TCDN - Tại phiên chất vấn sáng 20/3 về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án, các đại biểu bày tỏ băn khoăn trong việc thu hồi tài sản các vụ án kinh tế, tham nhũng.

Đại biểu Bùi Mạnh Khoa (đại biểu Thanh Hóa) cho biết, việc thu hồi tài sản các vụ án về kinh tế, tham nhũng được Đảng, nhà nước đặc biệt quan tâm, ghi nhận. Qua theo dõi, hiện nay một số vụ việc người phải thi hành án có nhiều tài sản và đã được kê biên để đảm bảo thi hành án, nhưng việc thu hồi sản vẫn chậm. Nguyên nhân được cho là vướng mắc trong xử lý tài sản chung, tài sản riêng, đây được coi là một điểm nghẽn. Đại biểu đề nghị Chánh án cho biết quan điểm, hướng xử lý của ngành về vấn đề này? Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị Bộ Tư pháp cho biết quan điểm, hướng xử lý về vấn đề trên?

Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, trong những vụ án tham nhũng thu hồi tài sản tham nhũng cho nhà nước tiến độ. Tuy nhiên, trong thời gian qua việc thu hồi tài sản vẫn còn ít, chưa đạt kỳ vọng theo mong muốn của Quốc hội và của người dân. Ông Hòa đặt câu hỏi, thời gian tới, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao phối hợp với các cơ quan liên quan như thế nào để mà thu hồi tài sản tham nhũng được nhiều và đạt được theo kỳ vọng của người dân?

Đại biểu Trịnh Minh Bình (đoàn Vĩnh Long) cho rằng, hiện nay việc xác định thiệt hại trong các vụ án kinh tế, tham nhũng, nhất là trong các vụ án có liên quan đến đất đai, đầu tư, xây dựng cơ bản còn gặp nhiều khó khăn do các công trình thi công trong nhiều năm chưa được quyết toán dẫn đến không thực hiện giám định được. Do đó, đại biểu đề nghị Chánh án có giải pháp khắc phục hạn chế trên trong thời gian tới?

Chia sẻ về vấn đề về thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nhấn mạnh đây là nhiệm vụ trọng tâm, thời gian qua đã đạt kết quả tích cực, nhưng còn một số tồn tại, hạn chế. Theo Bộ trưởng, thời gian tới, cần tăng cường bám sát, thực hiện tốt chỉ thị của Ban Bí thư, Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tập trung vào các vụ án lớn đang được xã hội quan tâm, thường xuyên báo cáo Chính phủ để thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ này.

Đồng thời, Bộ Tư pháp đề nghị các cơ quan dân cử, Đoàn Đại biểu Quốc hội tăng cường quá trình giám sát để tập trung vào việc này; hạn chế tẩu tán, dấu các tài sản tại các vụ tham nhũng, vụ án kinh tế.

Về giám định trong các vụ án liên quan đến đất đai, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết theo quy định, các vụ án kinh tế phải chứng minh được hậu quả, thiệt hại. Muốn chứng minh được hậu quả và thiệt hại, cơ quan điều tra phải trưng cầu giám định chuyên môn giá trị đất đai, nhưng hiện nay có bất cập về hoạt động giám định như trách nhiệm, năng lực yếu. Vì vậy, giải pháp là nâng cao năng lực và trách nhiệm của đội ngũ giám định viên khi có yêu cầu giám định. Nếu bỏ khâu giám định, cơ quan tiến hành tố tụng không có căn cứ của cơ quan chuyên môn để ban hành các quyết định tiếp theo.

Đối với các vụ án kinh tế, theo số liệu báo cáo, thời gian giải quyết các vụ án đã chấp hành tốt, được Quốc hội khẳng định trong những lần xem xét kết quả công tác hàng năm. Tuy nhiên, vẫn có những vụ án kinh tế, tranh chấp thương mại bị chậm trễ. Án kinh tế tranh chấp thương mại là án rất khó. Không phải chỉ có Việt Nam, thế giới cũng đối diện với khó khăn này.

Chánh án cho hay, về tăng cường thu tài sản tham nhũng, trên thế giới cũng như Việt Nam việc thu không hoàn toàn triệt để. Theo tổng kết 10 năm chúng ta thu được 40% số tài sản tham nhũng. Đây là con số rất đáng ghi nhận, biểu dương của các cơ quan tiến hành tố tụng. Để nâng cao hơn nữa, chỉ thu hồi những tài sản tham nhũng nếu quá trình tố tụng các cơ quan chứng minh được tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng. Muốn thu hồi được thì công tác chứng minh phải rất chất lượng. Do đó nâng cao chất lượng điều tra và kịp thời phong tỏa tài sản. Trên thế giới có cơ chế thu hồi tài sản của nghi can tham nhũng mà không giải trình được nguồn gốc. Nếu làm được điều này có thể tăng cao hơn nữa tỉ lệ thu hồi.