo mô hình lúa tôm giữ giá 26.000 đồng/kg, trong khi các loại gạo phổ biến dao động từ 18.000 - 20.000 đồng/kg, nhiều loại thông dụng giảm về 14.000 - 15.000 đồng/kg. Tại các siêu thị lớn, giá bán lẻ gạo ST25 (đóng bao 5 kg) giảm 10.000 đồng/kg, còn 27.000 - 29.000 đồng/kg; các loại gạo thông dụng giảm 4.000 - 5.000 đồng/kg, về mức 18.000 - 20.000 đồng/kg.

Theo ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại Phước Thành IV (Vĩnh Long), việc giá gạo xuất khẩu lao dốc không chỉ bắt nguồn từ biến động thị trường mà còn do sự cạnh tranh thiếu lành mạnh trong ngành. Ông Thành cho rằng một số doanh nghiệp không đủ năng lực tài chính, phải bán nhanh để quay vòng vốn, dẫn đến hiện tượng bán phá giá. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho các doanh nghiệp làm ăn bài bản mà còn ảnh hưởng đến nông dân.

Để ngăn giá gạo tiếp tục giảm, ông Đỗ Hà Nam, Phó chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), đề xuất áp dụng giá sàn xuất khẩu 500 USD/tấn theo Nghị định 107/2018, đồng thời tăng cường kiểm tra chất lượng chuỗi cung ứng. Ngoài ra, ông cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước triển khai gói tín dụng lãi suất thấp để hỗ trợ doanh nghiệp dự trữ gạo, giúp kiểm soát giá bán thay vì bán tháo như hiện nay

GS-TS Bùi Chí Bửu, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Nông nghiệp miền Nam, nhận định giá gạo Việt Nam giảm mạnh chủ yếu do doanh nghiệp tranh mua tranh bán, tương tự những vấn đề đã xảy ra trong ngành tôm, cá trước đây. Ông cũng chỉ ra rằng vai trò của các hiệp hội ngành hàng như VFA hay VIETRISA chưa thực sự phát huy hiệu quả trong việc điều tiết thị trường và bảo vệ các doanh nghiệp tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị. Điều này cần được cơ quan quản lý nhà nước xem xét và cải thiện trong thời gian tới.

Việc giá gạo xuất khẩu Việt Nam lao dốc không chỉ phản ánh sự bất ổn của thị trường mà còn cho thấy những hạn chế trong quản lý và điều hành chuỗi cung ứng ngành gạo. Để khắc phục tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp trong việc thiết lập cơ chế giá sàn, cải thiện chất lượng sản phẩm và kiểm soát quy trình xuất khẩu. Đồng thời, việc hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp dự trữ gạo và xây dựng chiến lược phát triển bền vững cho ngành hàng lúa gạo cũng là những giải pháp cần được triển khai sớm. Chỉ khi giải quyết triệt để những bất cập hiện tại, ngành gạo Việt Nam mới có thể giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế và bảo đảm lợi ích cho cả doanh nghiệp lẫn nông dân.