TCDN - Với nguồn vốn hơn 393 tỷ đồng được giải ngân trong 5 năm qua đã thổi luồng sinh khí mới vào phát triển kinh tế – xã hội Mường Khương. Từ chăn nuôi lợn đen, trồng chè VietGAP đến đào tạo nghề cho hơn 3.000 lao động, các chương trình đều tạo “cú hích” giúp đời sống người dân vùng biên đổi thay mạnh mẽ.

Tăng tốc triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia

Mường Khương được biết đến với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ và sự đa dạng văn hóa của 23 dân tộc anh em cùng sinh sống. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những khu vực khó khăn, với gần 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Trước những thách thức về phát triển kinh tế, hạ tầng và cải thiện đời sống nhân dân, Mường Khương đã tích cực triển khai các Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) để thúc đẩy sự phát triển toàn diện của huyện, đặc biệt là trong giai đoạn 2021-2025.

Để thực hiện có hiệu quả 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Mường Khương đã tập trung chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ có trọng tâm, trọng điểm, tháo gỡ những vướng mắc trong việc tổ chức triển khai. Đặc biệt đã thành lập và ban hành quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo thực hiện chung nhiệm vụ cho cả 3 Chương trình MTQG, phân công các đồng chí ủy viên BCH Đảng bộ huyện, các đồng chí Thường trực Huyện ủy, HĐND, UBND huyện theo dõi, nắm bắt tình hình tổ chức cơ sở đảng và giúp các xã có tỷ lệ hộ nghèo cao

Trước sáp nhập, năm 2024 - 2025 huyện Mường Khương là một trong hai huyện của tỉnh Lào Cai được lựa chọn thí điểm cơ chế phân cấp trong quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2024-2025 tỉnh Lào Cai (trước sáp nhập) theo Nghị quyết số 27 của HĐND tỉnh. Việc áp dụng cơ chế thí điểm cho thấy sự chủ động hơn trong việc quản lý, sử dụng nguồn vốn các chương trình MTQG trên địa bàn huyện.

Xây dựng nông thôn mới (NTM) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Mường Khương. Tính đến tháng 6/2025, Mường Khương đã hoàn thành 158/304 tiêu chí NTM, tăng 50 tiêu chí so với năm 2022. Toàn huyện có 5 xã đạt chuẩn NTM, 7 thôn đạt “Thôn Nông thôn mới”, 12 thôn đạt “Thôn Kiểu mẫu”…

Các xã vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là những địa phương khó khăn như: La Pan Tẩn, Tả Ngài Chồ, Lùng Khấu Nhin, Cao Sơn...đã vượt qua ngưỡng nghèo nhờ sự chung tay của cả cộng đồng. Các công trình như đường bê tông, kênh mương thủy lợi, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa được đầu tư đồng bộ, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế xã hội.

Điểm nhấn là giai đoạn 2021- 2025, nhân dân ủng hộ xây dựng nông thôn mới quy ra tiền với tổng giá trị trên 12 tỷ 500 triệu đồng. Với sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, đoàn thể và sự nỗ lực phấn đấu, đoàn kết trong nhân dân, đến nay những con đường bê tông trải dài, những kênh mương thủy lợi được cứng hóa phục vụ sản xuất, cơ sở hạ tầng về điện, trường, trạm y tế, nhà văn hóa được quan tâm đầu tư khang trang, đây là những yếu tố quan trọng thúc đẩy, tạo đà cho sự phát triển kinh tế, đời sống nhân dân từng bước được khởi sắc. Minh chứng rõ nét nhất là đến nay toàn huyện có 100% kênh mương được kiên cố hóa, 16/16 xã, thị trấn được đầu tư điện lưới quốc gia, nâng tỷ lệ hộ sử điện thường xuyên, an toàn đạt 100%; có 44 trường đạt chuẩn quốc gia.

Đến nay, toàn Mương Khương có 100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã, 100% thôn có đường đi lại thuận lợi. Điển hình trong việc phát triển hạ tầng giao thông, từ năm 2021 đến nay, Mường Khương đã xây dựng được hơn 225 km đường nông thôn, góp phần quan trọng vào việc thay đổi diện mạo nông thôn và tạo thuận lợi cho việc đi lại, vận chuyển hàng hóa của người dân.

“Đường về bản nay đã rộng, phẳng như tấm phản. Xe tải chở đầy ngô, dứa, chuối đi bán chẳng còn lo trượt bánh, lật đèo như xưa”, ông Sùng A Páo (xã Tả Ngài Chồ, huyện Mường Khương, Lào Cai) vui mừng nói về con đường mới vừa hoàn thành ngay trước mùa thu hoạch.

Mường Khương cũng khuyến khích các nông hộ sản xuất, Tổ hợp tác, Hợp tác xã tăng cường áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật trong sản xuất như VietGAP, sản xuất hữu cơ để nâng cao giá trị. Đến nay, đã hình thành 672 ha chè sản xuất theo hướng VieGAP và Hữu cơ, hỗ trợ cấp chứng nhận VietGAP cho 240 ha chè giai đoạn kinh doanh. 05 vùng trồng được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu.

