TCDN - Quá trình chuyển đổi xanh vừa mở ra nhiều cơ hội phát triển mới, vừa đặt ra không ít thách thức đối với doanh nghiệp và nền kinh tế, trở thành xu thế tất yếu trong thời đại hiện nay.

Ngày 19/2, tại tọa đàm “Chuyển đổi xanh: Từ áp lực đến cơ hội kinh doanh” do Báo Người Lao Động tổ chức, các chuyên gia nhận định kinh tế xanh của Việt Nam hiện chỉ chiếm khoảng 2% GDP, trong khi phần lớn nền kinh tế vẫn phụ thuộc vào mô hình phát triển truyền thống (kinh tế nâu). Việc chuyển đổi từ mô hình nâu sang xanh đặt ra những thách thức không nhỏ.

Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ Tp.HCM, cho biết ngành gỗ đã tiên phong áp dụng chiến lược phát triển bền vững từ năm 2018, đặc biệt chú trọng lĩnh vực nông lâm nghiệp. Tuy nhiên, ngành vẫn gặp khó khăn trong việc quản lý chuỗi cung ứng nguyên liệu gỗ, dù phần lớn nguyên liệu được trồng theo quy mô lớn. Ông Phương nhấn mạnh rằng: “Dù ngành gỗ và thủ công mỹ nghệ có tiềm năng lớn, việc chứng minh tính bền vững và thân thiện môi trường của sản phẩm trong chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn là một rào cản lớn.”

Chuyển đổi xanh được xem là xu hướng tất yếu trên thế giới, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Tp.HCM (HUBA), phần lớn doanh nghiệp mạnh dạn thực hiện chuyển đổi xanh là các tập đoàn lớn như Heineken, Vinamilk, trong khi doanh nghiệp nhỏ và vừa còn gặp nhiều trở ngại, từ tài chính, công nghệ đến nguồn nhân lực. Ông Đinh Hồng Kỳ, Phó Chủ tịch HUBA, cho biết khoảng 65% doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn thực hiện dự án xanh, dù đã có cơ chế hỗ trợ tài chính, việc phân bổ nguồn vốn vẫn là bài toán khó.

Ông Nguyễn Thái Việt Huy, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Saty Holding, chia sẻ rằng công ty đã chuyển hướng từ phát triển công nghệ sang ứng dụng công nghệ xanh trong sản xuất nông nghiệp, tập trung vào chuỗi sản phẩm chủ lực như lúa gạo và cà phê. Công ty mong muốn hợp tác với các tổ chức tín dụng để giúp nông dân dễ dàng tiếp cận nguồn vốn xanh, thúc đẩy mô hình canh tác bền vững. Tuy nhiên, ông Huy cũng cho rằng thị trường chưa phân biệt rõ ràng giữa nông sản xanh và nông sản truyền thống, khiến đầu ra cho sản phẩm xanh gặp nhiều khó khăn.

Ông Đặng Dương Minh Hoàng, Giám đốc Nông trại Thiên Nông tại Bình Phước, chia sẻ rằng trang trại của ông đã áp dụng nhiều công nghệ xanh như điện mặt trời, IoT để giảm phát thải khí carbon và hệ thống mã hóa điện tử để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Ông còn kỳ vọng thử nghiệm giao dịch tín chỉ carbon, giúp các nông trại tiếp cận thêm cơ hội kinh tế từ quá trình chuyển đổi xanh.

Để thúc đẩy chuyển đổi xanh, các doanh nghiệp đề xuất cần có thêm chính sách hỗ trợ về vốn ưu đãi và cơ chế phù hợp. Ông Nguyễn Tấn Lộc, Giám đốc Công ty TNHH Tái chế cà phê Lộc Nhân, cho rằng ngân hàng cần cải thiện các chính sách tín dụng xanh, đơn giản hóa quy trình và điều kiện cấp vốn, đặc biệt đối với các dự án khởi nghiệp. Bà Nguyễn Thị Bích Vân, Giám đốc Truyền thông Central Retail Việt Nam, kiến nghị Chính phủ hỗ trợ về thuế và nghiên cứu sản phẩm thân thiện môi trường, giúp thúc đẩy sự hiện diện của các sản phẩm xanh trong hệ thống bán lẻ.

Về phía ngân hàng, ông Lim Dyi Chang, Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp UOB Việt Nam, chia sẻ rằng UOB đang triển khai các sáng kiến tín dụng xanh, tập trung vào những ngành phát thải cao như năng lượng, bất động sản và ô tô. Ngân hàng còn cung cấp các khoản vay ưu đãi cho các dự án đạt tiêu chuẩn bền vững quốc tế, với tỉ lệ tài trợ cao lên đến 70%, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong hành trình chuyển đổi xanh.

Quá trình chuyển đổi xanh, dù đối mặt với nhiều khó khăn, vẫn là hướng đi tất yếu để xây dựng một nền kinh tế bền vững. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, ngân hàng và Chính phủ trong việc tạo dựng các cơ chế hỗ trợ, cải thiện tiếp cận nguồn vốn và thúc đẩy nghiên cứu, phát triển công nghệ xanh. Những nỗ lực này không chỉ giúp doanh nghiệp gia tăng năng lực cạnh tranh mà còn đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường, đảm bảo phát triển bền vững cho Việt Nam trong tương lai.