TCDN - "Tuổi đời của một công trình nhà ở có thể lên tới hàng chục năm, thậm chí cả trăm năm, nên việc đánh giá như thế nào là “tiết kiệm tài chính” đòi hỏi tầm nhìn xa hơn của người sở hữu nhà", KTS Lê Thanh Việt Bách chia sẻ.

Để thiết kết công trình, nhất là nhà ở, kiến trúc sư (KTS) phải dành nhiều tâm huyết để tạo ra sự khác biệt, ấn tượng và quan trọng là làm thỏa mãn sự hài lòng của chủ nhân, trong đó có bài toán tiết kiệm tài chính. Tạp chí Tài chính doanh nghiệp đã có cuộc phỏng vấn với Thạc sĩ, KTS Lê Thanh Việt Bách, người thiết kế nhiều công trình triệu đô có tính thẩm mỹ cao tại Việt Nam như khu đô thị Splendor, Hà Nội, khách sạn 5 sao Camellia Tam Đảo, Vĩnh Phúc, Nhà khách công an tỉnh Khánh Hòa, Nha Trang… 

PV: Khi sở hữu một ngôi nhà với bản vẽ riêng, hồ sơ thiết kế riêng, đâu là cái “được” của khách hàng, theo anh? Họ sẽ được lợi ích gì cụ thể, từ việc tiết kiệm tài chính, nâng cao công năng sử dụng hay điều gì khác? 

KTS Lê Thanh Việt Bách: Một bản vẽ thiết kế tốt sẽ tận dụng được tối đa không gian của căn nhà và bố trí những gì phù hợp nhất với không gian đó. Nó cũng sắp xếp hoàn hảo các hệ thống điện, nước, không gian sống và phục vụ cho mọi nhu cầu sinh hoạt của chủ nhân. Tuổi đời của một công trình nhà ở có thể lên tới hàng chục năm, thậm chí cả trăm năm, nên việc đánh giá như thế nào là “tiết kiệm tài chính” đòi hỏi tầm nhìn xa hơn của người sở hữu nhà.

Với tôi, một căn nhà được xây dựng an toàn, thẩm mỹ, công năng sử dụng tốt và bền vững theo thời gian chính là một sự đầu tư hiệu quả và đúng đắn. Về phương diện cảm xúc, tôi tin cái được lớn nhất của khách hàng khi ở trong một căn nhà “đúng như ý muốn” là tâm trạng thoải mái và dễ chịu. Khi sở hữu một không gian sống thuộc về mình, hài hòa cùng mình, họ sẽ dễ cảm thấy hạnh phúc hơn và luôn có nhu cầu trở về nhà. 

Trên cương vị một kiến trúc sư có nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, anh có thể chia sẻ về giá trị của một bản vẽ thiết kế? 

KTS Lê Thanh Việt Bách: Với dân kiến trúc như tôi, bản vẽ thiết kế là linh hồn của một công trình. Một bản vẽ thiết kế tốt sẽ là nơi thể hiện, truyền tải các ý tưởng, giải pháp, phong cách thiết kế về quy hoạch, kiến trúc, nội thất, cảnh quan… cho tới cuộc sống hiện thực bên ngoài. Xét về mặt cảm xúc, bản vẽ thiết kế chính là giấc mơ về không gian sống của gia chủ được vẽ ra trên mặt giấy. 

Về mặt kỹ thuật, bản vẽ của một kiến trúc sư đã bao gồm cả bản vẽ của các bộ môn thiết kế kết cấu, điện, nước, hạ tầng. Tất cả các yếu tố kỹ thuật đã phải được tính toán kỹ lưỡng tới từng chi tiết, để có thể đồng bộ triển khai bảo đảm vận hành dự án, công trình. Để có một bản vẽ thiết kế tốt, đòi hỏi sự sáng tạo, công sức và sự am hiểu của cả một tập thể. Nó cũng là danh dự, trách nhiệm của những kiến trúc sư khi họ là người trực tiếp chủ trì, thiết kế, kiểm soát và đóng dấu vào bản vẽ. Trên góc độ pháp luật, một bản vẽ thiết kế cũng chính là một lời cam kết về đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật cũng như chịu trách nhiệm hành nghề.  

PV: Nhưng trên thực tế, tại Việt Nam có rất nhiều đơn vị xây dựng đang sử dụng một bản vẽ cho nhiều công trình, thậm chí chỉ cần chỉnh sửa đôi chút và tạo ra những sản phẩm gần như giống hệt nhau? 

KTS Lê Thanh Việt Bách: Để trả lời câu hỏi, tôi nghĩ mình nên chia làm 3 vấn đề. Thứ nhất là vấn đề cóp nhặt bản vẽ và ăn cắp ý tưởng, đây là hiện trạng có thể thấy mỗi ngày tại các dự án, công trình. Ưu điểm của việc này là việc không phải mất chi phí cho thiết kế, sáng tạo, nhưng nhược điểm của nó thì là sự chắp vá và không phù hợp, đồng thời tạo ra một thói quen xấu trong tư duy làm việc: Có thể “lấy” mọi thứ của người khác biến thành của mình. Mỗi công trình, dự án đều có những yêu cầu, đầu bài thiết kế với quy mô và vị trí khác nhau, hơn nữa đó là nơi thể hiện mong muốn, sở thích, màu sắc và tính cách của từng chủ đầu tư… Bởi vậy, rất khó có thể mang một công trình của người khác, bản vẽ thiết kế của người khác về đặt tại nhà mình được. Không thể gọi một căn nhà giống hệt của người khác là căn nhà mơ ước của mình, nhất là khi nó không hề phù hợp với gu thẩm mỹ, cá tính và công năng sử dụng.  

Thứ 2, bản vẽ được quy định rất rõ trong hợp đồng về mặt sở hữu trí tuệ giữa Bên A là Chủ đầu tư và Bên B là Đơn vị thiết kế, cũng như tuân thủ theo quy định hành nghề của pháp luật, thể hiện rõ pháp nhân của cá nhân thiết kế và công ty thiết kế… nên việc sử dụng trái phép bản vẽ sẽ là trái với quy định. Thứ 3, bản vẽ là công sức, trí tuệ của rất nhiều người, của cả một tập thể nên việc vi phạm bản quyền bản vẽ cũng coi như là việc ăn cắp công sức lao động và chất xám. Hệ lụy lâu dài về sau còn là việc các kiến trúc sư không còn đất để phát triển khả năng sáng tạo của mình. Khi chất xám, công sức lao động không được tôn trọng đúng mức, rất khó để kiến trúc sư gắn bó và dành toàn bộ tâm huyết cho nghề. Có một thực tế đáng buồn trong lĩnh vực xây dựng, khi phần cốt lõi, quan trọng nhất của một công trình lại không hề được coi trọng đúng mức: Bản vẽ. 

ThS.KTS Lê Thanh Việt Bách tốt nghiệp đại học Kiến trúc Hà Nội, có 25 năm làm việc trong lĩnh vực xây dựng và từng là người chủ trì nhiều dự án triệu đô đầu tiên tại Việt Nam. Anh từng là nhân sự cấp cao của nhiều tập đoàn lớn như Vinaconex, Sông Hồng EC và hiện đang là chủ tịch của B&D Homes, công ty hoạt động trong lĩnh vực thiết kế, tư vấn xây dựng, quy hoạch và thi công trọn gói nhà ở, công trình dân dụng. Anh được biết tới với những quy tắc “không thay đổi”, vẫn giữ một thói quen: Không bao giờ miễn phí bản vẽ của mình.