Với mục đích phát triển đàn lợn đen bản địa trở thành sản phẩm hàng hóa chủ lực của địa phương, thời gian qua, Mường Khương đã khuyến khích người dân tích cực nhân giống và đẩy mạnh chăn nuôi theo hướng gia trại, trang trại. Nhờ đó đàn lợn đen phát triển ổn định, đến nay toàn huyện có trên 18.000 con, chiếm 62% tổng đàn lợn toàn huyện. Đây là sản phẩm chủ lực, được thị trường ưa chuộng và đang tạo ra nguồn thu ổn định cho bà con.

Giải ngân hơn 393 tỷ đồng từ các chương trình hỗ trợ giảm nghèo

Nằm trong 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và MN hay còn gọi là chương trình 1719 được coi như “bệ đỡ” giúp cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, đảm bảo an sinh xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Mường Khương.

Sau 5 năm triển khai quyết liệt, chương trình đã thực sự đi vào cuộc sống, nâng cao chất lượng sống cả về vật chất lẫn tinh thần cho người dân nơi đây.

Mường Khương đã giải ngân hơn 393 tỷ đồng từ các chương trình hỗ trợ giảm nghèo, giúp gần 7.000 hộ dân được vay vốn phát triển sản xuất.

Các mô hình chăn nuôi, trồng trọt theo hướng sản xuất hàng hóa liên kết với doanh nghiệp được triển khai mạnh mẽ. Điển hình là việc phát triển sản phẩm lúa séng cù, chè, quýt và chăn nuôi lợn đen bản địa. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người của huyện đã tăng lên từ 29,55 triệu đồng (năm 2021) lên 41 triệu đồng/người (năm 2025). Tỷ lệ giảm nghèo đa chiều bình quân hằng năm của huyện đạt 7,19%/năm, riêng 05 xã lõi nghèo đạt 11,35%; năm 2025 tỷ lệ hộ nghèo DTTS trên địa bàn huyện giảm 7,95% so với năm 2024.

Bên cạnh đó, công tác đào tạo nghề cho người dân cũng được chú trọng. Huyện đã tổ chức 91 lớp đào tạo nghề cho hơn 3.000 học viên, tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn. Nhiều lao động sau khi học nghề đã có thu nhập ổn định, giúp nâng cao đời sống của người dân.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp Mường Khương thành công trong việc triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia là sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và người dân. Các phong trào “Nhà nước và nhân dân cùng làm” đã được phát huy mạnh mẽ, với hàng nghìn hộ dân tham gia đóng góp đất đai, tiền bạc, công sức để xây dựng các công trình hạ tầng, đặc biệt là các tuyến đường giao thông.

Chính quyền các cấp, từ huyện đến cơ sở, luôn tích cực phối hợp, giám sát, và hướng dẫn người dân thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Các cuộc họp, hội nghị tuyên truyền được tổ chức thường xuyên để nâng cao nhận thức cộng đồng về trách nhiệm xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nhờ vậy, sự tin tưởng của người dân vào các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ngày càng tăng lên. Đây là nền tảng quan trọng để huyện Mường Khương tiếp tục phát triển bền vững trong những năm tiếp theo.

Mường Khương đã và đang thay đổi từng ngày nhờ các chương trình mục tiêu quốc gia. Từ việc phát triển cơ sở hạ tầng, giảm nghèo bền vững, đến phát triển kinh tế nông nghiệp và nâng cao đời sống người dân, các chương trình này không chỉ tạo ra những chuyển biến tích cực về vật chất mà còn góp phần nâng cao tinh thần, trách nhiệm của cộng đồng đối với sự phát triển chung của huyện. Với quyết tâm mạnh mẽ từ các cấp chính quyền và sự vào cuộc của người dân, Mường Khương đang trên con đường phát triển bền vững, tạo tiền đề vững chắc trong tương lai. Các chương trình mục tiêu quốc gia không chỉ là nền tảng phát triển kinh tế mà còn là nguồn lực quan trọng để xây dựng một Mường Khương ngày càng giàu đẹp, văn minh, và phát triển toàn diện.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị công bố hoàn thành và tổng kết chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tháng 6/2025, đồng chí Hoàng Giang, Phó bí thư Tỉnh ủy ghi nhận, biểu dương đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của cả hệ thống chính trị huyện Mường Khương trong thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. 

Bước sang giai đoạn 2026 - 2030, dự kiến nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững khoảng 360.000 tỷ đồng.

Giai đoạn 2026 - 2030, nội dung giảm nghèo bền vững sẽ tập trung vào 3 nhóm vấn đề lớn: Hỗ trợ phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội cho các địa bàn nghèo; hỗ trợ giảm các chiều thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo mới; quản lý điều hành, thông tin tuyên truyền, kiểm tra giám sát.

Từ năm 2028, mức sống tối thiểu sẽ được công bố hằng năm để làm căn cứ xác định các chuẩn chính sách xã hội, đồng thời đặc biệt phục vụ việc điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng cho người lao động tại Việt Nam. Hiện Bộ Tài chính đang Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ nhằm phê duyệt Đề án này.

Những kết quả đạt được cho thấy vai trò trọng yếu của tài chính trong giảm nghèo bền vững, đồng thời đặt ra yêu cầu tiếp tục cải thiện cơ chế phân bổ, giải ngân và huy động đa dạng nguồn lực, đảm bảo giảm nghèo gắn với phát triển kinh tế - xã hội một cách toàn diện và bền vững.