TCDN - Đà tăng của USD có thể giúp Mỹ kiềm chế lạm phát, song nó cũng khiến chi phí nhập khẩu của các nền kinh tế khác tăng.

Bloomberg nhận định đà tăng của USD đang đẩy nền kinh tế toàn cầu vào suy thoái bởi chi phí vay cao hơn và thị trường tài chính biến động nhiều hơn.

Sức mạnh của đồng Mỹ kim tăng sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) bắt đầu nâng lãi suất để kiểm soát lạm phát. Các nhà đầu tư cũng đẩy mạnh mua USD trong bối cảnh nền kinh tế bất ổn. Đà tăng của USD sẽ giúp FED hạ nhiệt giá cả và hỗ trợ nhu cầu mua hàng hóa nước ngoài của người Mỹ, song cũng có nguy cơ đẩy giá nhập khẩu của các nền kinh tế khác lên, thậm chí thúc đẩy lạm phát và làm xói mòn vốn.

Ảnh hưởng đối với các nền kinh tế khác

Mối nguy càng đáng ngại hơn đối với các nền kinh tế mới nổi. Tháng 5, cả Ấn Độ và Malaysia đều bất ngờ nâng lãi suất trong nỗ lực chống đỡ tỷ giá hối đoái.

Các nền kinh tế tiên tiến cũng lâm vào hoàn cảnh tương tự. Tuần trước, đồng EUR lao dốc xuống mức thấp kỷ lục trong vòng 5 năm, đồng CHF của Thụy Sĩ giảm xuống ngưỡng ngang bằng với đồng USD lần đầu tiên kể từ năm 2019. Đồng yen chạm mốc thấp nhất trong 2 thập kỷ.

"Tốc độ nâng lãi suất nhanh chóng của FED đang khiến nhiều nền kinh tế khác trên thế giới đau đầu, bởi dòng tiền rời khỏi các danh mục đầu tư và những loại tiền tệ khác suy yếu", ông Tuuli McCully - Trưởng bộ phận kinh tế châu Á - Thái Bình Dương tại Scotiabank - nhận xét.

Dự báo mới của Viện Tài chính Quốc tế (IFF) cho thấy, tăng trưởng toàn cầu nhìn chung sẽ đi ngang trong năm nay khi châu Âu rơi vào suy thoái, Trung Quốc tăng trưởng chậm hơn và các điều kiện tài chính của Mỹ thắt chặt đáng kể.

Các nhà kinh tế tại Morgan Stanley dự đoán tăng trưởng năm nay sẽ thấp hơn một nửa so với tốc độ năm 2021.

Khi lãi suất tiếp tục tăng trong bối cảnh biến động toàn cầu - từ cuộc chiến ở Ukraine đến làn sóng Covid-19 mới ở Trung Quốc, các nhà đầu tư đổ xô vào những tài sản an toàn.

Những quốc gia thâm hụt tài khoản vãng lai sẽ đối mặt với biến động mạnh mẽ hơn. "Mỹ luôn là một nơi trú ẩn an toàn. Với việc FED nâng lãi suất và lãi suất thị trường tăng cao, nhiều vốn có thể chảy vào Mỹ hơn. Sự dịch chuyển ấy làm tổn hại các thị trường mới nổi", ông Clay Lowery - Phó chủ tịch điều hành IFF - nhận định.

IIF nhấn mạnh rằng chỉ riêng trong tháng trước,4 tỷ USD đã chảy khỏi thị trường chứng khoán của các nền kinh tế mới nổi. Đồng tiền của những quốc gia này cũng giảm giá. Trái phiếu châu Á mới nổi lao dốc 7% trong năm nay.

"Chính sách tiền tệ thắt chặt của Mỹ sẽ gây tác động lan tỏa tới phần còn lại của thế giới. Hầu hết nền kinh tế bên ngoài Mỹ đều bắt đầu rơi vào vị thế yếu hơn chính nước Mỹ", ông Rob Subbaraman - Trưởng bộ phận nghiên cứu thị trường toàn cầu của Nomura Holdings Inc. - nhận định.

Phạm vi lan tỏa 

Giới doanh nghiệp sản xuất đang đối mặt với chi phí tăng cao. Toyota Motor Corp. dự báo lợi nhuận hoạt động giảm 20% trong năm tài chính hiện tại dù doanh số bán xe tăng mạnh, do chi phí hậu cần và nguyên vật liệu tăng kỷ lục.

Ban lãnh đạo Toyota thừa nhận đồng yen suy yếu sẽ không thể tạo ra mức tăng doanh thu lớn.

Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc suy yếu bởi dòng vốn kỷ lục rút khỏi thị trường tài chính của nước này.

"Đà giảm đột ngột của đồng NDT chủ yếu do triển vọng kinh tế của Trung Quốc giảm, hơn là tác động từ thay đổi chính sách của FED. Nhưng nó đã phá vỡ khiên chắn của các đồng tiền của châu Á khỏi đà tăng giá của đồng USD, dẫn đến sự suy yếu nhanh chóng của những đồng tiền này trong tháng qua", chiến lược gia Alvin Tan tại Royal Bank of Canada ở Singapore bình luận.

Ở những nền kinh tế tiên tiến, đồng tiền suy yếu khiến các ngân hàng trung ương rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan.

Tháng này, thành viên Hội đồng Thống đốc Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) Francois Villeroy de Galhau nhấn mạnh rằng “đồng EUR quá yếu sẽ đi ngược lại mục tiêu ổn định giá".

"Tỷ giá hối đoái yếu hơn sẽ làm tăng áp lực đối với giá nhập khẩu, khiến lạm phát tăng đáng kể so với mục tiêu 2% của các ngân hàng trung ương. Siết chặt tiền tệ có thể làm giảm tình trạng đó, nhưng cái giá phải trả là những vết thương kinh tế", ông Dario Perkins - nhà kinh tế trưởng tại TS Lombard - bình luận.