TCDN - Từ những giá trị bản địa của vùng núi phía Tây Hà Tĩnh, kinh tế tập thể nòng cốt là các HTX đang trở thành hạt nhân tổ chức sản xuất, liên kết người dân vừa giữ làng nghề truyền thống vừa nâng cao giá trị kinh tế. Góp phần quan trọng trong xây dựng nông thôn mới bền vững.

HTX gắn với liên kết chuỗi giá trị - trụ cột ổn định kinh tế nông thôn mới Hà Tĩnh

Những năm gần đây, khu vực kinh tế tập thể của tỉnh Hà Tĩnh duy trì quy mô tương đối ổn định, với hơn 630 hợp tác xã (HTX) hoạt động trên nhiều lĩnh vực, trong đó nòng cốt vẫn là HTX nông nghiệp, dịch vụ tổng hợp, tiểu thủ công nghiệp và làng nghề.

Bên cạnh các HTX đơn lẻ, Hà Tĩnh đã từng bước hình thành các liên hiệp HTX theo ngành hàng, đóng vai trò tổ chức sản xuất quy mô lớn, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung và kết nối cung - cầu thị trường.

Khu vực HTX của tỉnh hiện thu hút hàng chục nghìn thành viên, tạo việc làm và sinh kế ổn định cho hàng vạn lao động nông thôn, góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu lao động, giảm nghèo bền vững và nâng cao thu nhập cho người dân. Cùng với xu hướng đổi mới mô hình hoạt động, thu nhập của lao động trong HTX từng bước được cải thiện, nhất là tại các HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị, sản phẩm OCOP và chế biến nông sản.

Về chất lượng hoạt động, khoảng 15-20% HTX trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã thiết lập được các mối liên kết sản xuất - tiêu thụ với doanh nghiệp theo hình thức hợp đồng, tập trung chủ yếu ở lĩnh vực nông nghiệp, thực phẩm, sản phẩm chủ lực và làng nghề truyền thống. Một số HTX tiêu biểu đã tham gia chuỗi liên kết cấp độ cao (C2, C3), đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc, từng bước tiếp cận thị trường ngoài tỉnh và xuất khẩu gián tiếp.

Thực tiễn cho thấy, kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX đã và đang trở thành hạt nhân tổ chức sản xuất ở khu vực nông thôn, góp phần hình thành vùng nguyên liệu, bảo tồn và phát triển làng nghề, nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản, đồng thời đóng góp tích cực vào mục tiêu xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh Hà Tĩnh.

HTX - “trụ đỡ kép” giữ làng nghề truyền thống và phát triển kinh tế nông thôn

Nằm ở vùng bán sơn địa phía Tây tỉnh Hà Tĩnh, gần dãy núi Trà Sơn, trải dọc theo bờ sông Ngàn Sâu, Phúc Trạch được mệnh danh là “thủ phủ trầm hương” của tỉnh Hà Tĩnh, với hơn 380ha trồng dó trầm và gần 100% hộ dân tham gia. Dưới tán rừng dó trầm bạt ngàn, nghề làm hương trầm không chỉ là sinh kế truyền thống của người dân nơi đây mà còn được nâng tầm bằng mô hình kinh tế tập thể.

Sự ra đời và phát triển của HTX đã góp phần liên kết người trồng dó, thợ chế tác và thị trường, từng bước đưa sản phẩm trầm hương bản địa trở thành hàng hóa có giá trị cao, đóng góp thiết thực cho mục tiêu phát triển nông thôn mới và nâng cao thu nhập bền vững cho người dân địa phương.

Anh Bùi Thức Chính - Giám đốc HTX Hương trầm Hiền Linh chia sẻ "nhận thấy ở địa phương có cây dó trầm chất lượng vượt trội nên chúng tôi cùng với một số người dân trong vùng góp vốn, thành lập HTX để nâng tầm sản phẩm".

Sau khi thành lập, HTX Hương trầm Hiền Linh đầu tư hàng trăm triệu đồng để cải tiến máy móc, công nghệ, đảm bảo chất lượng sản phẩm. Nhờ đó, sản phẩm hương trầm của HTX đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao và là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh Hà Tĩnh từ năm 2021. 

Cây dó trầm sau khi thu hoạch sẽ được đẽo sạch phần gỗ trắng, chỉ dùng phần trầm  từ đó người dân mới sản xuất thành nhiều sản phẩm khác nhau như: các loại hương trầm thẻ, trầm nụ, hàng mÿ nghệ,... Mỗi sản phẩm trầm hương có công thức sản xuất khác nhau nhưng đều sử dụng nguyên liệu chính từ cây dó trầm trồng trên đất Phúc Trạch và không sử dụng hoá chất độc hại. Những năm gần đây, trầm hương Phúc Trạch của HTX được chú trọng hơn đến mẫu mã, bao bì, trên mỗi sản phẩm đều có QR trích xuất nguồn gốc.  

Trong xu thế hội nhập kinh tế, cùng với thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, chuyển đổi số, việc thúc đẩy phát triển thương mại điện tử đã trở thành xu hướng tất yếu tại các làng nghề khu vực nông thôn. Để mở rộng thị trường, gia tăng doanh thu, HTX đã áp dụng khoa học công nghệ vào quy trình bán hàng, đưa sản phẩm lên các trang thương mại điện tử phổ biến như Shopee, Lazada… kết hợp giới thiệu sản phẩm, quy trình sản xuất sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, Tiktok… nhờ vậy, số lượng sản phẩm tiêu thụ của cơ sở tăng lên nhiều lần.

Đồng thời, HTX cũng tích cực gia tăng độ nhận diện cho sản phẩm bằng cách tham gia các triển làm, hội chợ thương mại,... Đơn cử như tham gia Hội chợ Mùa Thu 2025 tại Hà Nội.

Qua mô hình HTX, liên hiệp HTX, các giá trị bản địa không chỉ được bảo tồn mà còn được thương mại hóa hiệu quả, từng bước hình thành sản phẩm hàng hóa có thương hiệu, mang lại giá trị kinh tế cao. Đây chính là nền tảng để vùng núi Hà Tĩnh phát triển nông thôn mới theo hướng tự chủ, bền vững và hội nhập thị trường rộng lớn hơn.