TCDN - Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) vừa có công văn gửi Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội và các bộ ngành liên quan kiến nghị xem xét về thuế giá trị gia tăng (VAT).

Thu thuế VAT chỉ 55 tỷ, hoàn đến 2.135 tỷ đồng

Theo Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA), ngành hồ tiêu Việt Nam hiện nay có sản lượng sản xuất ước đạt khoảng 200.000 tấn mỗi năm, trong đó 190.000 tấn (chiếm 95%) được xuất khẩu và chỉ 10.000 tấn (chiếm 5%) được tiêu thụ nội địa.

Tuy nhiên, chỉ có khoảng 5.000 tấn trong số này (chiếm 2,5%) là được chế biến sâu và tiêu thụ trong nước, vì vậy, nhà nước chỉ thu được thuế GTGT từ phần sản phẩm này. Phần lớn sản lượng còn lại sẽ xuất khẩu không phải chịu thuế GTGT nên doanh nghiệp xuất khẩu sẽ được hoàn thuế GTGT.

Theo tính toán, tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành hồ tiêu đạt 1,3 tỷ USD, trong đó thuế GTGT 5% cho toàn bộ ngành sẽ lên tới 65 triệu USD. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 1,625 triệu USD (tương đương khoảng 42 tỷ đồng) thu được từ sản phẩm tiêu thụ nội địa. Phần còn lại 63,375 triệu USD sẽ được hoàn lại cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Tương tự, nhóm cây gia vị khác với tổng sản lượng xuất khẩu khoảng 200.000 tấn cũng chỉ dành khoảng 5.000 tấn chế biến tiêu dùng trong nước.

Tính chung toàn ngành gia vị Việt Nam, với tổng lượng xuất khẩu hơn 400.000 tấn (theo con số năm 2024) thì chỉ khoảng 10.000 tấn tiêu và gia vị các loại được tiêu thụ nội địa và giúp đem lại nguồn thu thuế GTGT cho nhà nước ước đạt 55 tỷ đồng, số thuế dự kiến được hoàn khoảng 2.135 tỷ đồng.

VPSA chỉ ra rằng, mặc dù thuế GTGT đối với 10.000 tấn gia vị tiêu thụ nội địa được thu đầy đủ, nhưng phần 390.000 tấn xuất khẩu tương đương 2.135 tỷ đồng thuế GTGT từ xuất khẩu sẽ được nhà nước hoàn lại.

Tuy nhiên, cơ chế hoàn thuế thời gian qua đã bộc lộ nhiều kẽ hở tạo điều kiện gian lận trong việc hoàn thuế, ảnh hưởng đến doanh nghiệp xuất khẩu làm ăn chân chính. Những vụ việc này đã gây thiệt hại cho các doanh nghiệp và làm giảm tính minh bạch trong việc thu thuế.

Vì vậy, cộng đồng doanh nghiệp nhà xuất khẩu rất lo lắng về nguy cơ này lại tiếp tục có thể lặp lại khi thực hiện cơ chế hoàn thuế như quy định của Luật thuế GTGT mới.

Kiến nghị điều chỉnh cơ chế thuế GTGT

Để thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành hồ tiêu và gia vị, VPSA đề xuất một số giải pháp cụ thể:

– Áp dụng thuế GTGT 0% đối với hàng nguyên liệu đầu vào dùng để xuất khẩu.

– Bỏ cơ chế hoàn thuế xuất khẩu đối với hồ tiêu và gia vị, do việc hoàn thuế không tương xứng với nguồn lực xã hội và gây ảnh hưởng lớn đến dòng vốn lưu động của doanh nghiệp.

– Có thể cân nhắc khả năng áp dụng thuế khoán xuất khẩu 0,5%. Giải pháp này ngay lập tức sẽ giúp nhà nước thu được thuế ngay trên giao dịch xuất khẩu, góp phần hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách từ thuế đồng thời giúp doanh nghiệp có vốn kinh doanh chủ động, vòng quay vốn nhanh, không bị chờ đợi việc hoàn thuế bị treo.

– Duy trì thuế GTGT 5% đối với nguyên liệu đầu vào sản xuất, chế biến tiêu thụ nội địa.

Trong khi xem xét đánh giá đề nghị của Hiệp hội, kính đề nghị Bộ Tài chính xem xét, báo cáo cơ quan cấp trên cân nhắc, cho phép được lui thời hạn thực hiện Luật thuế GTGT sau ngày 1/7/2025.

Hiệp hội nhấn mạnh rằng việc áp dụng cơ chế thuế GTGT hiện tại đối với ngành hồ tiêu và gia vị sẽ gây ra rất nhiều nhiều khó khăn tài chính cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong bối cảnh biến động giá trị nông sản và sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác như Indonesia, Ấn Độ, và Brazil. Do chủ yếu xuất khẩu vẫn là sản phẩm ở dạng sơ chế nên biên độ lợi nhuận rất thấp (1-3%) và vì vậy việc hoàn thuế GTGT 5% khả năng sẽ trở thành yếu tố kìm hãm sự phát triển bền vững của ngành.

Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam kiến nghị các cơ quan chức năng xem xét các đề xuất trên nhằm tạo ra môi trường thuế minh bạch và thuận lợi cho doanh nghiệp đồng thời giúp doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế đóng góp cho ngân sách, tạo điều kiện cho ngành hồ tiêu và gia vị phát triển mạnh mẽ, nâng cao giá trị sản phẩm và đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng bền vững của nền kinh tế Việt Nam.