TCDN - Hàng loạt nhà lãnh đạo ngành dược ở Mỹ chỉ trích Tổng thống Donald Trump hành xử bất cẩn khi ông kí các mệnh lệnh hành pháp nhằm giảm giá thuốc kê đơn.

Ngày 28/7, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp trong ngành dược Mỹ sẽ họp tại Nhà Trắng để thảo luận với chính phủ về thị trường thuốc, CNBC dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa tin.

Không phải ngẫu nhiên mà sự kiện ấy diễn ra, bởi hôm 24/7, Tổng thống Donald Trump kí 4 lệnh hành pháp nhằm làm giảm giá thuốc kê đơn ở Mỹ. Động thái của ông có thể tạo nên những thay đổi trên diện rộng đối với thị trường thuốc kê đơn. 

Lời tuyên chiến với giá thuốc của Tổng thống Mỹ

Tổng thống Trump nói chi phí cho thuốc kê đơn đối với một số loại dược phẩm đắt nhất ở Mỹ cao hơn tới 80% so với Đức, Canada và một số quốc gia khác.

"4 mệnh lệnh mà tôi đang kí hôm nay sẽ tái cấu trúc hoàn toàn thị trường thuốc kê đơn về phương viện giá và mọi thứ khác để khiến giá dược phẩm trở nên phải chăng và dễ tiếp cận với mọi người dân Mỹ", Tổng thống Donald Trump phát biểu trong lễ kí tại Nhà Trắng hôm 24/7. 

Với mục tiêu hạ giá insulin, mệnh lệnh thứ nhất yêu cầu các trung tâm y tế cộng đồng chuyển trực tiếp phần chiết khấu trên thuốc và bút tiêm EpiPens mà họ nhận sang bệnh nhân. Tổng thống Mỹ tuyên bố những nhà cung cấp thuốc không nên hưởng chiết khấu rồi tính giá cao cho bệnh nhân.

Mệnh lệnh thứ hai cho phép các bang, hãng dược và nhà bán buôn dược phẩm nhập khẩu thuốc từ Canada, nơi chúng thường có giá thấp hơn Mỹ. Trong đa số trường hợp, nhập khẩu thuốc từ quốc gia khác để phục vụ mục đích cá nhân là hành động trái pháp luật, theo Cục Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ.

Ngành dược và các cơ quan quản lí cảnh báo nhập khẩu thuốc sẽ đe dọa sự an toàn của người tiêu dùng. Những người ủng hộ, bao gồm Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, nhận định nhập khẩu thuốc từ nước khác sẽ tăng mức độ cạnh tranh và giảm giá.

Ngăn chặn trung gian, hay "nhà quản lí lợi ích của hãng dược", hưởng chiết khấu lớn, là mục tiêu của mệnh lệnh thứ ba, theo ông Trump. PhRMA phản bác rằng mức tăng giá thuốc tăng theo từng năm khá thấp.

Alex Azar, Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ con người Mỹ, nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo qua điện thoại sau lễ kí lệnh của ông Trump, rằng hiện tại các doanh nghiệp dược phẩm trả khoảng 150 tỉ USD để cho trung gian để đổi lấy việc thuốc của họ sẽ được ưu ái hơn trong chi trả bảo hiểm.

"Luật mới sẽ chuyển những khoản hoa hồng sang người dân khi họ bước vào hiệu thuốc, và nó cũng sẽ giảm giá thuốc kê đơn cho người già khoảng 26-30%, tương đương 30 tỉ USD, mỗi năm", ông nói.

Với mệnh lệnh thứ tư, chương trình Medicare có thể mua dược phẩm với giá tương đương ở các nước khác. Tuy nhiên, ông Trump nói có thể Mỹ không cần thực thi mệnh lệnh này. Cụ thể, Medicare có thể áp dụng chỉ số giá quốc tế để mua thuốc với giá tương đương giá thuốc cùng loại tại nước ngoài.

"Mọi người dân sẽ hưởng mức giá công bằng hơn và thấp hơn. Trong hệ thống nực cười này, chúng ta không thể đàm phán giá thuốc", ông Trump bình luận.

Dù đã kí mệnh lệnh thứ tư, Trump nói ông sẽ chỉ ban hành nó vào ngày 24/8 để ngành dược có thời gian tìm ra giải pháp giảm giá thuốc.

Sự phản đối của ngành dược Mỹ

Mức chi tiêu thuốc kê đơn ở Mỹ vượt xa so với mức chi tiêu ở các nước có thu nhập cao khác, với mức 335 tỉ USD vào năm 2018, theo số liệu của chính phủ Mỹ. Nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa từng phản đối nỗ lực giảm giá thuốc kê đơn vì cho rằng đó là hành vi kiểm soát giá.

Đương kim Tổng thống Donald Trump coi giảm giá thuốc kê đơn là một trong những trọng tâm trong giai đoạn đầu nhiệm kì. Song giá thuốc rớt khỏi nhóm vấn đề ưu tiên hàng đầu trong năm ngoái do chính phủ chuyển sự quan tâm sang những vấn đề khác - như nạn hút thuốc lá điện tử ở thiếu niên và COVID-19.

Ngành dược đã thể hiện sự phản đối các mệnh lệnh của Trump ngay lập tức.

Nữ tiến sĩ Michelle McMurry-Heath, chủ tịch kiêm tổng giám đốc Tổ chức Đổi mới Công nghệ sinh học, nói rằng chính sách kiểm soát giá thuốc bằng mệnh lệnh hành chính sẽ "chặn đường sống" của những doanh nghiệp nhỏ nhưng sáng tạo trong nỗ lực phát triển các vắc xin và liệu pháp có khả năng chấm dứt đại dịch COVID-19 vừa đưa nước Mỹ trở lại trạng thái bình thường. 

Stephen J. Ubl, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Hiệp hội Nghiên cứu và Sản xuất Dược phẩm Mỹ (PhRMA) nhận định tổng thống đang xã hội hóa dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở Mỹ. Ông mô tả những nỗ lực giảm giá thuốc kê đơn là "chính sách cực đoan và nguy hiểm dựa trên mức giá ở những nước theo đường lối xã hội. 

"Đề xuất của chính phủ hôm nay là một hành động bất cẩn, kìm hãm khả năng ứng phó đại dịch COVID-19 của chúng ta và những đại dịch mà nước Mỹ sẽ đối mặt trong tương lai. Nó sẽ làm tê liệt sự lãnh đạo của nước Mỹ, nơi luôn đề cao thái độ chấp nhận mạo hiểm và đối mới, đồng thời dập tắt hi vọng của những bệnh nhân cần liệu pháp điều trị hiệu quả hơn", Ubl tuyên bố.

Lindsay Greenleaf, nhà phân tích chính sách kì cựu ở Mỹ, nhận định nỗ lực hạ giá thuốc kê đơn của tổng thống có thể gây nên những hậu quả khó lường. Chẳng hạn, các hãng dược có thể sẽ ưu tiên những khách hàng lớn như bệnh viện thay vì bác sĩ hay tiệm thuốc nhỏ.

Mặc dù Trump đã ban hành mệnh lệnh, có lẽ chính phủ Mỹ sẽ phải chờ thêm vài tháng để thực thi chúng.